Nguyên nhân gây viêm xoang mũi ở người trưởng thành mà bạn chưa biết

1. Khái quát về viêm xoang mũi

Theo quan sát cận lâm sàng, xoang là hệ thống các khoang rỗng nằm bên trong khối xương sọ và mặt. Niêm mạc phủ bên trong xoang mũi sạch sẽ và không gian nội bộ của xoang được lấp đầy bởi không khí. Khi dịch hoặc mủ chất đầy các khoang rỗng, có thể dẫn đến viêm niêm mạc, gây ra tình trạng viêm xoang mũi.

Phân loại các dạng viêm xoang mũi

Có tổng cộng 4 loại viêm xoang mũi, phân loại dựa trên thời gian mắc bệnh:

• Viêm xoang cấp: xuất hiện các triệu chứng tương tự như cảm lạnh nhưng không kéo dài quá 4 tuần;

• Viêm xoang bán cấp: diễn ra trong 4 - 8 tuần sau khi xuất hiện;

• Viêm xoang mạn tính: kéo dài trên 8 tuần;

• Viêm xoang tái phát: tái phát nhiều lần trong 1 năm.

2. Triệu chứng của viêm xoang mũi

Viêm xoang mũi thường xuất hiện sau khi trải qua một đợt viêm mũi dị ứng nặng hoặc cảm cúm kéo dài. Bệnh nhân thường cảm thấy đau nhức ở vùng gò má và trán, kèm theo các triệu chứng như:

Các dấu hiệu của viêm xoang mũi bao gồm:

3. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến viêm xoang mũi

3.1. Nguyên nhân tại chỗ và do tác động từ môi trường 

Viêm xoang mũi có thể phát sinh từ các nguyên nhân sau:

• Nhiễm trùng răng chóp gây viêm xoang mưng mủ (thường là các răng số 4, 5, 6 ở hàm trên vì vị trí này ảnh hưởng trực tiếp tới xoang hàm);

• Chấn thương vùng mặt làm thay đổi cấu trúc của các khoang xoang;

• Chấn thương do áp lực: thay đổi áp suất khi đi máy bay, lặn hoặc bơi lội làm cho các lỗ thông khe xoang bị sưng nề. Đặc biệt, bơi ở nước ô nhiễm có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào xoang mũi, gây viêm xoang mưng mủ;

• Mắc bệnh vách ngăn: làm tắc nghẽn cơ học của xoang mũi, làm giảm sự lưu thông ở đây;

• Nhiễm trùng đường hô hấp dưới: gây sưng nề và phù tổ chức mô trong xoang mũi, dẫn đến tắc xoang và vi khuẩn xâm nhập vào xoang;

• Dị vật, polyp, hoặc khối u trong mũi hoặc việc nhét bấc vào mũi: làm thay đổi tuần hoàn không khí trong xoang gây viêm xoang.

Có nhiều yếu tố khác nhau gây viêm xoang

3.2. Một số yếu tố tăng nguy cơ viêm xoang mũi

• Mắc hen suyễn;

• Hệ miễn dịch yếu;

• Sử dụng corticoid trong thời gian dài;

• Dị ứng với phấn hoa, nước hoa, nấm mốc, lông động vật,...;

• Sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi, hút thuốc lá,...

4. Phương pháp điều trị viêm xoang mũi

Dưới đây là 3 phương pháp chữa trị viêm xoang mũi được sử dụng phổ biến hiện nay:

• Chữa trị bằng dược phẩm: 

• Kháng sinh: chỉ đề cử đối với các trường hợp có triệu chứng như ho, đau đầu, nghẹt mũi,... kéo dài trong vài tuần. Tùy thuộc vào tình hình bệnh và chỉ định của bác sĩ mà một liệu trình sử dụng kháng sinh có thể kéo dài từ 3 đến 14 ngày;

• Thuốc giảm đau (ibuprofen hoặc paracetamol): có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng không thoải mái do viêm xoang mũi gây ra, ví dụ như tăng áp lực ở vùng trán, vùng má, đau đầu,...

• Chữa trị bằng phẫu thuật: nếu bệnh nhân không có phản ứng tích cực với liệu pháp nội  khoa bằng dược phẩm thì có thể xem xét tới phương án phẫu thuật bằng cách làm sạch xoang mũi, loại bỏ polyp/dị vật hoặc điều chỉnh phần vách ngăn bị lệch,...;

• Các phương pháp khác: thực hiện các xét nghiệm cần thiết khác để chẩn đoán nguyên nhân thực sự gây ra viêm xoang là gì, nếu những biện pháp trên không đem lại kết quả khả quan.

5. Phương pháp ngăn ngừa bệnh viêm xoang mũi

5.1. Đối với trẻ em

• Nếu trẻ bị nghẹt mũi, hãy vệ sinh mũi cho trẻ đúng cách, sử dụng dung dịch nước muối (dạng nhỏ hoặc dạng xịt) và tuân thủ đúng liều lượng;

• Trong thời tiết khô, sử dụng máy tạo độ ẩm không khí trong phòng ngủ của trẻ;

• Hạn chế cho trẻ đi bơi ở những hồ chứa nước có chứa clo để tránh kích ứng mũi;

• Tránh hút thuốc lá ở gần trẻ nhỏ, ngăn trẻ tiếp xúc với các chất gây kích ứng;

• Hướng dẫn trẻ cách rửa tay và đeo khẩu trang khi cần thiết;

• Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch, đặc biệt là các loại vắc xin phòng cúm và các bệnh hô hấp;

• Tránh cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với những người mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp hoặc đang mắc cảm lạnh;

• Đưa trẻ đến chuyên khoa Tai - Mũi - Họng để kiểm tra và điều trị nếu trẻ có dấu hiệu sổ mũi, nghẹt mũi kéo dài.

Viêm xoang mũi gây ra nhiều triệu chứng không thoải mái cho người bệnh

5.2. Đối với người lớn

• Ngăn ngừa các nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp: tránh tiếp xúc gần với những người mắc cúm hoặc cảm lạnh, rửa tay đúng cách trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, giữ ấm cơ thể;

• Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá, khi ra ngoài nên đeo khẩu trang để giảm nguy cơ hít phải khói bụi ô nhiễm;

• Nếu có tiền sử dị ứng, hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên như nước hoa, phấn hoa, lông chó mèo,...;

• Tiêm phòng cúm hàng năm;

• Sử dụng máy tạo ẩm để ngăn ngừa viêm xoang mũi. Cần chú ý vệ sinh máy thường xuyên để máy luôn sạch sẽ, tránh sự phát triển của các loại nấm mốc.

Bệnh viện Đa khoa Mytour là một địa chỉ đáng tin cậy cung cấp các dịch vụ khám và điều trị cho nhiều bệnh nhân mắc viêm xoang mũi. Chuyên khoa Hô hấp và Tai - Mũi - Họng của Bệnh viện có đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm giúp phát hiện sớm các triệu chứng của viêm xoang, đồng thời được trang bị hệ thống trang thiết bị nội soi Tai - Mũi - Họng hiện đại, giúp đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất.

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh của từng người, các bác sĩ có thể phối hợp với các bác sĩ chuyên khoa khác (nội tiết, chẩn đoán hình ảnh, thần kinh, nhãn khoa, ngoại khoa, ung bướu, khoa nhi,...) để đưa ra những kết luận chính xác nhất về tình trạng bệnh, giúp bệnh nhân có hướng điều trị phù hợp.