Tìm hiểu cơ bản về ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) là tình trạng không khí không lấy bình thường từ môi trường ngoài vào phổi, thường xuyên xảy ra khi ngủ do mô mềm ở đường hô hấp trên bị cản trở.
Chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ xảy ra trong giấc ngủ và có thể làm bạn tỉnh giấc, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nếu kéo dài. Việc thăm khám và điều trị kịp thời là cần thiết để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Triệu chứng thường gặp ở phụ nữ trên 65 tuổi, sau tuổi mãn kinh và cả trẻ em. Mọi người ở mọi độ tuổi đều có thể gặp phải. Kích thước amidan và xương hàm dưới cũng có thể gây ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.
Định nghĩa ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Triệu chứng của ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Để xác định có bị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ hay không, cần theo dõi qua giấc ngủ của người khác hoặc thông qua người thân, bạn bè.
Đi khám bác sĩ để đo đa ký giấc ngủ để xác định có gặp triệu chứng này hay không.
Biểu hiện dễ thấy của ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ:
- - Ngáy to: Có thể làm phiền người ngủ cùng và ảnh hưởng sức khỏe. - Thở hổn hển: Do nghẹt thở, khó thở trong đêm. - Thường xuyên tỉnh giấc: Không thể lấy được không khí nên có thể tỉnh giấc trong đêm. - Trằn trọc: Cơ thể tự tỉnh để tránh ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ. - Co giật: Cơ thể tự cảnh báo khi có nguy cơ ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.
Triệu chứng của ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Ngoài các dấu hiệu trong giấc ngủ, triệu chứng có thể phát hiện trong sinh hoạt bình thường, ngay cả khi thức:
-
Ngủ không đủ: Kể cả khi đã ngủ đủ giấc, ngủ nhiều, nhưng cơ thể vẫn ở trạng thái thiếu ngủ, không ngủ đủ dẫn đến cả ngày không tỉnh táo, buồn ngủ cả ngày.
-
Đau đầu vào buổi sáng.
-
Đau họng sau khi ngủ dậy: do phải thở bằng miệng cả đêm, do đó sáng dậy có thể bạn sẽ bị khô họng hoặc thậm chí là đau họng.
-
Kiệt sức và mệt mỏi.
-
Nhạy cảm và mất tập trung: thời điểm này, cơ thể nhạy cảm hơn bình thường, dễ nổi nóng và hay lơ đãng.
3. Nhận biết ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ thường gặp nhất là ở những người trung niên. Người bị béo phì, cấu trúc đường hô hấp bất thường, hay uống bia, rượu và sử dụng các chất kích thích cũng có nguy cơ bị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ cao hơn người bình thường.
Nhận diện ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ như thế nào?
Để có kết quả chính xác nhất, bạn cần đến các cơ sở y tế đáng tin cậy, các bệnh viện lớn để thực hiện đo đa ký giấc ngủ. Từ đó, các bác sĩ và chuyên gia sẽ lập kế hoạch điều trị cụ thể cho từng người ở từng giai đoạn khác nhau.
4. Các phương pháp điều trị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ có thể được điều trị thông qua các phương pháp từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Cụ thể là:
4.1. Sử dụng máy thở áp lực dương liên tục CPAP
máy sẽ hỗ trợ người bệnh hít thở đều, ngăn ngừa ngưng thở và ngáy. Máy hoạt động bằng cách cung cấp không khí qua mặt nạ dưỡng khí đeo trên mặt và duy trì thông thoáng đường thở trong suốt giấc ngủ. Tuy nhiên, chi phí cho máy này khá cao và cồng kềnh vì người bệnh phải đeo suốt đêm.
Sử dụng máy thở áp lực dương liên tục CPAP
4.2. Thay đổi tư thế ngủ
Đây là phương pháp đòi hỏi sự chủ động và nỗ lực của người bệnh để thay đổi cách ngủ nhằm giảm nguy cơ ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ. Mặc dù là phương pháp đơn giản nhất, nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ, chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ của người bệnh.
Thay vì nằm sấp, người bệnh nên nằm nghiêng về một bên. Nằm sấp có thể làm tăng triệu chứng ngáy và làm cho tình trạng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ trở nên nghiêm trọng hơn. Khi nằm sấp, hàm và lưỡi sẽ đóng lại, làm tắc nghẽn đường thở.
4.3. Giải pháp thở
Đây là giải pháp phù hợp cho bệnh nhân ở giai đoạn mới hoặc trung bình. Với những người có cấu trúc mũi đặc biệt, có thể cần sử dụng nước muối để làm thông thoáng đường thở.
4.4. Lối sống lành mạnh
Một lối sống lành mạnh sẽ hỗ trợ người bệnh đối phó tích cực với mọi tình huống, bao gồm cả bệnh ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ. Việc loại bỏ các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá cũng giúp giảm triệu chứng của bệnh.
Thay đổi lối sống để điều trị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
4.5. Sử dụng các thiết bị nha khoa
Thiết bị nha khoa, hay còn được biết đến là thiết bị miệng, sẽ được gắn trong miệng của người bệnh khi họ ngủ. Thiết bị này giúp đưa hàm về phía trước và mở rộng đường thở cho người bệnh. Mỗi người có kích thước miệng khác nhau, do đó nha sĩ sẽ phải đo kích thước và chuẩn bị thiết bị riêng cho từng bệnh nhân.
4.6. Châm cứu
Việc châm cứu các huyệt đạo có thể giúp giải phóng nội tiết tố, từ đó giúp cải thiện giấc ngủ.
4.7. Phẫu thuật họng
Nếu ngưng thở khi ngủ do vấn đề về đường hô hấp, phẫu thuật họng là biện pháp hiệu quả nhất. Bác sĩ có thể mở đường thở và loại bỏ mô mặt sau của cổ họng, hoặc thực hiện phẫu thuật cắt amidan hoặc vòm họng tùy vào tình trạng và cấu trúc cổ họng của bệnh nhân.
4.8. Phẫu thuật mũi
Phẫu thuật mũi giống phẫu thuật họng, nơi mà bác sĩ loại bỏ lệch vách ngăn hoặc cắt bỏ các khối u ở mũi để cải thiện lưu thông không khí. Các bác sĩ cũng có thể loại bỏ mô nhiễm trùng trong xoang hoặc mô ở khu vực xoang trên để cải thiện tình trạng.