Buzz
1. Nguyên nhân và hậu quả của chán ăn ở người cao tuổi
1.1. Tại sao chán ăn trở thành vấn đề phổ biến ở người cao tuổi?
Chán ăn là một vấn đề thường gặp ở người già, có nguồn gốc từ các nguyên nhân sau:
- Tác động của tuổi già
Theo thời gian, cơ thể dần lão hóa, gây ra sự suy giảm trong các chức năng, làm cho khả năng khám phá mùi vị và hương vị thức ăn của người cao tuổi giảm đi. Đồng thời, vấn đề răng yếu, hệ tiêu hóa kém men tiêu hóa khiến cho việc nhai, nuốt, tiêu hóa và hấp thụ thức ăn gặp rắc rối ở người già. Điều này dẫn đến việc nhiều người cao tuổi cảm thấy không hứng thú với việc ăn uống, từ đó dần trở nên chán ăn và ít muốn ăn.
Quá trình lão hóa ảnh hưởng đến vị giác là một trong những nguyên nhân khiến người già chán ăn
- Sự cản trở trong giấc ngủ
Thời gian ngủ của người già dần ngắn lại theo tuổi tác và rối loạn giấc ngủ trở nên phổ biến. Cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, tinh thần không ổn định, lo lắng,... gây ra sự rối loạn giấc ngủ, khiến người già mất đi sự hứng thú với việc ăn uống.
- Sự cản trở trong tiêu hóa
Các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy,... thường xuyên xảy ra và là nguyên nhân gây ra tình trạng chán ăn ở người già. Hơn nữa, những vấn đề này cũng ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng, dẫn đến sự suy kiệt sức khỏe ở người già.
- Chế độ ăn kiêng cực đoan
Do béo phì, thừa cân, mắc một số bệnh lý,... người già thường áp dụng chế độ ăn kiêng quá mức. Điều này cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng chán ăn vì cơ thể không cảm thấy đói, không có cảm giác thèm ăn.
- Mắc phải bệnh mãn tính
Tiểu đường, suy giảm chức năng tuyến giáp, suy thận,... là các bệnh thường gặp ở người già và việc điều trị có thể làm cho người già trở nên chán ăn.
1.2. Hậu quả của tình trạng chán ăn ở người cao tuổi
Khả năng tiêu hóa của người già giảm rõ rệt do quá trình lão hóa của cơ thể. Tình trạng không thèm ăn kéo dài khiến người già ăn ít, cộng với khả năng tiêu hóa kém dần dần làm cho việc hấp thu dinh dưỡng không đủ, dẫn đến tình trạng thiếu chất, suy dinh dưỡng ở người già.
Hậu quả của thiếu dinh dưỡng, suy dinh dưỡng trong thời gian dài là sự suy giảm nghiêm trọng về sức khỏe. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý và đối mặt với nhiều biến chứng khó điều trị sau này như:
Chán ăn kéo dài có thể dẫn đến cảm giác choáng váng do thiếu máu ở người già
- Thiếu máu
- Suy giảm khối lượng cơ và xương
- Rối loạn chức năng miễn dịch
- Sự suy giảm nhận thức
- Vết thương không lành
- Quá trình hồi phục sau phẫu thuật chậm trễ
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, thận, tim mạch, thần kinh, thậm chí có thể gây ra tử vong
2. Làm thế nào để giải quyết tình trạng chán ăn ở người cao tuổi?
2.1. Nguyên lý cần ghi nhớ khi lập thực đơn cho người già chán ăn
Khi người già chán ăn, việc cải thiện thực đơn hàng ngày cho họ là rất quan trọng. Để thực hiện điều này, việc xác định các chất dinh dưỡng cần thiết cũng như thiết lập một chế độ ăn hợp lý, ăn đúng giờ và đủ bữa cho người già là cần thiết.
Duy trì việc ăn đúng giờ và đủ bữa không chỉ giữ cho thói quen ăn uống mà còn giúp người già tăng tiết nước bọt, tăng phản xạ tiêu hóa, tạo cảm giác thèm ăn và tăng sự nhịp nhàng cho hoạt động tiêu hóa. Ngoài ra, việc chia nhỏ bữa ăn thành 5 - 6 lần/ngày cũng giúp giảm cảm giác đầy bụng, áp lực về việc ăn và tăng cường tiêu hóa thức ăn.
2.2. Cách khắc phục chán ăn ở người già
Có một số biện pháp dưới đây có thể hỗ trợ giải quyết tình trạng người già chán ăn:
- Tăng cường hương vị của món ăn
Không ít người già gặp phải tình trạng chán ăn do khẩu vị không phù hợp. Để cải thiện điều này, bạn có thể làm cho món ăn hấp dẫn hơn bằng cách thêm vào các nguyên liệu như tỏi, giấm, bơ, dầu olive,... để tạo ra hương vị thú vị hơn cho họ.
Đa dạng khẩu phần ăn hàng ngày giúp tăng cảm giác thèm ăn cho người già
- Tăng cường thực phẩm dễ tiêu hóa
Các loại smoothie, bột protein, sữa chua,... nên được thêm vào khẩu phần ăn hàng ngày của người già. Ngoài ra, cũng cần cung cấp cho họ các loại rau hấp và đồ ăn mềm như: cháo, súp, bột dinh dưỡng,... để thay đổi giữa các bữa ăn.
- Đa dạng khẩu phần ăn
Giữ một thực đơn trong nhiều ngày dễ khiến người già chán ăn. Vì vậy, cần thay đổi khẩu phần ăn để tạo ra sự đa dạng và kích thích cảm giác thèm ăn ở họ.
Các loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ có thể hỗ trợ giảm tình trạng chán ăn ở người già, nhưng cần tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng để tránh các hậu quả không mong muốn. Việc bổ sung thực phẩm chức năng cần tránh sự kết hợp quá nhiều loại và không nên sử dụng quá mức để tránh rối loạn chuyển hóa và tăng tốc độ lão hóa ở người già.
Ngoài chế độ ăn uống, việc duy trì một lối sống vận động là quan trọng để giữ cho cơ thể linh hoạt. Vận động cũng giúp cơ thể tiêu hao năng lượng, kích thích cảm giác thèm ăn, cải thiện sức khỏe và giảm căng thẳng. Tổng cộng, việc này sẽ giúp giải quyết tình trạng chán ăn và cải thiện tình trạng dinh dưỡng của người già.
Người già cũng cần sự quan tâm tinh thần từ người thân vì điều này giúp tạo ra cảm giác vui vẻ, giảm mệt mỏi, và thúc đẩy họ có bữa ăn ngon miệng hơn.
Nếu tình trạng người già chán ăn kéo dài, điều quan trọng là người thân nên đưa người cao tuổi đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra sức khỏe và xác định nguyên nhân, từ đó có biện pháp khắc phục phù hợp. Điều này cũng giúp họ nhận được lời khuyên dinh dưỡng tốt nhất để cải thiện tình trạng chán ăn và bảo đảm sức khỏe an toàn.
