Nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng tránh huyết áp thấp

1. Huyết áp thấp có chỉ số như thế nào?

Với chỉ số trung bình của huyết áp thường là 120/80 mmHg, khi huyết áp đột ngột giảm xuống dưới 90/60 mmHg được coi là huyết áp thấp. Bệnh này làm cho các mạch máu co lại, làm giảm thể tích máu trong cơ thể.

Huyết áp thấp được đo bằng 2 chỉ số nào?

• Huyết áp tâm thu, thường cao hơn áp lực tâm trương, đo áp lực trong động mạch khi tim co bóp và đầy máu.

• Áp lực tâm trương là chỉ số thứ 2, đo áp suất trong lòng mạch khi tim nghỉ ngơi giữa 2 lần co bóp.

Huyết áp thấp có thể xuất hiện ở mọi người, nhưng thường thấy ở người cao tuổi và phụ nữ đang mang thai.

Khi huyết áp đột ngột giảm xuống dưới 90/60 mmHg, đó được gọi là huyết áp thấp.

2. Các nguyên nhân dẫn đến huyết áp thấp

Mắc các bệnh về tim mạch

Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến huyết áp thấp là mắc các bệnh về tim mạch như: rối loạn nhịp tim, hở van tim, suy tim,... khiến tim không đủ sức đẩy máu nuôi các bộ phận trên cơ thể, dẫn đến giảm huyết áp.

Huyết áp thấp do tác dụng phụ của thuốc tây

Một số loại thuốc có thể làm giảm huyết áp do tác dụng phụ như:

• Thuốc lợi tiểu.

• Thuốc điều trị bệnh Parkinson.

• Thuốc chẹn beta hoặc alpha.

• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng.

• Người bệnh có thể gặp tình trạng huyết áp thấp sau khi sử dụng thuốc gây tê sau phẫu thuật.

Những người có rối loạn nội tiết thường gặp vấn đề với huyết áp thấp

Tuyến giáp - nơi sản xuất hormone điều chỉnh nhịp tim, huyết áp,... và tuyến thượng thận - điều chỉnh phản ứng căng thẳng. Nếu một trong hai tuyến này gặp sự cố, bạn có nguy cơ cao bị tăng hoặc giảm huyết áp.

Chế độ ăn uống không cân đối, thiếu hụt dưỡng chất

Những người mắc chứng chán ăn thường gặp nhịp tim không đều, có nguy cơ cao bị giảm huyết áp. Đồng thời, những người bị tiêu chảy nặng, mửa mát, nôn nhiều làm mất nước và chất điện giải, gây giảm huyết áp.

Một số nguyên nhân khác

Huyết áp thấp có thể xuất hiện vì các nguyên nhân sau đây:

• Phụ nữ mang thai thường có huyết áp giảm nhẹ nhàng một chút nhưng không nguy hiểm. Tuy nhiên, các bà bầu cũng nên cẩn thận khi đứng lên từ tư thế nằm hoặc ngồi,...

• Bị tiểu đường.

• Uống nhiều bia hoặc rượu.

• Nhiễm khuẩn hoặc độc nặng.

• Thay đổi tư thế đột ngột,...

Phụ nữ mang thai nên chú ý khi đứng lên từ tư thế nằm hoặc ngồi

3. Các triệu chứng thường gặp khi bị giảm huyết áp

Khi huyết áp giảm thấp, người bệnh thường có các triệu chứng sau:

• Người bệnh cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, không ổn định khi đứng.

• Có thể bị ngất, mất ý thức hoặc hôn mê.

• Da tái nhợt, mệt mỏi.

• Nhịp thở không đều, nhanh và nông.

• Đau đầu cực kỳ.

• Người bệnh đổ mồ hôi nhiều.

• Cảm giác khát nước,...

Một số biện pháp sơ cứu tại chỗ khi huyết áp giảm đột ngột

Khi bị giảm huyết áp, đầu tiên nên để người bệnh nằm ở nơi thoáng mát, đầu thấp hơn một chút, và nâng cao hai chân. Sau đó, cho người bệnh uống trà gừng, cà phê, hoặc ăn một viên sô cô la,... để tăng lưu lượng tuần hoàn máu. Ngoài ra, có thể kết hợp các biện pháp sau:

• Massage huyệt thái dương cho người bệnh

Sử dụng hai ngón tay mát xa nhẹ nhàng huyệt thái dương ở phần cuối của mí mắt, thực hiện các động tác day đi và day lại, tăng cường dần độ mạnh trong khoảng từ 20 đến 50 lần cho đến khi người bệnh cảm thấy nhẹ nhàng hơn.

• Massage huyệt phong trì.

• Vuốt trán: vuốt từ giữa trán sang hai bên khoảng 30 lần.

Người bệnh thường cảm thấy hoa mắt, chóng mặt khi bị giảm huyết áp

4. Làm thế nào để phòng tránh huyết áp thấp

• Điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày, có thể tăng lượng muối trong bữa ăn. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế trước khi điều chỉnh lượng muối, vì sử dụng quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ mắc cao huyết áp.

• Không nên uống quá nhiều bia, rượu hoặc các loại đồ uống có cồn khác,... Chỉ nên uống một lượng rượu vừa phải, trung bình 1 chén nhỏ mỗi ngày sẽ tốt cho sức khỏe tim mạch.

• Tăng cường uống nước để tránh mất nước, đặc biệt trong thời tiết nắng nóng.

• Khi ngủ, nên nâng gối cao.

• Tránh mang vật nặng quá sức của bản thân.

• Tránh tiếp xúc quá lâu với nước nóng.

• Không thay đổi tư thế quá nhanh.

• Luôn mang theo một ít socola, kẹo ngọt,... để phòng tránh tình trạng giảm huyết áp đột ngột.

• Đối với những trường hợp dễ bị giảm huyết áp, đặc biệt là người già và phụ nữ mang thai, nên có sẵn một máy đo huyết áp tự động để kiểm soát tốt hơn.

Mang theo một ít socola, kẹo ngọt sẽ giúp trong những tình huống bị giảm huyết áp đột ngột

5. Khi bạn nên thăm bác sĩ?

Hầu hết, hạ huyết áp thường không nguy hiểm và nhẹ nhàng. Tuy nhiên, khi bạn thường xuyên gặp các triệu chứng sau đây, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của bác sĩ.

• Hạn chế tầm nhìn, có vấn đề.

• Đổ mồ hôi nhiều.

• Mất ý thức khi huyết áp giảm.

• Nhịp tim không đều, nhanh không bình thường. 

• Tầm nhìn bất ngờ tối lại, khoảng 5 giây khi đứng lâu hoặc khi đứng dậy từ tư thế ngồi hoặc nằm.

Huyết áp thấp nếu không được điều trị và kiểm soát kỹ lưỡng từ đầu có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và làm suy giảm một số chức năng của các bộ phận trong cơ thể. Để chẩn đoán, nhân viên y tế sẽ đo áp lực máu bằng thiết bị chuyên dụng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đề xuất một số xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân gây giảm huyết áp của bạn và thực hiện các biện pháp kịp thời như:

• Kiểm tra máu.

• Xác định nhịp tim và lưu lượng máu đến các cơ quan bằng phương pháp điện tâm đồ ECG.

• Sử dụng phương pháp nghiên cứu đứng thường để chẩn đoán nguyên nhân gây ngất của bệnh nhân.