Buzz
1. Hormone cận giáp và vai trò của nó
Có 4 tuyến cận giáp nhỏ nằm gần tuyến giáp, chủ yếu bao gồm tế bào ưa oxy và tế bào chính. Tế bào chính sản xuất hormone cận giáp PTH, có vai trò điều hòa lượng canxi và phospho trong cơ thể.
Tuyến cận giáp, một tuyến nhỏ gắn trên tuyến giáp
Cụ thể, hormone này ảnh hưởng đến thận và xương như sau:
-
Hormone cận giáp ảnh hưởng đến xương: Hormone PTH kích thích sự đào thải canxi từ xương, đưa vào máu.
-
Hormone cận giáp ảnh hưởng đến thận: Hormone PTH tăng cường tái hấp thu canxi ở ống thận nhỏ và tăng đào thải phospho.
Mất cân bằng nồng độ canxi và phospho trong máu thường xảy ra do rối loạn hoạt động của tuyến cận giáp, khiến hormone PTH tiết ra không đủ hoặc quá nhiều. Mặc dù bệnh về tuyến cận giáp không phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát.
2. Nguyên nhân chính gây ra sự tăng nồng độ hormone cận giáp
Chỉ số nồng độ hormone cận giáp trong máu thường dao động từ 10 đến 60 mg/ml. Nếu kết quả xét nghiệm vượt quá giới hạn này, người đó có thể mắc phải tình trạng tăng nồng độ hormone cận giáp.
Tình trạng tăng nồng độ hormone cận giáp thường do bệnh cường giáp hoặc các vấn đề sức khỏe như:
-
Bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính.
-
Người mắc bệnh u tuyến cận giáp.
-
Phụ nữ mang thai hoặc trẻ nhỏ có thể bị rối loạn tăng hormone tuyến cận giáp nhưng thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chuyển hóa.
-
Tình trạng loạn dưỡng xương có thể dẫn đến nồng độ canxi bất thường.
-
Người có nồng độ Canxi và Vitamin D trong máu thấp.
-
Tác dụng phụ của một số loại thuốc như: Thuốc chứa Phosphate, Lithium, thuốc chống co giật,…
Xác định nguyên nhân gây tăng nồng độ hormone cận giáp là rất quan trọng để điều trị và kiểm soát nồng độ này ở mức phù hợp, tốt cho sức khỏe hơn. Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm hormone cận giáp khi có dấu hiệu bệnh nghi ngờ như:
-
Nồng độ canxi hoặc Phosphor bất thường.
-
Cơ thể có dấu hiệu thừa canxi như: buồn nôn, mệt mỏi, đau bụng, khát nước,… hoặc thiếu hụt canxi như chuột rút,...
Xét nghiệm hormone cận giáp thực hiện trên mẫu máu
3. Cách thực hiện xét nghiệm nồng độ Hormone cận giáp
Xét nghiệm nồng độ hormone cận giáp được thực hiện trên mẫu máu của bệnh nhân, quy trình lấy máu tương tự như khi thực hiện các xét nghiệm khác. Bệnh nhân không cần lo lắng, bác sĩ sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về quy trình, chuẩn bị và hậu quả sau khi xét nghiệm.
3.1. Chuẩn bị trước khi xét nghiệm
Nồng độ hormone của tuyến cận giáp có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả chế độ ăn uống và nghỉ ngơi. Thường bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân nhịn ăn hoặc ăn ít vào buổi tối trước khi thực hiện xét nghiệm, và lấy mẫu máu vào buổi sáng hôm sau.
Quy trình lấy máu xét nghiệm thường đơn giản và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bạn có vấn đề về máu khó đông, từng ngất xỉu hoặc có tình trạng sức khỏe đặc biệt, hãy thông báo cho bác sĩ để kiểm tra hoặc xác định thời điểm phù hợp để lấy mẫu máu.
3.2. Thực hiện xét nghiệm
Mẫu máu xét nghiệm được lấy từ tĩnh mạch như bình thường.
Mẫu máu xét nghiệm thường được lấy từ tĩnh mạch ở khuỷu tay bên trong
Quy trình lấy mẫu máu tiêu chuẩn như sau:
-
Khử trùng vùng lấy máu bằng cồn.
-
Sử dụng dây co giãn để bóp tĩnh mạch, làm tĩnh mạch nổi lên để xác định vị trí lấy máu.
-
Lấy mẫu máu cần thiết.
-
Đưa mẫu máu vào dụng cụ đã được tiệt trùng và bảo quản để mang đến phòng xét nghiệm.
3.3. Sau khi lấy mẫu máu
Hầu hết bệnh nhân không gặp vấn đề gì nghiêm trọng sau khi lấy máu xét nghiệm, tuy nhiên một số có thể cảm thấy đau nhói ở vị trí tiêm. Hãy theo dõi kỹ lưỡng và báo cáo cho bác sĩ nếu có dấu hiệu sức khỏe bất thường sau khi lấy máu.
Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bệnh nhân cần tránh uống sữa trước khi làm xét nghiệm vì các chất trong sữa, đặc biệt là canxi có thể làm biến đổi kết quả. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú có thể có nồng độ hormone cận giáp khác so với bình thường, vì vậy cần thông báo cho bác sĩ để xét nghiệm chính xác hơn.
Một số loại thuốc điều trị hoặc phương pháp điều trị bệnh có thể làm tăng nồng độ hormone cận giáp không bình thường. Nếu bạn đang sử dụng những loại thuốc này như: Thuốc lợi tiểu thiazid, thuốc chống co giật, Cimetidin, thuốc chứa phosphat, thuốc bổ sung canxi, thuốc propranolol,… hãy báo cho bác sĩ để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác.
Thuốc điều trị có thể gây sai lệch kết quả xét nghiệm hormone cận giáp
Có nhiều nguyên nhân gây tăng nồng độ hormone cận giáp, để xác định chính xác nguyên nhân cần thực hiện các xét nghiệm kiểm tra cần thiết. Nếu bạn bị tăng nồng độ hormone này, việc theo dõi và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
