1. Cảm lạnh là bệnh gì? Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm
Cảm lạnh còn được gọi là cảm thông thường, do virus gây ra. Có hơn 100 loại virus gây cảm lạnh nhưng phổ biến nhất và dễ lây nhất là Rhinovirus. Loại virus này thường gây nên các triệu chứng như tắc nghẽn mũi, chảy nước mũi, và hắt hơi...
Virus Rhinovirus là nguyên nhân chính gây ra bệnh cảm lạnh.
Vì các triệu chứng tương tự nhau, nhiều người dễ nhầm lẫn giữa cảm lạnh và cảm cúm. Nhưng hãy nhớ rằng đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau:
- Cảm lạnh
+ Có thể do virus Rhinovirus hoặc Enterovirus gây ra.
+ Triệu chứng thường nhẹ nhàng hơn.
+ Ảnh hưởng đến các bộ phận hô hấp chính: mũi, họng, xoang.
+ Có thể tự khỏi sau 7 - 10 ngày.
- Cảm cúm
+ Virus cúm A và cúm B thường là nguyên nhân gây bệnh.
+ Triệu chứng thường nặng hơn cảm lạnh.
+ Gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe như viêm phổi
2. Nhận diện triệu chứng và nguyên nhân của bệnh cảm
2.1. Triệu chứng bệnh cảm lạnh
Như đã đề cập ở trên, virus gây bệnh cảm thông thường thường tấn công vào đường hô hấp trên. Điều này gây ra rối loạn tạm thời cho chức năng mũi, với các triệu chứng tương đối nhẹ, chủ yếu là ở mũi và cổ họng:
- Người bệnh cảm thấy cổ họng có biểu hiện ngứa hoặc đau.
- Nhiều phen hắt hơi.
- Số lượng dịch mũi ban đầu ít, sau đó dần trở nên đặc hơn, thậm chí có màu vàng hoặc xanh nếu có viêm nhiễm, cuối cùng là tắc nghẽn mũi.
- Ho khô sau đó chuyển sang ho có đàm.
- Viêm họng.
- Cảm giác đau nhẹ đầu hoặc cơ thể đau nhức.
- Khó chịu.
- Sốt nhẹ.
Hắt nhiều và cảm giác khó chịu ở mũi là dấu hiệu đặc trưng của bệnh cảm
Nếu những dấu hiệu cảm trên trở nên nghiêm trọng với sốt cao hơn 38.5 độ C, ho, khó thở, đau đầu nghiêm trọng, người bệnh nên tìm đến bác sĩ để được điều trị kịp thời.
2.2. Nguyên nhân khiến cho bị bệnh cảm lạnh
Vi rút gây bệnh cảm lạnh phổ biến nhất là vi rút Rhinoviruses xâm nhập vào cơ thể thông qua miệng, mũi, mắt gây ra bệnh cảm lạnh. Bệnh có thể lây truyền khi người bình thường sử dụng chung vật dụng hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Ngoài ra, khi người bệnh hắt hơi, hoặc nói chuyện, giọt nước bắn ra không khí cũng có thể lây truyền bệnh.
Các yếu tố dưới đây cũng đóng góp vào việc tăng nguy cơ mắc bệnh cảm lạnh:
- Trẻ em dưới 6 tuổi.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu do mắc các bệnh mãn tính.
- Vấn đề về xoang
Bệnh này thường xuất hiện khi virus cảm lạnh xâm nhập vào các hốc xoang. Người bệnh sẽ thấy mất cảm giác vị và mùi, nghẹt mũi nặng, đờm có thể chuyển sang màu xanh hoặc vàng đậm, đau răng, cảm giác đau khi cúi xuống, ho nhiều vào ban đêm, hơi thở có mùi khó chịu... Cần chú ý đến một số dấu hiệu cảnh báo viêm màng não như: đau nặng ở đầu hoặc khuôn mặt, sốt cao hơn 38.8 độ C, thị lực suy giảm, mất tỉnh táo, mắt sưng đỏ, khó thở, cổ cứng...
- Bệnh viêm đường hô hấp
Viêm đường hô hấp thường là một biến chứng phổ biến của cảm lạnh. Bệnh thường có các triệu chứng như: ho kèm đờm, kéo dài từ 10 - 20 ngày. Nếu hệ miễn dịch yếu hoặc không được điều trị kịp thời, có thể gây ra viêm phổi với triệu chứng: ho nhiều hơn, đờm có máu, khó thở khi ho, đau ngực, sốt cao hơn 38.5 độ C, khó nuốt hoặc nói chuyện...
Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng nặng có thể dẫn đến viêm phế quản
- Vấn đề về tai
Nhiễm trùng xoang, viêm phế quản, và cảm lạnh có thể dẫn đến việc tai bị tắc nghẽn, gây ra nhiễm trùng với các triệu chứng: cảm giác áp lực nặng trong tai, đau bên trong tai, chất lỏng chảy ra từ tai, giảm thính lực,...
4. Những điều cần lưu ý cho người bệnh
- Bệnh cảm thông thường thường dễ bị mắc, có thể giảm sốt và giảm đau tại nhà bằng Paracetamol hoặc ibuprofen, sử dụng thuốc xịt để giảm ngạt mũi, bổ sung vitamin C để tăng cường sức đề kháng,... Tuy nhiên, nếu những biện pháp này không giúp ích hoặc có những triệu chứng sau đây, người bệnh nên đến cơ sở y tế kiểm tra để tránh các biến chứng nghiêm trọng:
+ Sốt cao hơn 39 độ C.
+ Cảm thấy đau nhức toàn thân, mệt mỏi.
+ Buồn nôn nhiều.
+ Đau mạnh ở vùng xoang trán hoặc khuôn mặt.
+ Sưng đau ở cổ hoặc hàm.
+ Thấy đau ngực, khó thở.
+ Cảm giác choáng váng, muốn ngất.
- Cảm lạnh do virus gây ra không phản ứng với thuốc kháng sinh. Nếu bị nhiễm trùng nặng, khẩn cấp mới cần sử dụng kháng sinh nhưng chỉ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Người bệnh cần nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe nhanh chóng, nhưng không nên nằm quá lâu mà cần tăng cường vận động nhẹ nhàng để tăng cường hệ miễn dịch. Việc nghỉ học hoặc làm vài ngày cũng cần thiết để ngăn virus cảm lây lan cho người khác.
- Để xác định liệu có bị cảm lạnh hay không, các bác sĩ thường dựa vào triệu chứng của bệnh nhân. Nếu có nghi ngờ về nguyên nhân khác, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện X-quang hoặc các xét nghiệm khác để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.
- Hiện nay, phương pháp chính để điều trị cảm lạnh là giảm các triệu chứng của bệnh. Ngoài việc sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, người bệnh cũng cần có thời gian nghỉ ngơi và ăn uống đủ chất dinh dưỡng để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.