Buzz
Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 2 đến 16 tuổi. Dưới đây là thông tin tổng quan về bệnh này và cách phòng tránh từ chuyên mục Chăm sóc bé 0 - 3 tuổi của Mytour.
Bệnh quai bị là gì?
Bệnh quai bị gây sưng đau ở tuyến nước bọt, còn gọi là tuyến mang tai. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm tuyến sinh dục, viêm tinh hoàn, viêm màng não, vô sinh...
Theo thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có hàng ngàn trường hợp mắc bệnh quai bị được ghi nhận. Bệnh thường bùng phát vào mùa đông xuân, khi thời tiết se lạnh, xuất hiện ở những nơi đông người như ký túc xá, trường học, nhà trẻ, khu tập thể.
Giao mùa là thời điểm dễ xảy ra bệnh quai bị ở trẻ
Quai bị là một căn bệnh nguy hiểm, không có thuốc đặc trị và có nhiều biến chứng phức tạp. Tuy nhiên, đa số người dân thường chủ quan, chỉ điều trị khi bị bệnh mà không chú trọng đến phòng ngừa quai bị.
Bệnh quai bị ở trẻ em thường ít phức tạp hơn ở người lớn. Tuy nhiên, các phụ huynh không nên chủ quan mà nên cho con tiêm phòng và chăm sóc đúng cách khi trẻ mắc bệnh.
Nguyên nhân gây ra bệnh quai bị
Bệnh quai bị do virus paramyxovirus gây ra và lây lan qua đường hô hấp, ăn uống và giọt bắn khi bệnh nhân ho, hắt hơi, giao tiếp, sử dụng chung đồ cá nhân.
Mỗi người chỉ mắc bệnh quai bị một lần trong đời vì sau đó cơ thể đã sản xuất ra kháng thể bảo vệ. Việc bị sưng tuyến nước bọt do nhiều nguyên nhân khác nên nhiều cha mẹ nhầm lẫn với việc bé bị mắc bệnh quai bị lần thứ hai.
Dấu hiệu bệnh quai bị ở trẻ em
Giai đoạn ủ bệnh
Trong giai đoạn ủ bệnh, người bệnh không có nhiều triệu chứng biểu hiện nên đây là thời gian dễ lây nhiễm cho nhiều người khác vì không chú ý các biện pháp phòng ngừa. Giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài từ 17 – 18 ngày.
Giai đoạn bắt đầu
Trong giai đoạn bắt đầu của bệnh quai bị, sẽ có các dấu hiệu sau đây:
- - Sốt cao từ 38 đến 39 độ.
- Chán ăn, miệng khô, đau đầu.
- Cơ thể suy nhược, mệt mỏi.
- Đau góc hàm, đau họng, đau cơ mặt.
- Mặt sưng, tuyến mang tai đau nhức và sưng to.
Giai đoạn phát triển toàn thân
Sau 24 đến 48 giờ từ khi bắt đầu, trẻ sẽ có dấu hiệu viêm tuyến nước bọt hay còn gọi là tuyến mang tai. Một bên tai sẽ bị sưng trước, sau đó sẽ lần lượt sưng lên cả hai bên.
Trẻ bị quai bị thường bị sưng cả hai bên tuyến mang tai, ít khi chỉ sưng một bên. Hai bên má mặt bị viêm sưng sẽ không đối xứng, vùng da sưng không đỏ, căng bóng, nóng và đau. Trẻ có thể cảm thấy đau hàm khi nhai hoặc ăn các thức ăn có vị chua.
Các dấu hiệu của bệnh quai bị
Giai đoạn hồi phục
Trẻ sẽ hồi phục sau khoảng 10 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuyến nước bọt không còn sưng và không có mủ, trừ trường hợp nhiễm khuẩn hoặc tái nhiễm.
Bệnh quai bị ở trẻ có lây không?
Bệnh quai bị dễ lây lan dù ở người lớn hay trẻ em. Virus được truyền qua những giọt dịch từ miệng và mũi của người mắc bệnh khi họ hắt hơi, hoặc thậm chí khi cười. Việc sử dụng khăn chung hoặc chung đồ dùng cá nhân cũng là nguyên nhân lây bệnh.
Quai bị dễ lây lan trong giai đoạn ủ bệnh, từ 1 đến 2 ngày trước khi các tuyến mang tai bắt đầu sưng lên. Virus vẫn có thể lây lan đến 6 ngày sau khi hết bệnh. Nếu trẻ bị quai bị, hãy cách ly trẻ với mọi người, đặc biệt là trẻ em xung quanh. Một số người nhiễm virus quai bị có thể không có triệu chứng nào.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị
Bệnh quai bị có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm:
- Trẻ mắc bệnh quai bị có thể gặp một số biến chứng như viêm não, viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng ở bé gái, nguy cơ sảy thai ở phụ nữ mang thai.
Một số biến chứng hiếm gặp của bệnh quai bị
- Một số biến chứng hiếm gặp của bệnh quai bị bao gồm viêm tụy, tai điếc, viêm cơ tim, nhiễm trùng hô hấp, viêm tuyến giáp và viêm màng não.
Cách chẩn đoán quai bị ở trẻ
Bệnh quai bị có những biểu hiện lâm sàng rất rõ ràng nên dựa vào đó bác sĩ có thể chẩn đoán ra. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm máu hoặc các xét nghiệm khác để việc chẩn đoán chính xác hơn.
- Cách phân biệt bệnh quai bị với các bệnh khác
Hướng dẫn chăm sóc và điều trị quai bị tại nhà
Điều trị quai bị tại nhà và các biện pháp chăm sóc
- Các biện pháp chăm sóc và điều trị khi trẻ mắc bệnh quai bị
Khi trẻ bị sốt do quai bị, cần lau người và hạ sốt
Khi nào thì nên đưa trẻ đến bệnh viện?
Đưa trẻ bị quai bị đến cơ sở y tế để được bác sĩ khám nếu trẻ có các dấu hiệu sau đây:
- Sốt không giảm sau 3 ngày.
Cách phòng ngừa bệnh quai bị ở trẻ
Hiện nay, tiêm phòng vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh quai bị. Vắc xin quai bị có thể sử dụng từ khi trẻ đạt 1 tuổi. Lịch tiêm chủng thường bao gồm vắc xin kết hợp sởi - quai bị - rubella. Những loại vắc xin này được đánh giá hiệu quả bảo vệ lên đến 95% sau khi tiêm và hiệu lực kéo dài trong thời gian dài.
Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa bệnh quai bị hiệu quả
Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh quai bị, cần áp dụng một số biện pháp như sau:
- Tuyên truyền rộng rãi về vệ sinh môi trường sống, đặc biệt là những nơi có nhiều trẻ em như nhà trẻ, khu vui chơi. Người nhiễm quai bị cần được cách ly và điều trị theo chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác. Khi nghi ngờ mắc bệnh quai bị, cần đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng. Thường xuyên vệ sinh đồ chơi và vật dụng của trẻ. Để trẻ mang khẩu trang khi đến nơi đông người có nguy cơ lây nhiễm cao.
Lời nhắn từ Mytour
Dù là bệnh tuyến giáp nhẹ nhàng, nhưng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Bệnh này hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy việc tiêm vắc xin phòng bệnh được coi là phương án tốt nhất để bảo vệ sức khỏe. Hi vọng những thông tin này đã giúp các mẹ có cái nhìn tổng quan về bệnh quai bị cũng như cách phòng ngừa và chăm sóc khi trẻ mắc phải.
Các bài viết trên Mytour/ Vũ trụ bỉm sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Quỳnh tổng hợp
