1. Máu nhiễm mỡ đặc trưng bởi điều gì?
Mỡ máu là Cholesterol, một loại lipid quan trọng trong cơ thể. Nó có thể đến từ thực phẩm hoặc tự cơ thể tổng hợp. Cholesterol chia thành 2 loại: HDL là Cholesterol tốt và LDL là Cholesterol xấu.
Người gầy cũng mắc bệnh máu nhiễm mỡ
Cholesterol tốt ngăn chặn sự tích tụ chất béo trong động mạch, trong khi Cholesterol xấu làm tăng nguy cơ tắc nghẽn động mạch. Bệnh máu nhiễm mỡ được đánh giá qua Cholesterol toàn phần và tỉ lệ Cholesterol tốt/Cholesterol xấu.
Chế độ ăn giàu chất béo là nguyên nhân chính gây tăng Cholesterol trong máu, gây ra bệnh máu nhiễm mỡ. Trước đây, căn bệnh này thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi, nhưng gần đây, trẻ hóa do lối sống không lành mạnh đã làm tăng tần suất mắc bệnh.
Việc tiêu thụ nhiều đồ ăn nhanh, thức ăn dầu mỡ, cùng với việc thiếu vận động là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh máu nhiễm mỡ. Tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và các vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác.
2. Nguyên nhân máu nhiễm mỡ ở người gầy?
Thực tế, không chỉ những người thừa cân, béo phì, ăn uống không lành mạnh mới mắc bệnh máu nhiễm mỡ. Người gầy cũng có thể mắc bệnh này do yếu tố di truyền và rối loạn chuyển hóa lipid máu.
Khi lipid máu bị rối loạn chuyển hóa, cả người thừa cân, béo phì và người gầy đều có thể mắc bệnh máu nhiễm mỡ. Quá trình này diễn ra như thế nào? Mỡ từ thức ăn được hấp thu vào máu sau khi ăn trong khoảng 2 - 3 giờ, đạt mức cao nhất sau 4 - 6 giờ, và trở về mức bình thường sau khoảng 9 giờ.
Sự tăng giảm của mỡ trong máu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại mỡ, hoạt động của ruột, tiết mật và men lipase của ruột và tụy, thời gian mỡ rời khỏi dạ dày và mức mỡ ban đầu trong máu.
Khi mỡ trong máu tăng, việc tiêu thụ thêm mỡ không làm tăng lipid máu quá mức vì cơ chế tự điều chỉnh. Khi lipid máu đạt đến mức cao, cơ chế này sẽ ức chế hấp thu lipid ở ruột, kích thích chức năng lưu trữ mỡ của phổi và tăng tiết hormone và heparin. Nếu có vấn đề với bất kỳ bộ phận nào liên quan, quá trình tự điều chỉnh lipid máu sẽ bị rối loạn.
Hơn nữa, nguy cơ mắc bệnh máu nhiễm mỡ cũng cao ở những người gầy có lối sống không lành mạnh, ăn nhiều đồ ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ và ít vận động. Nếu có rối loạn di truyền về tăng cholesterol máu, nguy cơ mắc bệnh cũng tăng cao dù gầy hay béo.
Người mắc bệnh máu nhiễm mỡ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Nồng độ cholesterol trong máu cũng phụ thuộc vào độ tuổi, người càng lớn tuổi thì mỡ máu càng có xu hướng tăng cao. Vì vậy, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo mọi người từ 20 tuổi nên kiểm tra cholesterol và các nguy cơ bệnh lý khác sau mỗi 4 - 6 năm.
3. Chế độ dinh dưỡng cho người gầy bị máu nhiễm mỡ
Chế độ dinh dưỡng cho người gầy mắc bệnh máu nhiễm mỡ cần giúp giảm cholesterol máu và tăng cường sức khỏe tim mạch. Cụ thể, trong chế độ ăn uống này, người bệnh cần bổ sung các loại thực phẩm và dinh dưỡng sau:
3.1. Chất xơ
Người bệnh cần bổ sung cả chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan để giảm cholesterol hiệu quả. Mặc dù cơ thể không tiêu hóa chất xơ nhưng khi vào ruột, chất xơ kết hợp với nước và mang cholesterol dư thừa ra ngoài.
Chất xơ hòa tan có trong đậu và yến mạch, chất xơ không hòa tan có trong rau củ, trái cây, và ngũ cốc. Chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị người gầy mắc bệnh máu nhiễm mỡ ăn 400 - 500g rau củ mỗi ngày.
3.2. Đậu nành
Bổ sung 25g protein đậu nành mỗi ngày giúp giảm sản xuất cholesterol ở gan và loại bỏ cholesterol xấu khỏi máu. Có thể sử dụng sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ, sữa chua đậu nành, hạt đậu nành, hoặc sữa đậu nành.
Đậu nành hỗ trợ giảm cholesterol trong máu hiệu quả
3.3. Omega-3
Omega-3 chủ yếu có trong cá, đặc biệt là cá hồi. Ngoài ra, hạt, đậu nành, hạt lanh, cải dầu, và quả óc chó cũng là nguồn giàu acid béo omega-3. Người gầy mắc bệnh máu nhiễm mỡ có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, omega-3 giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông và giảm nguy cơ biến chứng này.
3.4. Chất béo tốt
Thay vì sử dụng mỡ động vật, dầu động vật, người bệnh máu nhiễm mỡ nên chọn các loại chất béo không bão hòa thay thế. Những chất béo này không làm tăng cholesterol máu và có khả năng cân bằng lipid máu. Thực phẩm giàu chất béo tốt bao gồm: Bơ, dầu olive, dầu đậu nành, dầu hạt, dầu hướng dương, dầu ngô, và các loại hạt,…
Ngoài chế độ ăn kiểm soát chất béo, người gầy mắc bệnh máu nhiễm mỡ cần tập thể dục, tăng cường vận động để tăng cholesterol tốt và giảm cholesterol xấu, từ đó giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Đồng thời, cần kiểm tra sức khỏe định kỳ, xét nghiệm lipid máu 3 - 6 tháng/lần để theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh chế độ ăn uống và điều trị phù hợp.
Bệnh nhân cần thường xuyên kiểm tra mỡ máu