Nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày là gì?
Định nghĩa và cách phát hiện bệnh trào ngược dạ dày
Thức ăn và dịch dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản là hiện tượng của bệnh trào ngược dạ dày, cần được xử trí kịp thời.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng trào ngược dạ dày là gì?
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng trào ngược dạ dày, nhưng nguyên nhân cơ bản nhất là do cơ vòng dưới thực quản suy yếu và lượng axit dạ dày dư thừa.
Khi cơ vòng thực quản không đóng lại bình thường, tình trạng trào ngược dạ dày sẽ phát sinh.
Sử dụng quá nhiều loại thuốc Tây như aspirin, ibuprofen, hoặc thuốc điều trị huyết áp có thể gây ra tình trạng trào ngược dạ dày.
- Các bệnh lý như nhiễm trùng, tổn thương hệ thần kinh thực quản, viêm phù nề dạ dày, hẹp môn vị dạ dày thực quản, ... đều có thể gây ra bệnh trào ngược dạ dày.
- Thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu, bia, cafein, ăn uống không điều độ, hay ăn đồ ăn nhanh thường xuyên cũng là nguyên nhân gây ra bệnh trào ngược dạ dày.
- Ngoài ra, stress, béo phì, áp lực lâu dài, thai kỳ, và nằm nghỉ ngay sau khi ăn cũng có thể góp phần vào tình trạng trào ngược dạ dày.
Nhận diện các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày
- Cảm giác ợ hơi, ợ nóng, ợ chua thường xuyên là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày.
+ Ợ hơi: Người bệnh thường cảm thấy có một dòng khí tách biệt tự dạ dày trào ra ngoài khiến họ ợ hơi.
+ Ợ nóng: ợ từ dưới xương ức trào lên cổ gây cảm giác nóng rát cho người bệnh.
+ Ợ chua: ợ kèm với vị chua trong miệng.
Người mắc bệnh trào ngược dạ dày thường gặp các triệu chứng này sau khi ăn no, vào ban đêm hoặc khi đầy bụng khó tiêu.
- Buồn nôn và nôn
Axit từ dạ dày trào lên thực quản, họng và miệng gây kích thích, khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn và nôn.
- Đau tức ở vùng thượng vị
Axit trào lên làm kích thích cơ quan cảm ứng trên niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau tức nặng ở ngực hoặc cánh tay, sau lưng như bị ép, nén.
- Khản tiếng, ho
Trào ngược dạ dày làm phế quản tiếp xúc với dịch viêm, axit và gây tổn thương cho thực quản, dẫn đến phù nề dây thanh quản, ho, khản tiếng, khó nói,...
- Thường có cảm giác nước bọt ở miệng
Khi axit từ dạ dày trào lên họng và miệng, cơ thể tự động tiết nước bọt để trung hòa axit và giảm cảm giác axit.
- Khó nuốt, vướng và đau họng
Khi thực quản bị hẹp do trào ngược dạ dày, thực quản sẽ bị phù nề hoặc sưng tấy, gây ra cảm giác vướng ở cổ, đau họng và khó nuốt.
Các dấu hiệu phổ biến ở người mắc bệnh trào ngược dạ dày
- Cảm giác đắng miệng
Khi dịch vị hoặc dịch mật từ dạ dày trào lên thực quản, người bệnh có thể cảm thấy đắng miệng, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi thức dậy.
- Mất cảm giác thèm ăn, giảm cân đột ngột
Cảm giác đắng miệng khiến cho người bệnh mất hứng thú với thức ăn, dẫn đến sự suy giảm nhanh chóng về cân nặng.
- Cảm giác nghẹt thở, khó thở
Niêm mạc bị tổn thương có thể gây ra hiện tượng nghẹt thở và khó thở.
- Đau bụng
Nếu có loét hoặc xuất huyết dạ dày, người bệnh có thể gặp phải đau bụng dữ dội và kéo dài.
- Phát hiện phân đen do chứa máu
Đây là các dấu hiệu thường thấy ở những người bị tổn thương niêm mạc dạ dày gây ra chảy máu dạ dày.
3. Những điều cần chú ý
3.1. Biến chứng nguy hiểm của trào ngược dạ dày
Mặc dù bản chất của bệnh trào ngược dạ dày không gây ra nhiều nguy hiểm, nhưng khi không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Nó có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, khả năng ăn uống, chất lượng cuộc sống, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp và răng miệng, gây ra các cơn hen. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng không lường trước:
- Hẹp thực quản
Khi axit dạ dày gây tổn thương cho niêm mạc thực quản, có thể hình thành mô sẹo và dẫn đến hẹp ống thực quản, gây trục trặc trong quá trình vận chuyển thức ăn và nuốt.
- Viêm thực quản
Đây là biến chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày, khi axit từ dạ dày gây viêm và ăn mòn niêm mạc thực quản. Tình trạng này có thể dẫn đến viêm loét và trong trường hợp nặng hơn, xuất huyết tiêu hóa.
- Barrett thực quản
Viêm loét ở niêm mạc thực quản có thể dẫn đến sự biến đổi bất thường của các mô dưới niêm mạc, gây ra sự phát triển của bệnh Barrett thực quản. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của tế bào ác tính hoặc loạn sản.
- Ung thư thực quản
Biến chứng nguy hiểm nhất của trào ngược dạ dày kéo dài một thời gian dài và không được điều trị là ung thư thực quản.
3.2. Khi nào cần thăm bác sĩ?
Người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức trong các trường hợp sau:
Tìm kiếm sự tư vấn và phác đồ điều trị chính xác từ bác sĩ chuyên khoa về bệnh trào ngược dạ dày.
- Các triệu chứng vẫn kéo dài mặc dù đã thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt.
- Các triệu chứng của trào ngược dạ dày ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.
- Các triệu chứng nghiêm trọng như: đau ngực trái nặng, đau thượng vị dữ dội, phân đen, nôn máu,...
3.3. Cần phải làm gì?
Những người mắc bệnh trào ngược dạ dày cần tuân thủ một số biện pháp hỗ trợ điều trị để cải thiện tình trạng bệnh:
- Hạn chế sử dụng chất béo và chất kích thích.
- Tuân thủ phác đồ điều trị được chỉ định bởi bác sĩ.
- Nâng đầu khi ngủ để giảm tiếp xúc giữa thực quản và axit dạ dày.
- Tránh ăn muộn vào buổi tối.
- Thực hiện chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học:
+ Tăng cường ăn rau xanh và các thực phẩm giúp hút dịch thừa trong dạ dày như yến mạch, bánh mì,... cùng với các loại đậu như đậu nành, đậu xanh, đậu đen để trung hòa dịch vụ.
+ Sử dụng nghệ và mật ong để hỗ trợ làm lành tổn thương do viêm loét và làm dịu cảm giác khó chịu ở dạ dày.
+ Tránh xa đồ ăn mặn, đu đủ xanh, và đồ ăn cay nóng vì chúng có thể gây hại và làm tổn thương niêm mạc dạ dày, làm nặng bệnh.
+ Ăn chậm và nhai thật kỹ.
+ Tránh nằm xuống sau khi ăn.
+ Không tự ý sử dụng thuốc mà không có sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa.
+ Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng và stress kéo dài.