Buzz
1. Tưa lưỡi và nguyên nhân gây ra tình trạng này
Tưa lưỡi thường là dấu hiệu của nhiễm nấm, thường là do nấm candida gây ra, làm cho lưỡi, họng, niêm mạc miệng và thậm chí thực quản xuất hiện một lớp màng giả mạc màu trắng. Khác với cặn sữa dễ rửa và loại bỏ, tưa lưỡi bám chắc, gây ra sự không thoải mái, đau rát và có thể gây ra chảy máu khi cố gắng làm sạch. Tình trạng này có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ em, trẻ sơ sinh và người già.
Những đốm tưa lưỡi nhỏ màu trắng xuất hiện ở phần đầu của lưỡi, thường xuất hiện dưới dạng những sợi nhỏ có hình dạng tròn. Nếu không được điều trị, những đốm trắng nhỏ này có thể mở rộng thành một miếng lớn, gây ra mất vị giác, trẻ trở nên biếng ăn, từ chối bú, đau đớn và khóc lóc. Trong các trường hợp nặng, trẻ có thể phải đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng.
Các nguyên nhân dẫn đến việc trẻ gặp tình trạng tưa lưỡi có thể bao gồm:
- Miệng khô: Miệng của trẻ em và trẻ nhỏ thường có ít nước bọt, gây ra tình trạng khô miệng, môi trường axit có thể gây tổn thương cho lưỡi và miệng.
- Thiếu vệ sinh răng miệng: Việc vệ sinh răng miệng của trẻ không đủ sạch sẽ, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh chưa thể tự vệ sinh răng miệng.
- Nhiễm nấm từ mẹ: Nếu mẹ mắc các bệnh nấm vú hoặc nhiễm nấm ở vùng kín trong thời kỳ mang thai và sinh con thông thường, có thể lây nhiễm cho trẻ nhỏ.
Tình trạng tưa lưỡi có thể phát sinh do trẻ bị nhiễm nấm từ mẹ
- Do hệ miễn dịch yếu bẩm sinh hoặc các bệnh lý làm suy giảm hệ miễn dịch như HIV, bệnh ung thư,... Điều này có thể dẫn đến tình trạng nặng nề của tưa lưỡi cùng với nhiều triệu chứng nặng khác.
-
- Do tác dụng phụ của các loại thuốc kháng sinh, corticoid hoặc thuốc điều trị ung thư.
2. Làm thế nào để điều trị tình trạng tưa lưỡi ở trẻ?
Đối với trẻ sơ sinh và nhỏ tuổi bị tưa lưỡi, nên ưu tiên áp dụng các biện pháp chăm sóc không sử dụng thuốc trước. Chỉ khi tình trạng nghiêm trọng hoặc tưa lưỡi do các bệnh lý nguy hiểm thì mới sử dụng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
2.1. Các biện pháp chăm sóc trẻ bị tưa lưỡi không sử dụng thuốc
Nếu tình trạng nhiễm nấm không quá nặng, cha mẹ có thể lau rửa tưa lưỡi cho bé bằng dung dịch rửa sát khuẩn theo hướng dẫn của bác sĩ. Tưa lưỡi bám chắc vào lưỡi của trẻ nên việc tự ý đánh tưa lưỡi có thể gây đau đớn và chảy máu.
Cha mẹ lau rửa tưa lưỡi cho trẻ theo các bước sau:
- Vệ sinh sát khuẩn tay và đảm bảo băng gạc sạch sẽ và không bị nhiễm trùng.
- Giữ trẻ nằm yên hoặc ôm.
- Sử dụng miếng gạc tưa lưỡi chuyên dụng hoặc quấn miếng gạc mềm quanh ngón tay trỏ nếu không có.
- Làm ẩm gạc bằng dung dịch rửa, sau đó nhẹ nhàng chải qua mặt trên của lưỡi trẻ. Lau từ từ, nhẹ nhàng từ bên trong ra bên ngoài của lưỡi. Lặp lại quá trình để làm sạch các mảng tưa lưỡi.
- Thay miếng gạc tưa lưỡi mới để vệ sinh các khu vực khác nhau trong miệng của trẻ, bao gồm cả hai bên má, nướu, dù có tưa lưỡi hay không. Chú ý vệ sinh cẩn thận hơn ở các khu vực có tưa lưỡi.
- Thực hiện mỗi ngày 4 lần, khoảng 30 phút trước mỗi bữa ăn của trẻ.
Cách đánh tưa lưỡi đúng cách giúp trẻ tránh khỏi cảm giác đau đớn
Tùy thuộc vào tình trạng nhiễm nấm, bác sĩ có thể hướng dẫn cách làm sạch tưa lưỡi cho trẻ bằng dung dịch muối NaCl, dung dịch iod povidine hoặc dung dịch chống nấm. Lưu ý rằng khoang miệng của trẻ rất nhỏ, cha mẹ cần vệ sinh cẩn thận và tránh đưa ngón tay quá sâu để tránh làm trẻ nôn trớ.
Việc cố gắng đánh tưa lưỡi cho bé một cách không đúng cách không chỉ không hiệu quả mà còn có thể gây ra chảy máu và nhiễm trùng. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa biết tự súc miệng, cha mẹ có thể sử dụng gạc thấm dung dịch nước súc miệng để lau sạch khoang miệng cho trẻ sau khi ăn và bú.
2.2. Phương pháp điều trị tình trạng tưa lưỡi ở trẻ bằng thuốc
Trong các trường hợp hệ miễn dịch suy giảm, khi trẻ bị tưa lưỡi nặng, việc điều trị bằng các loại thuốc kháng nấm chuyên biệt là cần thiết. Tuy nhiên, cần chú ý sử dụng liều lượng thuốc phù hợp với tình trạng bệnh và tuổi của trẻ, dựa trên sự hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị nấm lưỡi, tưa lưỡi.
Miconazol
Miconazol là một loại thuốc có hiệu quả trong việc chữa trị nhiều loại nấm khác nhau, thuộc nhóm imidazole tổng hợp. Thuốc này thường được sử dụng cho trẻ bị tưa lưỡi nặng. Cách sử dụng là bôi một lượng gel vừa đủ lên vị trí bị tưa lưỡi, nhưng cần chú ý chỉ sử dụng đúng lượng để tránh gây tắc nghẽn đường thở của trẻ.
Nhóm thuốc imidazole không nên sử dụng cho trẻ mắc các bệnh lý về gan hoặc có dị ứng với các thành phần của thuốc. Khi sử dụng imidazole, trẻ có thể gặp một số tác dụng phụ như viêm gan, phản ứng da, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn và nôn mửa,...
Điều trị bằng thuốc là cần thiết khi tình trạng tưa lưỡi nặng
Nystatin
Thuốc chống nấm Nystatin thường được ưa chuộng trong điều trị tưa lưỡi ở trẻ sơ sinh và nhỏ tuổi do an toàn và hiệu quả nhanh chóng. Cách sử dụng là pha viên Nystatin với liều lượng phù hợp (theo hướng dẫn của bác sĩ) vào dung dịch NaCl 0.9% hoặc nước đun sôi đã nguội. Sau đó, sử dụng băng gạc sạch để vệ sinh và điều trị tưa lưỡi cho trẻ.
Thuốc kháng nấm toàn thân
Trong những trường hợp tưa lưỡi nặng, khi trẻ mắc phải nhiễm nấm diện rộng, bị đau và từ chối bú, việc sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân là cần thiết. Các loại thuốc như fluconazole và itraconazole thường được sử dụng, nhưng chỉ dùng theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
3. Phòng ngừa tình trạng tưa lưỡi ở trẻ
Hãy tự chủ động trong việc phòng ngừa bệnh cho cả mẹ và bé như sau:
3.1. Phòng ngừa tình trạng nấm lưỡi, tưa lưỡi ở trẻ
- Thường xuyên làm sạch khoang miệng cho trẻ, đặc biệt sau khi trẻ bú và ăn.
- Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý 0.9% hoặc nước ấm để vệ sinh răng miệng của trẻ hàng ngày.
- Hãy sử dụng đồ dùng cá nhân riêng cho trẻ, thường xuyên giặt và vệ sinh để ngăn ngừa sự phát triển của nấm.
- Nếu trẻ mắc các bệnh làm suy giảm hệ miễn dịch, hãy điều trị kịp thời và tích cực để tăng cường sức đề kháng.
Việc điều trị kịp thời là cần thiết để ngăn chặn sự lan rộng của tình trạng tưa lưỡi ở trẻ
3.2. Phòng ngừa nấm cho mẹ
- Trong thời kỳ mang thai hoặc sau khi sinh, nếu mẹ bị nhiễm nấm ở vùng ngực hoặc âm đạo, cần phải điều trị ngay để tránh lây nhiễm cho bé.
- Hãy tránh việc hôn môi hoặc thơm má của trẻ, đặc biệt khi đối tượng là người lạ.
