Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa hội chứng gan thận

1. HRS: Biến chứng nghiêm trọng của bệnh gan

HRS (Hepatorenal syndrome) là tình trạng suy giảm chức năng thận thường gặp ở người mắc bệnh gan mạn tính, suy gan tiến triển hoặc tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Đây là một biến chứng nguy hiểm của bệnh xơ gan, có thể đe dọa tính mạng.

Hội chứng gan thận thường xuất hiện ở những người bị bệnh gan

Hội chứng này được phân loại thành hai dạng chính như sau:

• Dạng 1: Suy thận phát triển nhanh, được đánh giá dựa trên tăng đột ngột hàm lượng creatinin trong khoảng 2 tuần lên gấp đôi so với mức ban đầu hoặc vượt quá 221 µmol/L.

• Dạng 2: Suy thận phát triển chậm (creatinin huyết thanh trung bình 178 µmol/L). Một số trường hợp có thể có triệu chứng cổ trướng tái phát hoặc kháng lợi tiểu.

Tiên lượng của HRS dạng 1 rất nặng. Trong khi tiên lượng sống của bệnh nhân HRS dạng 2 ngắn hơn so với bệnh nhân chỉ bị xơ gan, nhưng vẫn dài hơn so với HRS dạng 1.

2. Nguyên nhân chính gây ra hội chứng gan thận

Các nguyên nhân dẫn đến hội chứng này có thể kể đến như sau: 

• Nhiễm trùng dịch cổ trướng: Điều này chiếm khoảng 20% số ca HSR ở dạng 1. 

• Bị rút quá nhiều dịch cổ trướng mà không được truyền bù các plasma: Thống kê cho thấy khoảng 15% số trường hợp HSR ở dạng 1.

Nhiễm trùng dịch cổ trường cũng gây tổn thương cho gan và thận

• Bệnh nhân đã trải qua các ca phẫu thuật lớn.

• Xuất huyết trong hệ tiêu hóa.

• Sử dụng quá mức các loại thuốc giảm đau, thuốc chống viêm hoặc thuốc lợi tiểu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, chức năng của thận.

3. Các dấu hiệu để nhận biết

Những người mắc phải hội chứng gan thận thường có những biểu hiện sau đây:

• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi hoặc buồn nôn.

• Bệnh lý về gan làm cho da trở nên vàng, cổ bị phình to, tăng cân đột ngột, gặp rối loạn tâm thần,...

• Gan bị co lại.

• Cơ thể co cụt, xuất hiện triệu chứng run giật cơ.

• Có các vết sao mạch trên ngực.

• Suy thận gây ra hiện tượng tiểu ít, nước tiểu màu sậm và dịch nặng nề trong cơ thể.

4. Các tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh

Theo hướng dẫn của Hội thảo Về việc điều trị dịch bụng quốc tế năm 2007, các tiêu chuẩn cần có để chẩn đoán hội chứng gan thận bao gồm: 

• Dấu hiệu của xơ gan cổ trướng.

• Nồng độ Creatinin trong huyết thanh > 133 mmol/L (1,5 mg/dL).

• Nồng độ Creatinin trong huyết thanh không giảm xuống dưới 133 mmol/L sau ít nhất 2 ngày điều trị bằng thuốc lợi tiểu kết hợp với albumin. Liều albumin khuyến nghị là 1g/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Liều albumin tối đa không vượt quá 100g/ngày. 

• Không có biểu hiện của sốc.

• Trong thời gian gần đây hoặc hiện tại không sử dụng các loại thuốc có hại cho sức khỏe thận.

• Không có bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến mô thận (hàm lượng protein niệu > 0,5g/ngày), tình trạng đái máu vi thể (nhiều hơn 50 hồng cầu/1 vi trường) hoặc có dấu hiệu bất thường trên ảnh siêu âm.

5. Các phương pháp điều trị phổ biến cho hội chứng gan thận

Các phương pháp điều trị cho hội chứng gan thận dạng 1 như sau:

Các biện pháp điều trị cho hội chứng gan thận được áp dụng

• Phương pháp điều trị triệt để nhất là ghép gan.

• Trong thời gian chờ ghép gan, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng cách truyền albumin và sử dụng thêm thuốc co mạch.

• Nếu tình trạng suy gan không nặng và việc sử dụng thuốc co mạch không thành công, có thể cân nhắc thực hiện phẫu thuật TIPS.

• Không sử dụng nhóm thuốc lợi tiểu đối với bệnh nhân ở dạng 1.

• Bệnh nhân sẽ được chạy máy lọc thận nếu gặp phải các tình trạng như phù phổi cấp, tăng kali máu nặng hoặc toan chuyển hóa không thể đáp ứng được việc điều trị.

Đối với bệnh nhân mắc hội chứng gan thận ở dạng 2 sẽ được điều trị như sau:

• Ghép gan.

• Cần hạn chế lượng muối và chỉ sử dụng thuốc lợi tiểu để điều trị tình trạng cổ trướng khi nồng độ natri niệu > 30 mEq/l.

• Kết hợp thực hiện chọc tháo dịch cổ trướng và truyền albumin.

• Hạn chế dịch để giảm nồng độ natri trong máu.

• Có thể cân nhắc sử dụng thuốc co mạch hoặc thực hiện phẫu thuật TIPS trong quá trình chờ ghép gan tùy theo từng trường hợp cụ thể.

6. Nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh

Một số đối tượng cụ thể có nguy cơ mắc hội chứng này cao hơn so với người bình thường, bao gồm: 

Các trường hợp dễ mắc hội chứng suy gan

• Bệnh nhân đang trong tình trạng suy gan nặng hoặc từng trải qua cổ trướng trước đó.

• Những người suy dinh dưỡng.

• Những bệnh nhân từng bị suy thận nhẹ.

• Người có nồng độ natri trong máu thấp, nồng độ kali máu tăng cao. 

• Những trường hợp bị giảm áp lực keo máu hoặc tăng áp lực thẩm thấu niệu.

• Những trường hợp bị giãn tĩnh mạch thực quản.

7. Các biện pháp giúp cải thiện tình trạng bệnh

Để ngăn chặn sự phát triển nặng hơn của hội chứng, các biện pháp được thực hiện bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh và truyền albumin cho bệnh nhân mắc xơ gan và nhiễm trùng dịch cổ trướng.

• Áp dụng bồi hoàn thể tích cho tình trạng mất nước, chẳng hạn như ỉa chảy hoặc xuất huyết tiêu hóa.

• Hạn chế sử dụng thuốc lợi tiểu quá mức để tránh mất nước.

• Tránh sử dụng các loại thuốc độc hại cho thận như NSAIDs hoặc aminoglycosides.

8. Địa chỉ thăm khám gan thận uy tín

Để bảo vệ gan thận và cơ thể nói chung, việc chăm sóc sức khỏe là rất quan trọng. Bạn cần thường xuyên thăm phòng khám hoặc đến bệnh viện khi cần để được tư vấn và điều trị kịp thời. 

Thăm khám định kỳ để bảo vệ gan và thận

Bạn có thể tìm đến các địa chỉ uy tín như Hệ thống Y tế Mytour để được đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm thăm khám. Với hơn 30 năm hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, Mytour luôn được nhiều người tin tưởng. Đây là một số điểm nổi bật của Mytour về cơ sở vật chất:

• Trung tâm Xét nghiệm được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 15189:2012 và CAP của Hội Bệnh học Hoa Kỳ.

• Trang bị đầy đủ các thiết bị máy móc chẩn đoán hình ảnh hiện đại như siêu âm, X-quang, MRI, CT Scan,... giúp thăm khám và điều trị hiệu quả nhất.