Nguyên nhân gây ra viêm da dị ứng tiếp xúc và cách phòng tránh

1. Tác nhân nào làm viêm da dị ứng tiếp xúc?

Viêm da dị ứng tiếp xúc là một bệnh da phổ biến, tuy nhiên nguyên nhân và biểu hiện của bệnh này rất đa dạng. Bệnh xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp với chất gây dị ứng hoặc chất kích thích, gây ngứa, khó chịu, da sưng đỏ,...

Viêm da dị ứng tiếp xúc có thể xuất hiện ở nhiều khu vực da khác nhau

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra viêm da dị ứng tiếp xúc, khiến da bị kích thích khi tiếp xúc với một hoặc nhiều chất. Cụ thể, những nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Các sản phẩm chăm sóc da như sữa tắm, dầu gội, kem dưỡng da,… khi mới sử dụng hoặc đã sử dụng trong nhiều tháng, nhiều năm.

• Đeo trang sức chứa Niken hoặc tiếp xúc với mỹ phẩm, sơn móng tay, nước hoa, giày dép hay vật dụng có nguồn gốc từ cao su hoặc chứa thành phần gây dị ứng.

• Sử dụng thuốc điều trị chứa thành phần gây kích ứng, thường gặp như kháng sinh, thimerosal, benzocaine,…

• Độc tố thực vật như: cây sồi, cây sơn, cây thường xuân,…

Viêm da dị ứng tiếp xúc có thể do tiếp xúc với độc tố thực vật

Để điều trị bệnh, trước hết cần xác định loại sản phẩm, thực vật,… có chứa chất kích thích và loại bỏ chúng. Do đó, bác sĩ thường yêu cầu bạn kiểm tra thành phần của các sản phẩm mới sử dụng hoặc thuốc uống và thực vật mà bạn đã tiếp xúc có nguy cơ gây ra viêm da dị ứng tiếp xúc.

2. Cách chẩn đoán và điều trị viêm da dị ứng tiếp xúc

2.1. Chẩn đoán

Có tới hơn 3700 nguyên nhân gây ra viêm da dị ứng tiếp xúc ở con người, vì vậy việc chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh một cách chính xác là vô cùng quan trọng. Bác sĩ sẽ thực hiện việc chẩn đoán bằng các biện pháp sau:

• Chẩn đoán dựa trên việc thăm khám và thăm hỏi về các triệu chứng: Viêm da dị ứng tiếp xúc có thể dễ dàng nhận biết qua các dấu hiệu bệnh.

• Chẩn đoán mức độ viêm da dị ứng tiếp xúc: Bác sĩ sẽ tiến hành thử nghiệm da với một lượng nhỏ chất gây kích ứng và quan sát phản ứng của da. Phương pháp này cũng giúp bác sĩ xác định nguyên nhân chính xác và từ đó áp dụng phương pháp điều trị viêm da dị ứng tiếp xúc phù hợp.

• Chẩn đoán viêm da dị ứng tiếp xúc do côn trùng: Triệu chứng viêm da dị ứng tiếp xúc do côn trùng thường nghiêm trọng hơn do lượng độc tính lớn, vì vậy bác sĩ cần kiểm tra tổn thương trên da để xác định mức độ bệnh, liệu pháp sẽ được xác định dựa trên những kết quả này.

Chẩn đoán viêm da dị ứng tiếp xúc dựa vào các triệu chứng

2.2. Điều trị

Sau khi đã xác định được nguyên nhân và mức độ của bệnh, việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ trở nên dễ dàng hơn và đạt hiệu quả cao hơn. Đầu tiên, cần tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, ngưng sử dụng sản phẩm dưỡng da, và tránh làm tổn thương vùng da bị kích ứng.

Hầu hết các trường hợp viêm da dị ứng tiếp xúc đều gây ra cảm giác ngứa nghiêm trọng, khiến người bệnh phải gãi, tuy nhiên việc này có thể làm tổn thương da nặng hơn. Đặc biệt cần tránh gãi da, tránh tổn thương da, và nếu có dấu hiệu nhiễm trùng cần thông báo ngay với bác sĩ để sử dụng kháng sinh.

Để giảm cảm giác ngứa rát do viêm da dị ứng tiếp xúc, có thể thực hiện những biện pháp sau:

• Rửa sạch vùng da bị kích ứng bằng nước sạch, có thể đắp khăn lạnh để giảm đau rát và ngứa. Có thể sử dụng một số dung dịch như: nước mắm, dung dịch Jarish, nước neopred,…

• Bôi kem dưỡng da chứa corticoid khi da bị tổn thương khô vì viêm da dị ứng tiếp xúc.

• Bôi kem hydrocortisone khi viêm da dị ứng tiếp xúc nhẹ.

Viêm da dị ứng tiếp xúc cần được điều trị theo sự chỉ định của bác sĩ

• Sử dụng thuốc uống hoặc thuốc bôi chứa histamin khi viêm da dị ứng tiếp xúc do dị ứng.

Hầu hết các trường hợp viêm da dị ứng tiếp xúc không quá nghiêm trọng và sẽ tự khỏi khi da không tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng. Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát nếu không tìm ra nguyên nhân chính xác và loại bỏ nó. Nếu không điều trị đúng cách, viêm da dị ứng tiếp xúc có thể lan rộng và gây nhiễm trùng, tạo ra sẹo ảnh hưởng lớn đến vẻ đẹp của da.

3. Làm thế nào để phòng ngừa viêm da dị ứng tiếp xúc?

Để phòng ngừa viêm da dị ứng tiếp xúc, đặc biệt là đối với những người có làn da nhạy cảm dễ bị kích ứng, quan trọng nhất là tránh tiếp xúc với những sản phẩm có khả năng gây bệnh. Dưới đây là một số biện pháp nên thực hiện:

• Mua sản phẩm dưỡng da lành mạnh, được ghi chú là không chứa hương liệu, không gây kích ứng.

• Khi chuyển sang sản phẩm dưỡng da mới, hãy thử trước trên một vùng da nhỏ trong vài ngày để kiểm tra phản ứng trước khi sử dụng hàng ngày trên vùng da lớn.

• Không sử dụng sản phẩm từ cao su nếu bạn bị dị ứng với cao su, đặc biệt là găng tay hàng ngày. Nếu cần thiết, hãy thay thế bằng găng tay vinyl hoặc bôi dầu chống thấm nước trước khi đeo găng tay để ngăn ngừa tiếp xúc trực tiếp của da với cao su.

Người mắc viêm da dị ứng tiếp xúc cần cẩn thận khi sử dụng các sản phẩm dưỡng da

• Sử dụng kem dưỡng ẩm khi thời tiết khô hoặc khi sử dụng máy lạnh để tránh da bị khô.

• Mặc quần áo dài khi đi đến những nơi có nhiều cây xanh hoặc côn trùng, tránh bị côn trùng đốt gây kích ứng da.

• Dùng chất tẩy rửa nhẹ hoặc xà phòng lành tính để làm sạch da, tránh sử dụng các sản phẩm chứa hương liệu, chất khử mùi có thể gây kích ứng da.