Buzz
Trong năm đầu tiên, bé sẽ trải qua nhiều cột mốc phát triển khác nhau, đặc biệt là về khả năng vận động từ việc biết bò, ngồi cho đến chập chững đi. Mặc dù hầu hết bé thường biết đi khi đủ 12 tháng tuổi, tuy nhiên bé chậm biết đi cũng là hiện tượng phổ biến.
Có nhiều nguyên nhân giải thích cho việc bé chậm biết đi nhưng không phải lúc nào cũng mang tính tiêu cực. Bài viết dưới đây của Mytour sẽ giúp cha mẹ tìm hiểu chi tiết hơn về việc bé bao nhiêu tháng biết đi và bé chậm đi khi nào là bất thường.
Bé chậm biết đi là gì?
Điều kiện cần thiết để bé có thể bước đi một cách độc lập là các cơ bắp, hệ thống thần kinh phát triển bình thường và khung xương đủ cứng cáp. Thực tế, bé sẽ bắt đầu tập đi khi đạt đủ 12 - 14 tháng tuổi.
Vậy bé 1 tuổi chưa biết đi có vấn đề không? Thời gian bé bắt đầu tập đi có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bé, có thể kéo dài đến khi bé đạt 18 tháng tuổi. Vì vậy, nếu bé 1 tuổi vẫn chưa biết đi, cha mẹ không cần quá lo lắng.
Trẻ chậm biết đi là khi bé sau 18 tháng tuổi không thể tự mình đi vững
Một đứa trẻ được coi là trẻ chậm biết đi khi đã đủ 18 tháng tuổi nhưng vẫn chưa thể đi một cách ổn định mà không cần sự trợ giúp của cha mẹ hay ông bà.
Kỹ năng vận động kém ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hãy cùng Mytour tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ chậm biết đi trong phần tiếp theo của bài viết.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ chậm biết đi
Nhiều phụ huynh nghĩ rằng việc bé 1 tuổi chưa biết đi là do thiếu canxi. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy, canxi không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Các nguyên nhân phổ biến gồm:
Trẻ chậm biết đi do sinh non
Trẻ sinh non là khi bé ra đời trước thời gian quy định. Chúng thường gặp nhiều khó khăn hơn so với các em khác về mọi mặt, đặc biệt là về khả năng vận động.
Cơ thể yếu ớt khiến trẻ khó đứng vững và biết đi sớm như các bạn cùng tuổi. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ sinh non đều chậm đi. Việc này phụ thuộc vào mức độ và thời gian sinh non của bé.
Sinh non có thể là lý do khiến bé chậm biết đi
Trẻ chậm đi do di truyền
Di truyền là một trong những lý do phổ biến nhất khiến trẻ chậm biết đi mà không có liên quan đến vấn đề sức khỏe.
Nếu trong quá khứ ba mẹ có tiền sử chậm đi khi còn nhỏ, bé có thể dễ dàng bị ảnh hưởng. Lý do thường đến từ tình trạng tâm lý như sợ đau khi ngã, khiến bé chậm tập đi.
Dù vậy, ba mẹ vẫn có thể yên tâm rằng bé sẽ đạt được tất cả các cột mốc quan trọng trong phát triển, chỉ là muộn hơn một chút so với các bé cùng tuổi.
Do tính cách riêng của bé
Bé 17 tháng chưa biết đi có sao không? Mỗi đứa bé đều có cá tính và tính cách riêng biệt. Có bé ít nói nhưng cũng có bé năng động. Thực tế, có rất nhiều bé đã biết đi nhưng thích chơi một mình và không thích giao tiếp với mọi người xung quanh.
Vấn đề này có thể khiến nhiều phụ huynh hiểu lầm rằng bé chậm đi là chậm phát triển.
Do các vấn đề về cơ bắp, xương khớp
Cũng có một số trường hợp ít ỏi, trẻ chậm phát triển các kỹ năng vận động như đi lại, nâng vật, cầm nắm,...
Hiện tượng này có thể do cấu trúc cơ thể hoặc cơ bắp của trẻ gặp các bệnh lý không bình thường làm cho sức mạnh cơ yếu như dị tật xương, suy dinh dưỡng cơ, suy cơ, teo cơ chân hoặc một số bệnh lý khác liên quan đến cơ bắp.
Những rối loạn này thường phát triển ở tay và chân. Đặc điểm nhận dạng của trẻ mắc các bệnh trên thường là chân tay nhỏ, yếu đuối, không có các hoạt động tự nhiên hoặc phản xạ liên tục. Điều này khiến trẻ không thể biết đi đúng theo tiến trình như trẻ khỏe mạnh khác.
Tình trạng bất ổn não hoặc vấn đề liên quan đến não bộ
Tình trạng bất ổn não ở trẻ có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau như đột biến gen từ khi trong bụng mẹ, rối loạn chức năng não bộ bẩm sinh hoặc các rối loạn gen (như hội chứng Williams, Down, Prader-Willi, Tay-Sachs,...) hoặc do biến chứng từ can thiệp não từ khi sinh, viêm màng não, viêm não mô cầu,...
Các yếu tố này có thể gây ra sự phát triển không đầy đủ và bất thường của não bộ ở trẻ, đặc biệt là ở vùng não vận động ở phía trước trán. Khi phần trung tâm cao cấp nhất của hệ thống vận động không hoàn thiện, trẻ có thể chậm biết đi hoặc thậm chí là không thể đi được.
Trẻ mắc hội chứng Down cũng có thể chậm biết đi hơn so với các bạn cùng tuổi
Các bệnh lý liên quan đến cơ quan nội tạng
Một số bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe của cơ quan nội tạng có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động của trẻ và gây chậm trễ trong quá trình phát triển. Một số bệnh lý phổ biến gây ra trở ngại trong việc trẻ học đi có thể kể đến: Teo đường mật bẩm sinh, viêm gan teo, tắc nghẽn tĩnh mạch gan bẩm sinh, loãng xương hay bệnh tim bẩm sinh,...
Những căn bệnh này mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh vận động, nhưng vẫn có thể ảnh hưởng đến sức mạnh của cơ bắp theo cách gián tiếp. Trẻ chỉ có đủ năng lượng để duy trì sự sống, không còn đủ sức mạnh để làm các hoạt động khác như tập đi.
Do đó, việc trẻ chậm biết đi thường là kết quả mà ba mẹ có thể nhận thấy từ trước.
Cách chăm sóc của ba mẹ
Những bé phải chiến đấu với bệnh tật kéo dài, phải ở viện nhiều lần, phải dùng nhiều loại thuốc, hoặc được ba mẹ bao bọc quá mức, ôm đi khắp nơi,... thường không có cơ hội để tập đi, dẫn đến việc chậm biết đi hơn so với trẻ khác. Vì vậy, nếu bé đã 24 tháng mà chưa biết đi, ba mẹ cần xem xét lại cách chăm sóc của mình.
Ngoài ra, thừa cân cũng là một nguyên nhân khiến trẻ chậm biết đi hơn so với các bạn cùng tuổi một vài tuần hoặc thậm chí một vài tháng. Trọng lượng cơ thể lớn giảm sức mạnh cơ bắp chân của trẻ, làm trẻ gặp khó khăn trong việc di chuyển cơ thể và tập đi.
Ngoài ra, khi chế độ ăn uống không đầy đủ, trẻ có thể mắc suy dinh dưỡng, cơ thể còi cọc, chân tay teo nhỏ, thiếu canxi và vitamin D, dẫn đến tình trạng chậm biết đi.
Trẻ chậm biết đi có gây lo lắng không? Ba mẹ có nên đưa trẻ đi khám không?
Trong hầu hết các trường hợp, trẻ chậm biết đi không phải là vấn đề đáng lo ngại, trừ khi có liên quan đến một số bệnh lý. Mỗi trẻ sẽ phát triển cơ bắp chân theo tốc độ riêng, nên có trẻ biết đi sớm và có trẻ biết đi muộn hơn.
Để xác định liệu trẻ chưa biết đi sau 12 tháng tuổi có cần lo lắng không, phương pháp tốt nhất là quan sát sự phát triển tổng thể của trẻ.
Nếu trẻ chậm biết đi nhưng vẫn có thể vịn vào các đồ vật xung quanh và đứng lên, cầm nắm đồ vật chính xác, biết kéo đồ đạc, bàn ghế, có kỹ năng ngôn ngữ, nhận thức đầy đủ,... ba mẹ không cần quá lo lắng vì trẻ vẫn đang phát triển bình thường.
Hầu hết trẻ chậm biết đi không là vấn đề đáng lo ngại
Ngoài sức mạnh cơ bắp, việc tập đi của trẻ còn phụ thuộc vào tự tin và khả năng giữ thăng bằng. Do đó, trẻ sẽ cần thời gian để tự tin bước đi. Ba mẹ cần động viên, hỗ trợ trẻ tập đi và hạn chế việc bế trẻ quá nhiều.
Hơn nữa, ba mẹ cũng nên cho trẻ ngồi chơi trên sàn nhà hoặc nền đất để tăng cường khả năng vận động của trẻ.
Nếu trẻ 12 tháng tuổi chưa đứng lên được (kể cả khi được ba mẹ hỗ trợ) và trẻ 18 tháng tuổi chưa biết bước đi, ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra.
Ngoài hiện tượng trẻ chậm biết đi, nếu trẻ có các biểu hiện khác như chân không đều, yếu yếu, đi khập khiễng,... ba mẹ cũng nên đưa trẻ đến khám sớm nhất có thể.
Việc trẻ chậm biết đi có nhiều nguyên nhân. Để trẻ phát triển đầy đủ, ba mẹ cần chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng đúng cách và giảm việc bế con quá nhiều. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay để được kiểm tra và can thiệp kịp thời.
Tổng hợp bởi Lan Anh
