SIDS (Hội chứng tử vong đột ngột ở trẻ sơ sinh) là một trong những vấn đề không ai muốn suy nghĩ. Cuối cùng, ý nghĩ con bạn qua đời đột ngột là điều vô cùng kinh hoàng. Tuy nhiên, SIDS là một vấn đề mà các bậc phụ huynh cần tìm hiểu và đề phòng hết mức có thể.
Rất may mắn, có một số biện pháp đơn giản mà các bậc phụ huynh có thể thực hiện để giảm thiểu nguy cơ cho con mình. Hãy cùng xem xét những biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ con bạn khỏi SIDS.
SIDS là gì?
SIDS là viết tắt của Sudden Infant Death Syndrome “hội chứng tử vong đột ngột ở trẻ sơ sinh”, được định nghĩa là “cái chết bất ngờ của trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi”. Hầu hết các trường hợp tử vong này xảy ra vào ban đêm, thường từ nửa đêm đến 6 giờ sáng, khi trẻ đang ngủ. SIDS được chẩn đoán khi không tìm thấy nguyên nhân tử vong nào khác sau khi kiểm tra cẩn thận.
SIDS xảy ra thường xuyên như thế nào?
Mỗi năm có khoảng 3.400 trẻ dưới 1 tuổi tử vong đột ngột, theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC). Nguyên nhân có thể được phân chia thành ba loại chính: SIDS, ngạt thở/ siết cổ do tai nạn và tử vong không rõ nguyên nhân.
Trong bất kỳ năm nào cũng có hàng nghìn trẻ sơ sinh tử vong vì SIDS. Ví dụ, trong năm 2019 đã có 1.250 ca, 90% trẻ tử vong do SIDS xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, đặc biệt trong độ tuổi từ 1 đến 4 tháng.
Số lượng trẻ sơ sinh tử vong vì SIDS tăng cao mỗi năm. Chẳng hạn, năm 2019 ghi nhận 1.250 trường hợp, 90% trẻ sơ sinh tử vong do SIDS ở độ tuổi dưới 6 tháng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 1 đến 4 tháng.
Những yếu tố gây nguy hiểm cho SIDS
Các bác sĩ cho biết yếu tố chính gây ra SIDS là việc đặt trẻ em ngủ trong môi trường không an toàn như ngủ trên giường mềm, sử dụng gối hoặc chăn quá dày và cho trẻ ngủ nằm sấp dù chúng chưa biết lật.
Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm mặc quá nhiều lớp quần áo ấm hoặc nhiệt độ phòng quá nóng. Tiếp xúc với khói thuốc lá - khi mang thai hoặc sau khi sinh - cũng làm tăng nguy cơ SIDS cho trẻ.
Các nhà nghiên cứu cho biết một số trẻ sơ sinh có thể dễ bị SIDS hơn những trẻ khác, giả định là chúng có khả năng mắc các tổn thương tiềm ẩn (ví dụ: mô hình di truyền hoặc dị thường não) mà không thể dự đoán trước. Các em bé này khi tiếp xúc với yếu tố kích hoạt như chỗ ngủ không an toàn hoặc người mẹ hút thuốc lá, SIDS có thể xảy ra. Vì thường không thể dự đoán được những em bé nào có thể mắc các tổn thương về sức khỏe và sự phát triển, nên cách tốt nhất để bảo vệ là đảm bảo rằng trẻ sơ sinh không tiếp xúc với bất kỳ tác nhân kích thích nào.
Yếu tố chính gây ra SIDS là khi đặt con ngủ trong một môi trường không an toàn. Nguồn: Unsplash, tác giả: Nathan Dumplao
Làm thế nào để giảm nguy cơ của SIDS?
Các khuyến nghị hiện tại của Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) để giảm SIDS chủ yếu tập trung vào việc thiết lập một môi trường ngủ an toàn cho trẻ. Hướng dẫn này bao gồm:
Đặt trẻ nằm sấp khi ngủ
Kể từ khi AAP khuyến nghị đặt trẻ nằm sấp khi ngủ từ những năm 1990, tỷ lệ SIDS đã giảm đáng kể.
Tuy nhiên, nếu trẻ có khả năng tự lăn và nằm sấp hoặc nghiêng, bạn có thể để trẻ nằm tự do. Nếu bé ngủ trên ghế ô tô, xích đu em bé, ghế nhún hoặc bất kỳ thiết bị nào khác, hãy chuyển bé vào cũi và đặt nằm ngửa. Việc quấn khăn cho bé được coi là an toàn, miễn là đảm bảo bé nằm ngửa khi ngủ
AAP khuyến nghị đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ. Nguồn: Unsplash, tác giả: Adele Morris
Tạo ra một không gian ngủ ổn định, sạch sẽ
Các bác sĩ nhi khoa khuyến nghị, bạn nên đặt con bạn ngủ trên một tấm đệm chắc chắn mà không có bất kỳ đồ vật nào khác. Không nên có đệm lót cũi, gối, ga trải giường lỏng lẻo, hoặc bất kỳ vật liệu mềm hoặc vải bông, kể cả thú nhồi bông. Bạn cũng không nên đắp chăn cho em bé, thay vào đó hãy sử dụng 'bao ngủ' nếu thời tiết lạnh. Bố mẹ không nên sử dụng miếng đệm ngủ hoặc thiết bị định vị giấc ngủ.
AAP giải thích: Chăn và các loại trải giường lỏng lẻo có nguy cơ gây siết cổ. Ngoài ra, AAP cảnh báo không sử dụng gối cho con bú hoặc bất kỳ loại đệm nằm dài nào trong khi ngủ. Nếu em bé của bạn nằm sấp hoặc nằm nghiêng khi ngủ trên gối hoặc gối cho con bú, đường thở của bé có thể bị tắc và gây nguy hiểm.
Nên đặt con ngủ trên một tấm đệm chắc chắn và không có bất kỳ đồ vật nào khác. Nguồn: Unsplash, tác giả: Laurie Gouley
Giữ trẻ chung phòng nhưng không ngủ chung giường
AAP khuyến khích các bậc cha mẹ có thể cho con ngủ cùng phòng nhưng không cùng giường.
AAP khuyến nghị rằng trẻ sơ sinh nên ngủ chung phòng với cha mẹ ít nhất trong sáu tháng đầu đời và tối đa là một năm, điều này sẽ giảm 50% nguy cơ mắc SIDS. Bố mẹ nên để nôi bé trong tầm tay để nhận biết các chuyển động cũng như các nhu cầu của trẻ, xoa dịu bé kịp thời.
Việc cho bé ngủ cùng giường có thể làm tăng nguy cơ bị SIDS và ngạt thở, đặc biệt là đối với trẻ dưới bốn tháng tuổi, sinh non, cha mẹ hút thuốc, ma túy hoặc rượu, hoặc đặt bé ngủ trên bề mặt mềm, lộn xộn, hoặc bề mặt không phải giường (chẳng hạn như ghế sofa hoặc ghế bành).
Cho bé ngủ cùng phòng nhưng không ngủ chung giường. Nguồn: google
Cho em bé được bú sữa mẹ
Một trong những biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ SIDS là cho trẻ bú sữa mẹ. Một nghiên cứu từ năm 2017, được công bố trong tạp chí Pediatrics, đã chỉ ra rằng việc cho con bú sữa mẹ trong ít nhất hai tháng có thể giảm gần 50% nguy cơ SIDS.
Không cần phải bú mẹ hoàn toàn, theo nghiên cứu này, ngay cả việc cho trẻ bú mẹ một phần trong ít nhất hai tháng cũng có hiệu quả trong việc ngăn ngừa SIDS.
Ngoài việc cho con bú mẹ, AAP cũng khuyến nghị việc bé sử dụng núm vú giả trong khi ngủ để giảm nguy cơ SIDS. Tốt nhất là cho trẻ quen với bú mẹ trước khi sử dụng núm vú giả.
Em bé được bú sữa mẹ giảm nguy cơ SIDS. Nguồn: istockphoto.com
Không bao giờ để trẻ ngủ trên ghế dài, ghế sofa hoặc ghế bành.
Những người mới làm cha mẹ thường cảm thấy mệt mỏi đến mức ngủ gật khi đang cho con bú hoặc dỗ dành. Tuy nhiên, việc ngủ trên bề mặt không an toàn như ghế dài, ghế sofa, ghế bành, hoặc ghế tựa là một yếu tố nguy cơ chính gây ra SIDS. Thay vào đó, hãy đưa trẻ vào cũi trước khi bố mẹ chìm vào giấc ngủ.
Hãy đưa trẻ vào cũi trước khi bố mẹ chìm vào giấc ngủ. Nguồn: Unsplash, tác giả: Bastien Jaillot
Đừng để bé quá nóng.
Bố mẹ và ông bà thường lo lắng rằng trẻ sẽ quá lạnh khi ngủ, nên thường mặc quần áo ấm cho bé. Nhưng thực tế, việc bé cảm thấy quá nóng là một yếu tố nguy cơ của SIDS.
Các bác sĩ khuyến nghị chỉ mặc cho trẻ sơ sinh hơn một lớp áo ngoài so với số lớp quần áo mà người lớn sẽ mặc trong mùa. Bố mẹ nên giữ phòng ngủ ở nhiệt độ thoải mái và đảm bảo rằng không quá nóng.
Bài viết liên quan: Hướng dẫn cách quấn trẻ sơ sinh đơn giản giúp bé ngủ sâu không lo catnap
Giữ phòng ngủ của bé không quá nóng. Nguồn: Unsplash, tác giả: Nyana Stoica
Tránh sử dụng máy theo dõi nhịp thở cho bé.
Bố mẹ có thể cảm thấy hấp dẫn với quảng cáo về máy theo dõi giấc ngủ cho bé với hứa hẹn giảm nguy cơ SIDS. Tuy nhiên, AAP khuyên không nên sử dụng các thiết bị này. Sự thật là: không có thiết bị nào có thể thay thế cho việc giám sát của cha mẹ. AAP giải thích rằng bố mẹ không nên dựa dẫm vào những thiết bị này để giám sát con cái. Hiện tại không có bằng chứng cho thấy các thiết bị này hiệu quả.
Bố mẹ là người giám sát trẻ tốt hơn bất kỳ thiết bị nào.
Một số lời từ Mytour
Có phải bố mẹ đang bối rối trước hàng loạt quy tắc về giấc ngủ an toàn cho bé? Hãy nhớ ba nguyên tắc cơ bản để giảm nguy cơ SIDS bằng phương pháp ABCs: đặt em bé một mình (Alone), nằm ngửa (on their Back), trong giường cũi (in a Crib).
Nếu bố mẹ còn thắc mắc về giấc ngủ của bé và cách giảm nguy cơ SIDS, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa để nhận lời khuyên phù hợp.
Châu Chấu tổng hợp từ VerywellFamily