1. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị ọc sữa
Dấu hiệu phổ biến của trẻ sơ sinh bị ọc sữa thường xuất hiện sau khi ăn, khi sữa từ dạ dày trào lên ống thực quản. Trong trường hợp này, sữa trào ra nhẹ nhàng, thậm chí không có lực. Nếu trẻ vẫn tăng cân bình thường, không có gì phải lo lắng. Thường, vấn đề này sẽ giảm dần khi trẻ đạt 8 đến 9 tháng tuổi.
Hiện tượng ọc sữa thường xảy ra ở trẻ sơ sinh
Nhiều bà mẹ thường lẫn lộn giữa việc ọc sữa và nôn trớ. Tuy nhiên, hai vấn đề này hoàn toàn khác biệt. Khi nôn trớ, trẻ thường rặn mạnh mẽ, dẫn đến việc chất từ dạ dày bắn ra mạnh mẽ hơn. Lượng chất nôn cũng nhiều hơn. Trẻ cũng có thể phát triển các triệu chứng bổ sung như sốt và khóc lóc.
2. Nguyên nhân gây ọc sữa ở trẻ sơ sinh
Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng ọc sữa ở trẻ sơ sinh, bao gồm:
- Sự không đồng đều trong hoạt động cơ của hệ tiêu hóa dẫn đến rối loạn động ruột và việc ọc sữa ở trẻ.
- Nếu sau khi bú, trẻ khóc lóc hoặc vặn vẹo,... thì áp lực trên bụng sẽ tăng cao và dễ gây ra hiện tượng ọc sữa.
Bú bình có khả năng gây ọc sữa nhiều hơn so với việc bú trực tiếp từ mẹ
- Nếu mẹ không đặt bé bú đúng tư thế, bé có thể nuốt nhiều không khí vào dạ dày sau khi bú. Điều này làm tăng nguy cơ ọc sữa. Nếu bé hay bú nhanh, hoặc bú quá lâu, hoặc bú quá nhiều sữa, thì nguy cơ ọc sữa cũng tăng lên.
- Trẻ sinh non cũng có nguy cơ ọc sữa cao hơn. Tuy nhiên, nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách, tình trạng này cũng không quá đáng lo ngại.
- Bên cạnh các lý do đã được nêu, một số trường hợp trẻ sơ sinh gặp phải vấn đề ọc sữa do bệnh lý. Khi đó, ngoài biểu hiện ọc sữa, trẻ còn có thể xuất hiện một số dấu hiệu bất thường khác như sổ mũi, ho nhiều, sốt, phân bón kỳ lạ,... Một số bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ ọc sữa ở trẻ bao gồm:
+ Chứng hẹp phì đại môn vị: Trong những trường hợp này, việc sữa đi qua môn vị rất khó khăn, làm tăng nguy cơ ọc sữa ở trẻ, đặc biệt là từ tuần thứ 2 trở đi. Hệ quả của tình trạng này sẽ càng trầm trọng hơn theo thời gian. Trẻ mắc phải ọc sữa nặng có thể nôn mửa và ọc sữa sau mỗi lần bú, thậm chí cả khi mới kết thúc bữa ăn. Sau khi bị ọc sữa, trẻ thường rất đói và muốn bú ngay. Nếu gặp phải tình trạng này, cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời.
+ Lồng ruột: Đây là tình trạng phổ biến ở trẻ từ 3 đến 6 tháng tuổi. Khi gặp phải tình trạng lồng ruột, trẻ cần được cấp cứu ngoại khoa ngay lập tức. Một số dấu hiệu của lồng ruột bao gồm ọc sữa, trẻ khóc to, da xanh tái, đau bụng, tiêu chảy có máu,...
3. Cách xử trí khi trẻ sơ sinh gặp phải vấn đề ọc sữa
Khi trẻ sơ sinh gặp phải vấn đề ọc sữa, người mẹ cần giữ bình tĩnh. Tuyệt đối không nên nâng trẻ lên mà nên ngả trẻ sang trái, nhẹ nhàng đỡ trẻ lên và lau miệng cho trẻ bằng khăn. Người mẹ không nên hút sữa trong mũi của trẻ bằng miệng. Tốt nhất nên lau sạch mũi miệng của trẻ bằng nước muối sinh lý.
Với những trường hợp trẻ sơ sinh gặp vấn đề ọc sữa dưới đây, người mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm nhất có thể:
- Trẻ có sức khỏe tốt nhưng gặp phải tình trạng ọc sữa nặng, thường xuyên quấy khóc và có các dấu hiệu bất thường kèm theo.
- Trẻ bị ọc sữa đồng thời xuất hiện các triệu chứng như ho, chảy nước mũi, sốt, phân lạ,...
- Tình trạng ọc sữa nặng gây sợ hãi khiến trẻ không muốn bú, ảnh hưởng đến tăng trưởng về cân nặng, chiều cao của trẻ là những dấu hiệu nghiêm trọng, cần được xử trí kịp thời.
- Trẻ gặp phải tình trạng ọc sữa lặp đi lặp lại, mặc dù đã được chăm sóc và điều trị đúng cách nhưng không có cải thiện.
4. Cách phòng ngừa trẻ sơ sinh bị ọc sữa như thế nào?
Để tránh trẻ sơ sinh gặp vấn đề ọc sữa, người mẹ cần chú ý những điều sau đây:
Đảm bảo cho trẻ được bú đúng cách
- Không nên cho trẻ bú quá nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn và cần tuân thủ đúng kỹ thuật bú cho trẻ.
+ Đảm bảo núm vú phù hợp với miệng của bé. Tránh làm bé phải gắng sức khi bú.
+ Nếu sử dụng bình sữa, hãy đảm bảo bình không nằm ngang và không để sữa tràn ra ngoài núm vú.
+ Tránh cho bé bú khi bé đang nằm. Hãy nâng đầu và vai của bé lên cao hơn mức thông thường khi bé bú để tránh bé bị gập cổ.
+ Sau khi bé bú xong, hãy nâng bé lên thẳng và đặt mặt bé áp vào ngực mẹ. Đồng thời, vỗ nhẹ lưng bé để bé ợ hơi và tránh nguy cơ nôn trớ, ọc sữa.
- Cho bé bú trực tiếp từ ngực mẹ sẽ tốt hơn việc dùng bình sữa. Lý do là khi bé bú trực tiếp, dạ dày của bé sẽ được giãn ra đúng cách, đủ để chứa lượng sữa mà bé bú vào.
Hơn thế nữa, khi bé bú trực tiếp, sữa chỉ chảy khi bé thực hiện hành động mút vú, điều này giúp giảm nguy cơ bé bị rối loạn nhu động ruột do sữa chảy liên tục vào miệng bé.
Không nên để bé quấy khóc trước và sau khi bú
Việc vắt sữa vào bình làm giảm lượng kháng thể trong sữa mẹ. Ngoài ra, nếu dùng bình cho bé bú, mẹ cần chú ý về vệ sinh bình sữa để tránh nguy cơ nhiễm trùng cho bé.
- Không nên để bé quấy khóc trước và sau khi bú.
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ canxi và vitamin D cho bé. Việc thiếu những chất này có thể khiến bé dễ quấy khóc, vặn mình và tăng nguy cơ bị ọc sữa.