Nguyên nhân và cách sơ cứu khi bị đột ngột ngất

Tổng quan về ngất

Ngất là tình trạng mất ý thức do huyết áp giảm, làm gián đoạn việc vận chuyển máu lên não. Khi não không nhận được đủ máu oxy cũng có thể dẫn đến ngất xỉu. Biểu hiện thường là người bị ngất sẽ ngã xuống đất, khác biệt với người mắc động kinh thường kèm theo co giật.

Tình trạng ngất thường xảy ra khi não thiếu máu

Bệnh nhân bị ngất thường tỉnh táo sau một khoảng thời gian ngắn và cơ thể phục hồi nhưng thường cảm thấy mệt mỏi. Vậy nguyên nhân của đột ngột ngất là gì? Bệnh lý hoặc sức khỏe kém thường là nguyên nhân, trong khi người khỏe mạnh cũng có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường hoặc bệnh lý tiềm ẩn.

Nguyên nhân của đột ngột ngất

Theo các chuyên gia y tế, ngất là một phản ứng thường gặp của cơ thể. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là gì? Dưới đây là một số thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về vấn đề này:

Ngất do trung gian thần kinh

Tình trạng ngất xỉu đột ngột ở bệnh nhân, còn được biết đến với tên gọi ngất phế vị, thường là hiện tượng phổ biến. Thường thì người bị ngất gặp phải khi họ đối mặt với tình huống hoặc vấn đề vượt quá khả năng chịu đựng của họ. Ví dụ như cảm thấy hoảng loạn, sợ hãi, đau đớn, suy sụp tinh thần hoặc thậm chí là khi vận động quá mức,... Khi bị ngất, cơ thể của bệnh nhân thường tiết ra nhiều mồ hôi, da tái nhợt, có thể da sẽ trở nên xao xác.

Tâm trạng hoảng loạn có thể gây ra tình trạng mất tỉnh

Ngất xỉu đột ngột do vấn đề về tim mạch

Những người mắc bệnh tim mạch hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim thường dễ bị ngất đột ngột. Thông thường, họ sẽ trải qua cơn ngất khi cảm thấy đau ở vùng ngực hoặc sau khi làm việc quá sức. Tình trạng bệnh lý liên quan đến tim mạch là rất nguy hiểm, vì vậy mọi người cần phải tự bảo vệ sức khỏe của mình.

Ngất đột ngột do huyết áp thấp

Khi bạn giữ cùng một tư thế quá lâu và thay đổi đột ngột, huyết áp thường giảm dẫn đến ngất. Ngoài ra, những người mắc bệnh Parkinson hoặc sử dụng thuốc giảm huyết áp cũng dễ gặp tình trạng ngất đột ngột. 

Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân chính đã được đề cập ở trên, ngất đột ngột cũng có thể xảy ra do các lý do sau đây:

• Tâm lý như lo lắng quá mức.

• Hạ đường huyết, hạ canxi.

• Tăng lượng khí, thiếu oxy.

Người có thể ngất khi gặp tai nạn té ngã nặng

• Bị đánh vào đầu, té ngã hoặc uống quá nhiều bia, rượu.

• Mắc phải cơn đột quỵ.

3. Phương pháp cấp cứu cho người bị ngất

Ngoài việc giải thích nguyên nhân gây ra ngất đột ngột, bác sĩ còn gợi ý một số biện pháp cấp cứu khi có người bị ngất và cách xử lý khi cơ thể cảm thấy choáng. Cụ thể như sau:

3.1. Khi người khác gặp tình trạng ngất

Khi một người bất ngờ gặp phải tình trạng ngất, mọi người thường tụ tập lại để quan sát hoặc cấp cứu cho nạn nhân. Tuy nhiên, sự tập trung quá đông người có thể gây ra không khí nặng nề, làm nạn nhân trở nên khó thở hơn. Vì vậy, mọi người cần chú ý không tập trung quá đông và thực hiện sơ cứu cho nạn nhân đúng cách như sau:

• Trước tiên, đặt nạn nhân nằm ngửa và nâng chân lên cao hơn mặt.

• Sau đó, kiểm tra xem nạn nhân còn hô hấp và có bị thương nào không. Nếu nạn nhân còn hô hấp và không có vết thương nghiêm trọng, nâng hai chân của nạn nhân cao hơn mức trái tim, khoảng 25 - 30cm. Trong trường hợp nạn nhân bị ngất té ngã và có vết thương, cần tiến hành xử lý để giảm sưng hoặc cầm máu.

Nới lỏng các dây thắt chặt trên cơ thể của nạn nhân

• Sau đó, hãy thả lỏng các phần quần áo quá chật chội trên cơ thể, như làn da, eo, ngực, cổ,...

• Chuyển đầu của nạn nhân sang một bên để giảm thiểu nguy cơ lưỡi bị vướng vào cổ họng hoặc hít vào chất nôn.

• Trong trường hợp nạn nhân ngừng hô hấp, thực hiện hô hấp nhân tạo. Nếu sau 10 phút nạn nhân vẫn không tỉnh lại, ngay lập tức gọi xe cấp cứu để nhận sự giúp đỡ. 

3.2. Khi cảm thấy choáng

Khi cảm thấy cơ thể không khỏe mạnh và tâm trạng lú lẫn, mọi người cần tự bảo vệ khỏi nguy cơ ngất xỉu bằng cách thực hiện những biện pháp sau đây:

• Tìm một nơi ngồi hoặc nằm để nghỉ ngơi một thời gian, giúp cơ thể phục hồi và tinh thần trở nên tỉnh táo. Hãy nhớ ngồi với đầu hơi cúi gục và đặt đầu giữa hai đầu gối. 

• Dành thêm thời gian để nghỉ ngơi và không đứng dậy quá nhanh để tránh nguy cơ ngất xỉu.

4. Những điều cần lưu ý khi sơ cứu cho người bị ngất

Thường người ta chia sẻ những phương pháp dân gian để sơ cứu cho người bị ngất, nhưng bác sĩ khuyên rằng không nên thực hiện chúng một cách chưa suy nghĩ. Thực tế, những biện pháp này vẫn chưa được chứng minh là an toàn và hiệu quả bởi khoa học. Nếu thực hiện không đúng cách, bạn có thể nguy cơ đe dọa tính mạng của người khác. Ngoài việc giải thích nguyên nhân gây ngất đột ngột, bác sĩ cũng gợi ý một số biện pháp sơ cứu đơn giản mà bạn có thể áp dụng khi gặp tình huống này. Cụ thể như sau:

• Nếu cơ thể bị giảm nhiệt độ xuống dưới bình thường, bạn nên sử dụng một tấm chăn ấm để phủ lên người bị ngất.

• Nếu có dầu gió hoặc dầu nóng, bạn có thể để người bị ngất hít thở mùi dầu.

• Áp dụng áp lực lên vùng ngực một cách nhanh chóng, mạnh mẽ để giúp nạn nhân tỉnh lại trong khi chờ xe cấp cứu đến.

• Cũng có thể cho nạn nhân uống nước giải khát, xịt nước mát,...

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý tránh những sai lầm sau khi sơ cứu cho người bị ngất:

• Hạn chế tập trung quá đông người quanh người bị ngất nhằm tạo không gian thoáng đãng, giúp nạn nhân dễ dàng hồi phục, tỉnh táo lại.

Tránh tập trung quá nhiều người xung quanh người bị ngất

• Không nên kích thích nạn nhân tỉnh dậy ngay khi họ mới ngất để giảm nguy cơ tái phát ngất.

• Tránh châm kim vào đầu ngón tay của nạn nhân vì có thể gây nhiễm trùng nếu không vệ sinh đúng cách.

Việc hỗ trợ người khó khăn là quan trọng, nhưng nếu không hiểu rõ tình hình và thực hiện sơ cứu sai cách có thể làm trầm trọng hơn. Vì vậy, hãy nắm vững kiến thức sơ cứu cơ bản để giúp người khác khi cần.

Với những thông tin hữu ích trên, bạn đã hiểu rõ về nguyên nhân ngất đột ngột. Hãy nhớ áp dụng những biện pháp sơ cứu đơn giản và hiệu quả khi cần thiết. Hãy chia sẻ bài viết này để lan tỏa kiến thức cho mọi người nhé!