Đa dạng bệnh lý có thể gây ra tình trạng hậu môn sưng đau, tạo cảm giác khó chịu và tác động đến chất lượng cuộc sống. Để điều trị hiệu quả, quan trọng nhất là xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Hậu môn, cuối cùng của hệ tiêu hoá, với chiều dài khoảng 3cm, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Do chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh, hậu môn có nhiều nguyên nhân khiến nó sưng đau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng tạo nên vết nứt ở ống hậu môn, thường xảy ra ở những người thường xuyên trải qua tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính. Khi phân trở nên cứng, người bệnh cần rặn, gây ra vết nứt ở hậu môn. Triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Đau rát và chảy máu hậu môn, đặc biệt sau khi điều trị;
• Ngứa và hậu môn sưng sau khi điều trị;
• Vùng da xung quanh hậu môn có vết nứt và có thể xuất hiện da thừa.

Tình trạng nứt kẽ hậu môn nhẹ có thể giảm bớt nếu người bệnh tránh tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy. Tuy nhiên, trong trường hợp nặng, cần phải can thiệp điều trị.

Áp xe quanh hậu môn là tình trạng viêm nhiễm do vi khuẩn, có thể gây nên sưng đau. Khi các khối áp xe này không được điều trị kịp thời, chúng có thể phát triển và vỡ, gây ra dịch mủ rò rỉ, có thể gây rò hậu môn. Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, sốt, ngứa, điều trị bao gồm kháng sinh, chống viêm, dẫn lưu áp xe và vệ sinh hậu môn.

Biến chứng phổ biến xuất phát từ áp xe vùng hậu môn trực tràng khi không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Rò hậu môn là tình trạng tạo ra các đường rò từ hậu môn ra tầng sinh môn. Bệnh nhân có thể trải qua sưng, đau, ngứa ở hậu môn; đại tiện có thể có máu hoặc chất nhầy; dịch có mùi hôi khó chịu. Phương pháp điều trị thường là phẫu thuật để loại bỏ các đường rò.

Bệnh trĩ là một nguyên nhân phổ biến gây sưng ở hậu môn. Bệnh trĩ là tình trạng giãn tĩnh mạch ở búi trĩ, gây ứ máu và hình thành các búi. Những người có nguy cơ cao bao gồm những người có tình trạng táo bón kéo dài, phụ nữ mang thai, người mắc viêm phế quản mạn... Triệu chứng và cách điều trị phụ thuộc vào loại trĩ, có thể kết hợp thay đổi chế độ ăn uống, giảm tình trạng táo bón, và sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật nếu cần thiết.

Viêm hậu môn là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở ống hậu môn, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như viêm ruột, nhiễm trùng hậu môn, tiêu chảy mãn tính hoặc thói quen ăn uống không lành mạnh. Triệu chứng có thể bao gồm đau khi đi ngoài, ngứa rát ở hậu môn, buồn đi vệ sinh, và đau ở vùng bụng dưới.

Bệnh Crohn cũng là một nguyên nhân gây sưng ở hậu môn. Loét thành trong ruột non là một biểu hiện phổ biến của bệnh Crohn, ảnh hưởng đến hậu môn. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau bụng dưới, tiêu chảy, sưng đau quanh hậu môn, sốt, và chảy dịch không bình thường từ hậu môn. Bệnh này không thể điều trị khỏi nhưng có thể kiểm soát bằng thuốc và cần theo dõi nguy cơ ung thư đường tiêu hoá.

Ung thư hậu môn là một tình trạng hiếm gặp, xuất phát từ sự phát triển bất thường của tế bào trong hậu môn. Khi hậu môn bị sưng, có thể là một dấu hiệu của ung thư hậu môn. Triệu chứng bao gồm chảy máu hậu môn, ngứa ngáy và đau rát ở hậu môn, cảm giác khó chịu ở khu vực hậu môn và thay đổi thói quen đại tiện. Dấu hiệu này có thể giống với nhiều bệnh lý khác nên cần sự chẩn đoán chính xác.

Để biết cách xử lý khi hậu môn bị sưng phồng, quan trọng nhất là xác định nguyên nhân gây bệnh. Phòng ngừa bao gồm vệ sinh sạch sẽ vùng sinh dục, chế độ ăn uống lành mạnh, và thăm khám khi có các dấu hiệu bất thường.

• Những nguyên nhân gây rò hậu môn
• Thông tin chi tiết về việc chụp Cộng hưởng từ rò hậu môn
• Điều trị khi đi ngoài có chất nhầy, biểu hiện của bệnh gì?