Nguyên nhân và cách phòng tránh, điều trị viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Viêm đường tiết niệu ở trẻ em có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm thận, nhiễm khuẩn huyết,... Do đó, cha mẹ cần chăm sóc trẻ một cách cẩn thận. Nếu muốn biết cách phòng tránh và điều trị hiệu quả, hãy tham khảo bài viết dưới đây trong chuyên mục Góc chuyên gia của Mytour!

Hiểu về viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Viêm đường tiết niệu ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm ở hệ tiết niệu bao gồm bàng quang, thận, niệu đạo, niệu quản,... Bệnh này có tỷ lệ mắc cao ở trẻ em xếp thứ 3 chỉ sau nhiễm trùng hô hấp và nhiễm trùng đường tiêu hóa.

Đặc biệt, số bé gái mắc bệnh viêm đường tiết niệu nhiều gấp 5 lần so với bé trai. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ em có hệ miễn dịch yếu.

Viêm đường tiết niệu có thể gây ra nhiều vấn đề phức tạp cho trẻ nhỏ

Nguyên nhân đằng sau sự xuất hiện của viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Xuất phát từ nguyên nhân cơ bản

Một trong các nguyên nhân gây ra viêm đường tiết niệu ở trẻ nhỏ là do môi trường sống bị ô nhiễm, vệ sinh cá nhân không được thực hiện đúng cách. Điều này có thể bao gồm việc ba mẹ không thường xuyên thay quần áo cho trẻ hoặc mặc quần áo bẩn, trẻ thường xuyên tiếp xúc với bề mặt bẩn, sử dụng bỉm không đúng cách hoặc quên rửa tay sau khi đi vệ sinh,... 

Các nguyên nhân cơ bản đã tạo điều kiện cho vi khuẩn như Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci,... sống trong hậu môn, lan truyền qua đường niệu đạo và bàng quang gây ra tình trạng nhiễm trùng.

Yếu tố tăng nguy cơ

Bên cạnh đó, các em nhỏ thuộc một trong những tiêu chí dưới đây có thể dễ mắc bệnh viêm đường tiết niệu hơn so với những đứa trẻ khác.

• Trẻ em dưới 2 tuổi có hệ miễn dịch yếu, chưa hoàn thiện hoặc bị dị dạng nước tiểu bẩm sinh.
• Mắc một số bệnh lý như: sỏi bàng quang,... gây tạo điều kiện cho vi khuẩn nảy sinh.
• Bàng quang giãn to vì thần kinh, mất trương lực do co bóp hoặc rối loạn chức năng trương lực, không đẩy được nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu.
• Hệ thống miễn dịch suy giảm khiến trẻ dễ bị nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, hoặc mắc bệnh tiêu chảy ở trẻ em gây mất nước, tăng nguy cơ mắc bệnh đường tiểu.

Đặc điểm về cấu trúc cơ thể

Cấu trúc sinh lý của niệu đạo ở trẻ gái ngắn, lỗ tiểu gần với hậu môn nên dễ bị nhiễm vi khuẩn. Trong khi đó, trẻ trai ít bị viêm hơn vì niệu đạo dài và cách hậu môn xa, chỉ gặp vấn đề khi có sự cản trở như chít hẹp gây tắc nước tiểu hoặc nhiễm khuẩn từ bên trong.

Dấu hiệu của viêm đường tiết niệu ở trẻ

Có nhiều dấu hiệu để nhận biết xem bé có bị viêm đường tiết niệu hay không, trong đó có một số biểu hiện cụ thể, phổ biến như:

• Rối loạn tiểu tiện: Đi tiểu khó khăn, đau rát, đái rắt, phải rặn, tiểu nhiều vào ban đêm, nước tiểu đục, nhiều lợn cợn, có mùi khai. Trẻ thường cảm thấy đau đớn và la hét khi đi tiểu.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao: Nhiễm trùng ở dưới đường tiểu (viêm bàng quang) thường không gây sốt hoặc chỉ có sốt nhẹ. Ngược lại, nhiễm trùng ở trên (viêm thận) thường đi kèm với sốt cao trên 39 độ C.
• Rối loạn tiêu hóa: Trẻ có thể bị nôn mửa hoặc tiêu chảy, gây ra cảm giác mệt mỏi, biếng ăn, không thích vận động, thường xuyên quấy khóc mà không rõ nguyên nhân.

Trẻ đau và buốt khi đi tiểu

Biến chứng của viêm đường tiết niệu ở trẻ

Viêm đường tiết niệu, nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho trẻ, do đó ba mẹ không nên bỏ qua. Các biến chứng nghiêm trọng bao gồm:

• Viêm thận kẽ, viêm quanh thận, trào ngược bàng quang niệu quản gây suy thận.
• Áp xe thận, thận bị ứ nước tiểu quá lâu dẫn đến sưng phù.
• Viêm đường tiết niệu tái phát nhiều lần gây tổn thương và sẹo thận.
• Nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng, hoại tử ống thận, có thể dẫn đến tử vong.

Phương pháp chẩn đoán

Thường thường tại các bệnh viện để chẩn đoán bệnh viêm đường tiết niệu, các bác sĩ chuyên khoa thường sẽ yêu cầu lấy mẫu nước tiểu.

• Phân tích nước tiểu: Mẫu nước tiểu sẽ được kiểm tra bằng que thử để phát hiện dấu hiệu của nhiễm trùng, như máu hoặc bạch cầu, hoặc sử dụng kính hiển vi để tìm vi khuẩn hoặc mủ trong nước tiểu.
• Cấy nước tiểu: Quá trình này thường kéo dài từ 1-2 ngày để xác định loại vi khuẩn gây ra nhiễm trùng tiểu, số lượng vi sinh vật hiện diện và loại kháng sinh phù hợp.

Phương pháp điều trị viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Khi trẻ được chẩn đoán mắc viêm đường tiết niệu, các bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để ngăn ngừa tổn thương đến thận. Tuỳ thuộc vào loại vi khuẩn, mức độ bệnh và tình trạng nhiễm trùng, các bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp.

Một số loại thuốc kháng sinh thường được kê để điều trị nhiễm trùng tiểu ở trẻ em bao gồm:

• Amoxicillin
• Amoxicillin và axit clavulanic
• Cephalosporin
• Doxycycline (dành cho trẻ em trên 8 tuổi)
• Nitrofurantoin
• Sulfamethoxazole-trimethoprim

Đối với những trẻ em mắc nhiễm trùng ở mức độ nhẹ, thường bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh để tự uống và điều trị tại nhà. Tuy nhiên, đối với những trường hợp mắc nhiễm trùng nặng, cần được nhập viện để điều trị.

Phương pháp điều trị viêm đường tiết niệu tại nhà nếu trẻ mắc ở mức độ nhẹ

Chú ý khi chăm sóc trẻ mắc viêm đường tiết niệu

Khi chăm sóc trẻ mắc viêm đường tiết niệu, cha mẹ cần chú ý các điểm sau để giúp trẻ mau chóng hồi phục:

• Tuân thủ đúng liều lượng và cách sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ và thường xuyên trao đổi thông tin với bác sĩ.
• Đảm bảo đưa trẻ đi tái khám đúng lịch hẹn.
• Cung cấp đủ nước và thực phẩm giàu dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.
• Chú trọng vào vệ sinh cá nhân và hướng dẫn trẻ đi vệ sinh đúng cách.

Cung cấp đầy đủ chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Cách phòng tránh nhiễm khuẩn đường tiết niệu

Để tránh viêm đường tiết niệu ở trẻ em, cha mẹ cần chú ý và quan tâm đến những điều sau đây:

• Vệ sinh đúng cách cho trẻ, đặc biệt là bé gái, không lau từ sau ra trước, thường xuyên kiểm tra và thay tã bỉm cho bé.
• Đảm bảo bé uống đủ nước mỗi ngày để dễ bài tiết nước tiểu và loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu.
• Cung cấp cho bé các loại rau củ giàu vitamin và khoáng chất để hỗ trợ quá trình bài tiết nước tiểu.
• Hướng dẫn bé đi vệ sinh khi có nhu cầu, không nên nhịn tiểu và dạy bé vệ sinh đúng cách.

Một số lời từ Mytour

Bài viết trên Mytour đã chia sẻ thông tin hữu ích về viêm đường tiết niệu ở trẻ em, mong rằng sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về cách phòng và điều trị. Tuy nhiên, đừng quên rằng thông tin chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho sự tư vấn y tế chính xác.

Hà Trang biên soạn