Nguyên nhân và cách khắc phục mũi lệch vách ngăn

1. Mũi lệch vách ngăn là gì?

Vách ngăn mũi chia đôi khoang mũi. Cấu trúc gồm xương, sụn với chiều dài khoảng 8cm từ vòm mũi đến đầu mũi.

Khi vách ngăn lệch, một bên lỗ mũi nhỏ hơn. Mũi biến dạng và không đều, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tắc lỗ mũi và khó thở, cần can thiệp y tế.

Vấn đề về mũi lệch vách ngăn

Mũi lệch vách ngăn, hay còn gọi là hẹp hoặc vẹo vách ngăn mũi, có các mức độ sau khi được quan sát lâm sàng:

• Mũi lệch vách ngăn một bên (hình chữ C): gây nghẹt mũi ở bên bị vẹo;

• Mũi lệch vách ngăn hai bên (hình chữ S): gây phức tạp vấn đề khiến cả hai bên mũi đều bị nghẹt (vẹo sang trái và phải);

• Vách ngăn mũi dày: xảy ra khi xương ở phần dưới của vách ngăn dày hơn bình thường;

• Gai trên vách ngăn mũi: hình thành gai ở phần tiếp giáp giữa sụn và xương vách ngăn. Gai này có thể gây đau nhức và chảy máu khi tiếp xúc với niêm mạc mũi.

2. Biểu hiện của mũi lệch vách ngăn là gì?

Trên thực tế, có rất nhiều người gặp phải vấn đề này nhưng không nhận biết. Tuy nhiên, nếu nhận thấy các dấu hiệu sau đây, bệnh nhân cần chú ý vì có thể đang mắc phải tình trạng lệch vách ngăn mũi:

• Nghẹt mũi, thường xuyên bị viêm xoang, viêm mũi ở một hoặc cả hai bên;

• Đau đầu, đau hốc mắt cùng một bên với lỗ mũi bị lệch;

• Chảy nước mũi sau hoặc chảy máu mũi;

• Chức năng khứu giác giảm;

• Một bên mũi bị khô;

• Cảm giác có tiếng ồn ở mũi khi thực hiện hít vào, thở ra;

• Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ lệch vách ngăn mũi thường thở ồn ào;

• Ngủ ngáy, có nguy cơ ngưng thở khi ngủ nếu lệch mũi nặng.

Bình thường, nếu mũi lệch vách ngăn nhẹ thì không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe. Nhưng ở trường hợp nặng, nếu không có phương pháp điều trị, nguy cơ biến chứng sẽ cao vì lỗ mũi đã bị biến dạng, gây thu hẹp đường thở và ảnh hưởng tới hệ hô hấp và sức khỏe tổng thể.

3. Nguyên nhân gây ra mũi lệch vách ngăn là gì?

Mũi lệch vách ngăn có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:

• Lệch vách ngăn mũi có thể do cấu trúc mũi bẩm sinh bị lệch: thai nhi bị lệch vách ngăn mũi ngay từ trong bụng mẹ và rõ ràng hơn khi sinh ra;

• Lệch vách ngăn mũi có thể do mũi gặp tổn thương: mũi của trẻ bị tổn thương trong quá trình sinh nở, hoặc do chấn thương từ tai nạn, xô xát, chơi thể thao,...;

• Lệch vách ngăn mũi có thể do viêm nhiễm: viêm mạn tính, viêm xoang, viêm mũi dị ứng,... gây nhiều triệu chứng khó chịu. Viêm mũi ở trẻ nhỏ và thói quen quẹt tay qua mũi cũng có thể gây lệch vách ngăn;

• Lệch vách ngăn mũi có thể do lão hóa: khi cơ thể lão hóa, cấu trúc xương và sụn thay đổi. Khuôn mặt khi già sẽ khác biệt rõ rệt, đặc biệt là sống mũi có thể bị siêu vẹo;

• Lệch vách ngăn mũi có thể do phẫu thuật thẩm mỹ thất bại: phẫu thuật thu hẹp cánh mũi, nâng mũi không thành công cũng có thể làm mũi lệch vách ngăn sang một bên.

Có nhiều nguyên nhân gây lệch vách ngăn mũi

4. Làm thế nào để cải thiện tình trạng lệch vách ngăn mũi?

Nếu lệch vách ngăn mũi nhẹ, không ảnh hưởng đến sức khỏe thì không cần điều trị. Ngược lại, nếu gặp các triệu chứng như chảy máu mũi, nghẹt mũi, viêm xoang, cần điều trị sớm. Hiện chưa có thuốc nào có thể trị lệch vách ngăn mũi về đúng vị trí, nên phần lớn trường hợp phải phẫu thuật để điều chỉnh.

4.1. Sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng do lệch vách ngăn mũi gây ra

Việc sử dụng thuốc trong điều trị tình trạng lệch vách ngăn mũi chủ yếu nhằm cải thiện các tình trạng như viêm mũi xoang, phù niêm mạc gây nghẹt mũi, viêm mũi dị ứng. Một số loại thuốc được sử dụng trong trường hợp này bao gồm:

• Thuốc chứa corticosteroid dạng xịt mũi: loại thuốc này giúp giảm triệu chứng sưng tấy niêm mạc đường thở và hạn chế tình trạng chảy dịch mũi;

• Thuốc co mạch dạng dung dịch nhỏ mũi: các thuốc này giúp giảm sưng mô mũi, giúp thông thoáng đường thở hai bên cánh mũi;

• Thuốc kháng histamin: loại thuốc này giúp kiểm soát các phản ứng dị ứng đường hô hấp, như chứng sổ mũi và nghẹt mũi.

4.2. Phẫu thuật

Nếu sử dụng các loại thuốc trên không đạt hiệu quả trong giảm các triệu chứng khó chịu của lệch vách ngăn mũi, bác sĩ sẽ xem xét cải thiện tình trạng này thông qua phẫu thuật.

Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân có thể được gây mê. Sau khi hoàn thành ca phẫu thuật, bệnh nhân có thể xuất viện sau 1 ngày nếu tình trạng sức khỏe ổn định, sau đó tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ. Triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật chỉnh vách ngăn mũi thường là nghẹt mũi nhẹ và có thể kéo dài từ 2 - 3 ngày. Để tránh nghẹt mũi, người bệnh nên xịt mũi, nhỏ mũi nhẹ nhàng, không quay quạt hoặc máy lạnh trực tiếp vào mặt, không xì mũi mạnh.

Ngoài ra, trong 1 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân nên tránh chạy nhảy mạnh. Nếu cảm thấy đỡ hơn, người bệnh hoàn toàn có thể trở lại học tập và làm việc sau 2 - 3 ngày.

Phẫu thuật thường được chỉ định trong điều trị mũi lệch do vách ngăn