1. Nguyên nhân gây chảy máu cam là gì?
- Có thể do chấn thương ở mũi như: gãy sụn vách ngăn, gãy xương chính mũi; hoặc ở vùng mặt, vùng sọ não,...
- Có thể do viêm nhiễm như viêm loét mũi, viêm mũi dị ứng,...
- Các khối u lành tính hoặc ác tính tại mũi họng như: u xơ vòm họng, polyp mũi, ung thư vòm mũi họng,...
Chấn thương ở mũi có thể gây ra chảy máu cam
- Mắc bệnh cấp tính kèm rối loạn đông máu như sốt rét, sốt xuất huyết, sởi nặng, thương hàn,…
- Các bệnh lý huyết học như xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh bạch cầu cấp, rối loạn đông máu,...
- Sự suy giảm chức năng của gan hoặc thận.
- Các bệnh về tim mạch.
- Các vấn đề liên quan đến nội tiết.
Ngoài những nguyên nhân chính đã nêu trên, có đến 70% trường hợp chảy máu cam không rõ nguyên nhân, nhưng thường có lượng máu chảy ra mỗi lần ít.
2. Phân loại chảy máu cam
Thường thường, chảy máu cam được phân thành 2 loại:
- Chảy máu mũi trước
Đây là tình trạng phổ biến, chiếm tới 90% số ca chảy máu cam. Chảy máu mũi trước có nghĩa là máu chảy từ phía trước mũi vì khu vực này có nhiều mạch máu nhỏ dễ vỡ, chỉ cần có chấn thương hoặc xì mũi quá mạnh là có thể gây chảy máu. Ngoài ra, thời tiết khô hanh hoặc môi trường sống khô cũng có thể gây ra chảy máu cam do niêm mạc mũi bị khô và nứt nẻ.
Trong trường hợp chảy máu mũi trước, máu thường chảy một bên, chảy ra phía trước, chảy ít và kéo dài. Tình trạng này thường dừng lại sau khi tiến hành sơ cứu thông thường. Nếu nghiêm trọng, bác sĩ sẽ thực hiện can thiệp phù hợp.
- Chảy máu mũi sau
Đây là các trường hợp chảy máu cam chủ yếu liên quan đến mạch máu ở vùng cao hơn và sâu hơn trong mũi, ít khi xảy ra. Người thường gặp vấn đề chảy máu mũi sau nhất là những người bị chấn thương ở khu vực mũi mặt, cao huyết áp, và người cao tuổi. Khi máu chảy, thường chảy cả hai bên rồi chảy ra phía sau và xuống họng. Trong một số trường hợp, nếu không được cấp cứu kịp thời, chảy máu nhiều có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
3. Khi bị chảy máu cam, nên xử lý như thế nào?
3.1. Xử lý ngay tại chỗ
Khi bất ngờ bị chảy máu cam, cần giữ bình tĩnh và thực hiện các biện pháp sau:
- Ngồi thẳng, nghiêng người về phía trước
Hầu hết mọi người cho rằng khi bị chảy máu cam, nếu ngả người ra sau máu sẽ ít chảy hơn. Điều này là sai lầm. Để tránh máu chảy xuống họng gây nôn hoặc nghẹt thở, khi bị chảy máu cam, hãy hơi nghiêng người về phía trước và thở từ từ bằng miệng.
Khi bị chảy máu cam, hãy ngồi hơi nghiêng người về phía trước để hạn chế máu chảy nhiều hơn
- Ép chặt vị trí chảy máu
Phản ứng tự nhiên của nhiều người khi bị chảy máu cam là đưa giấy hoặc bông vào mũi để cố ngưng chảy máu. Nhưng cần nhớ rằng điều này không giúp cầm máu mà thậm chí còn làm tăng mạch máu và làm cho tình trạng chảy máu trở nên nặng hơn. Biện pháp cần thực hiện là ép chặt vị trí chảy máu vào một bề mặt cứng (thường là bóp chặt mũi) sau đó thở bằng miệng trong khoảng 5 - 10 phút.
- Dung dịch xịt cho đường hô hấp
Chọn loại thuốc có thành phần giúp co mạch máu trong mũi khi sử dụng xịt cũng là biện pháp nên áp dụng vì nó không chỉ giảm chảy máu mà còn giảm nghẹt mũi và viêm nữa.
3.2. Can thiệp y tế
- Hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai - mũi - họng nếu có các dấu hiệu sau:
+ Máu phun ra từ mũi hoặc chảy vào họng gây ra hiện tượng nôn máu liên tục.
+ Gặp vấn đề về huyết áp hoặc máu.
+ Sử dụng thuốc chống đông máu.
+ Có sốt cao hơn 38.5 độ C.
+ Máu vẫn chảy không ngừng sau 30 phút mặc dù đã thử các biện pháp trên.
+ Gặp khó khăn trong việc thở.
+ Gặp phải chấn thương ở mũi.
Kiểm tra bởi bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng giúp phát hiện nguyên nhân dẫn đến chảy máu màu cam.
Điều này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán và đề xuất liệu pháp phù hợp với tình trạng của bạn. Nếu sau quá trình khám lâm sàng không thể xác định được nguyên nhân chảy máu màu cam một cách rõ ràng, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết để làm rõ vấn đề và từ đó đề xuất phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng trường hợp bệnh nhân.
4. Biện pháp phòng ngừa chảy máu màu cam
Dù không mong muốn, nhưng với nhiều người, hiện tượng chảy máu cam vẫn tái diễn đôi khi. Để giảm thiểu điều đó, bạn cần:
- Bảo quản độ ẩm cho niêm mạc mũi
Sự khô ráp của niêm mạc mũi do nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra kích ứng mạnh hơn, từ đó dẫn đến hiện tượng chảy máu cam. Để tránh tình trạng này, hãy sử dụng nước muối sinh lý để nhỏ mũi mỗi 2 - 3 giờ/lần để bảo quản độ ẩm cho niêm mạc mũi.
- Cắt móng tay ngắn
Nhiều người có thói quen để móng tay quá dài, nhọn, sắc nên khi gãi mũi có thể làm tổn thương niêm mạc mũi và gây ra chảy máu mũi. Để tránh điều này, hãy cắt móng tay ngắn nhất có thể.
- Sử dụng máy tạo ẩm
Máy tạo ẩm sẽ giúp cân bằng độ ẩm trong không khí, từ đó giảm nguy cơ mũi bị khô và hạn chế chảy máu mũi.
Ngoài ra, bạn cũng có thể ngăn ngừa chảy máu cam bằng cách tăng cường uống vitamin C, đeo khẩu trang khi ra ngoài để tránh bụi và hóa chất trong môi trường,...
Hầu hết các trường hợp chảy máu cam do nguyên nhân không phải bệnh lý đều không đe dọa đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu có các triệu chứng đặc biệt như đã nêu ở trên, hãy không bỏ qua mà nên đi kiểm tra và được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp điều trị an toàn và hiệu quả.