Nguy hiểm của bệnh thiếu máu cơ tim và chế độ ăn uống phù hợp cho bệnh nhân

1. Bệnh lý thiếu máu cơ tim là gì?

Thiếu máu cơ tim là bệnh lý mô tả tình trạng giảm lưu lượng máu nuôi dưỡng đến cơ tim, làm cho tim không nhận đủ năng lượng cho hoạt động co bóp và tuần hoàn máu. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do lòng mạch vành bị tắc nghẽn bởi mảng xơ vữa, làm cho máu khó lưu thông hơn. 

Thiếu máu cơ tim thường do tắc nghẽn mạch vành

Nguy hiểm hơn khi những mảng xơ vữa này vỡ ra, hòa cùng tế bào máu để tạo thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch vành, có thể gây biến chứng thành nhồi máu cơ tim.

Triệu chứng của thiếu máu cơ tim thường là cơn đau thắt vùng ngực bên trái - vùng tim trái. Tuy nhiên, ở một số bệnh nhân, thiếu máu cơ tim không hiện ra rõ ràng, làm cho bệnh khó phát hiện và điều trị, do đó cũng nguy hiểm hơn.

2. Bác sĩ giải đáp: Thiếu máu cơ tim nguy hiểm như thế nào?

Thiếu máu cơ tim và các triệu chứng có thể không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe ban đầu của người bệnh. Tuy nhiên, theo thời gian, khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, tim không nhận được đủ oxy và chất dinh dưỡng, sẽ dẫn đến suy giảm chức năng. Khi đó, bệnh nhân phải đối mặt với nhiều vấn đề về tim mạch như: rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, suy tim,...

Trong đó, biến chứng nhồi máu cơ tim có tỉ lệ tử vong rất cao, đặc biệt là ở những bệnh nhân không có sự chuẩn bị y tế trước. Sự tắc nghẽn đột ngột của động mạch vành do huyết khối gây ra càng kéo dài, tính mạng của người bệnh càng bị đe dọa. Dù được cứu sống nhưng tỉ lệ biến chứng sau nhồi máu cơ tim cũng rất cao.

Thiếu máu cơ tim có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đe dọa tính mạng người bệnh

Do đó, cần nhận thức rằng thiếu máu cơ tim là một trong những bệnh tim mạch nguy hiểm, cần được chú ý đặc biệt trong điều trị, kiểm soát và phòng ngừa. Nếu bạn hoặc ai đó gần bạn có dấu hiệu của tình trạng thiếu máu cơ tim cấp như cơn đau thắt ngực, thiếu oxy,... hãy ngay lập tức dừng mọi hoạt động và gọi cấp cứu để được chăm sóc y tế kịp thời, từ đó phòng ngừa nhồi máu cơ tim.

3. Thiếu máu cơ tim cần ăn gì?

 Nguyên nhân chính gây ra thiếu máu cơ tim là sự hình thành và tích tụ của các mảng xơ vữa trong động mạch - vật chất chủ yếu là cholesterol mà mạch vành bị đắp lên. Để kiểm soát sự tích tụ của các mảng xơ vữa này, giữ cho mạch máu nuôi tim không bị tắc nghẽn, ngoài việc sử dụng thuốc điều trị, chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho người mắc thiếu máu cơ tim là kiểm soát chặt chẽ lượng chất béo xấu hấp thụ, tăng cường chất béo tốt, chất oxy hóa và các chất giúp giảm sự hình thành xơ vữa và cục máu đông. Cụ thể, dưới đây là nhóm thực phẩm mà các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng để kiểm soát thiếu máu cơ tim:

Thực phẩm giàu chất xơ giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu tốt hơn

3.1. Rau xanh, hoa quả tươi và thực phẩm giàu chất xơ

Mặc dù cơ thể không thể tiêu hóa chất xơ, nhưng chất xơ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như: cảm giác no lâu, giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ tiêu hóa, giảm cholesterol trong máu,… Vì vậy, bệnh nhân thiếu máu cơ tim không thể bỏ qua những thực phẩm giàu chất xơ như:

• Các loại ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, lúa mạch, các loại đỗ,…

• Rau xanh và hoa quả tươi, ngoài chất xơ còn dồi dào vitamin và khoáng chất tốt cho tim mạch như: vitamin C, vitamin A, Canxi, Kali,…

3.2. Thực phẩm bổ sung Omega-3

Omega-3 là một loại axit béo, được khuyến khích trong nhiều chế độ ăn khoa học. Nghiên cứu khoa học chỉ ra, omega-3 rất có ích cho tim mạch và những người mắc bệnh tim mạch.

Cụ thể, với bệnh thiếu máu cơ tim, bổ sung omega-3 giúp giảm sự tích tụ mảng bám trong động mạch, giảm tắc nghẽn mạch máu và kiểm soát nhịp tim tốt hơn. Trong tự nhiên, omega-3 có trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là các loại cá béo như: cá hồi, cá mòi, cá trích, cá thu, cá ngừ,… 

Đề xuất người bình thường ăn cá ít nhất 2 lần mỗi tuần để cải thiện sức khỏe tim mạch, đặc biệt là cho những người thiếu máu cơ tim cần tăng cường omega-3 từ cá để kiểm soát mỡ máu. Ngoài việc cải thiện chế độ ăn, bệnh nhân cũng nên thảo luận với bác sĩ về việc bổ sung dầu cá từ thực phẩm chức năng.

Cá béo rất có ích đối với bệnh nhân tim mạch.

Sữa không béo hoặc sữa ít béo là lựa chọn hàng đầu cho người bệnh tim mạch. Sữa cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng, đặc biệt là với những người bị bệnh. Đối với bệnh nhân thiếu máu cơ tim, việc giảm lượng chất béo xấu trong khẩu phần ăn là cần thiết.

Sữa ít béo hoặc không béo được khuyến nghị cho người bị bệnh tim mạch để giảm thiểu lượng chất béo độc hại. Sữa chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là với những người mắc bệnh. Đối với bệnh nhân thiếu máu cơ tim, lựa chọn sữa ít béo hoặc không béo giúp kiểm soát lượng chất béo tiêu thụ.

Bên cạnh đó, nên ưa chuộng các sản phẩm từ sữa có chứa ít chất béo như: phô mai ít béo, sữa chua không đường,...

Ngoài các nhóm thực phẩm có lợi như đã nêu, người bị thiếu máu cơ tim cục bộ cũng cần hạn chế tiêu thụ những thực phẩm sau:

• Thịt đỏ: Mặc dù giàu protein, thịt đỏ cũng chứa nhiều chất béo độc hại, vì vậy cần hạn chế ăn thịt đỏ. Thay vào đó, nên thay thế bằng các nguồn protein khác như cá, thịt gia cầm, thịt trắng,...

• Muối: Sử dụng muối nhiều sẽ làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ cho bệnh nhân thiếu máu cơ tim cục bộ nên cần giảm lượng muối trong khẩu phần ăn hàng ngày.

• Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và đường như: đồ chiên rán, thực phẩm đã chế biến sẵn, đồ uống có gas, bánh kẹo có hàm lượng đường cao,...

Đi bộ là phương pháp tăng cường lưu thông máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Bệnh thiếu máu ở cơ tim có thể được kiểm soát hiệu quả nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị, chăm sóc bản thân bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn và cân nhắc việc nghỉ ngơi. Đặc biệt, việc đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần được khuyến nghị đối với những người mắc bệnh thiếu máu ở cơ tim để cải thiện sự lưu thông máu trong tim mạch.