1. Tại sao phụ nữ thường bị đau lưng sau khi sinh?
Nhiều người tin rằng, cơn đau lưng sau sinh thường gặp là do sử dụng thuốc gây tê ở vùng cột sống trong quá trình sinh mổ hoặc để giảm đau, hỗ trợ quá trình sinh con. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, đau lưng hiếm khi là do tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc gây tê tủy sống hoặc ngoài màng cứng, đặc biệt là đau mãn tính. Thay vào đó, các biến chứng thường gặp phải là kích thích tiểu tiện, run, hạ huyết áp, tê bì, ngứa,...
Đến 50% phụ nữ sau sinh phải đối mặt với vấn đề đau lưng từ nhẹ đến nặng
Do đó, có thể khẳng định rằng, nguyên nhân chính gây ra đau lưng sau sinh chủ yếu là những vấn đề tiềm ẩn xuất hiện từ khi thai kỳ bắt đầu. Đa số phụ nữ gặp phải đau lưng sau sinh do sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự thay đổi về cơ địa và sinh lý trong quá trình mang thai.
1.1. Thay đổi hormone
Khi bắt đầu và trong suốt quá trình mang thai, hệ thống hormone trong cơ thể phụ nữ trải qua những biến đổi đáng kể. Trong đó, cơ thể sản sinh một loại hormone gọi là relaxin, giúp vùng xương chậu trở nên lỏng lẻo hơn để chuẩn bị cho quá trình sinh nở.
Tuy nhiên, hormone này cũng có thể gây ra sự không ổn định cho cột sống, tăng nguy cơ viêm khớp và dây chằng. Relaxin vẫn tiếp tục tồn tại trong cơ thể của mẹ sau khi sinh từ 3 đến 4 tháng nên mẹ vẫn có thể cảm thấy đau lưng trong thời gian này. Sau đó, khi mức độ hormone trở lại bình thường, tình trạng đau lưng sẽ giảm đi.
Đau lưng sau sinh là kết quả của hormone relaxin làm cho phần xương chậu trở nên lỏng lẻo
1.2. Thay đổi tư thế
Với việc kích thước vùng bụng ngày càng tăng lên, việc di chuyển của mẹ bầu trở nên khó khăn hơn, điều này cũng làm thay đổi trọng tâm của cơ thể. Do đó, cơ thể tự nhiên sẽ điều chỉnh tư thế và cách di chuyển. Tuy nhiên, các tư thế này vô tình gây ra những tác động xấu đến cột sống thắt lưng, gây căng thẳng cho khối cơ lưng và gây đau nhức.
1.3. Do tăng cân
Trong quá trình mang thai, phụ nữ ở Việt Nam thường tăng cân từ 10 đến 20 kg, tùy thuộc vào trọng lượng của thai nhi và lượng dịch ối. Nhiều mẹ bầu có thể tăng cân nhiều hơn do áp dụng chế độ ăn đầy dinh dưỡng để chăm sóc thai nhi tốt hơn. Do đó, hệ thống cột sống thắt lưng phải chịu trọng lượng của cơ thể lớn hơn, cùng với việc hỗ trợ tử cung nuôi dưỡng thai nhi, khiến cho khối cơ lưng dễ bị căng thêm.
Khi thai nhi phát triển, áp lực lên cột sống thắt lưng càng gia tăng. Nếu mẹ bầu phải làm việc nặng nhọc, đứng hoặc ngồi lâu thì tình trạng đau lưng và tổn thương cột sống càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Các ảnh hưởng này có thể gây ra đau lưng kéo dài, ngay cả sau khi mẹ sinh và kéo dài suốt nhiều năm hoặc cho đến khi mẹ già.
1.4. Loãng xương
Mẹ bầu thường mắc phải tình trạng loãng xương do mất canxi trong quá trình mang thai hoặc khi cho con bú. Đặc biệt, những người mẹ mang thai ở tuổi cao có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn, tình trạng này cũng khiến cho nguy cơ đau lưng xuất hiện sớm và kéo dài hơn so với những người mẹ mang thai ở tuổi trẻ.
Mẹ bầu dễ bị loãng xương do thiếu hụt dinh dưỡng trong thai kỳ
Do đó, việc bổ sung canxi và các dưỡng chất cần thiết để xương chắc khỏe trong và sau khi mang thai là rất quan trọng đối với phụ nữ. Đồng thời, cần hạn chế các tư thế làm tăng áp lực lên cột sống, và thực hiện các hoạt động di chuyển và vận động nhẹ nhàng.
1.5. Hậu quả của quá trình viêm
Một nguyên nhân khác gây ra đau lưng sau sinh mà ít người biết đến đó là hiện tượng viêm các khớp và dây chằng liên quan đến cột sống thắt lưng - khu vực khung chậu. Thực chất, viêm là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại tổn thương và cũng cảnh báo nguy cơ đến não bộ.
Việc các khớp vùng chậu và xung quanh chậu trở nên lỏng lẻo để chuẩn bị cho quá trình sinh đôi khi có thể gây ra phản ứng viêm và tình trạng đau từ nhẹ đến nặng, nặng nhất là ở giai đoạn cuối của thai kỳ và ngay sau khi sinh.
Có thể thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau lưng sau sinh, từ những nguyên nhân gây đau tạm thời đến những nguyên nhân gây đau mạn tính. Việc hiểu rõ những nguyên nhân này giúp các mẹ bầu, mẹ sau sinh hoặc những người chuẩn bị mang thai có thể chuẩn bị, phòng ngừa và điều trị hiệu quả để giảm đau lưng một cách tốt nhất.
1.6. Tiền sử bệnh lý cột sống thắt lưng
Nếu mẹ có tiền sử bệnh lý về cột sống thắt lưng, khi mang thai, áp lực từ thai nhi có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, từ đó, đau lưng sau sinh cũng trở nên nghiêm trọng hơn.
Để cải thiện đau lưng sau sinh, các bà bầu cần hiểu biết, phòng tránh và điều trị tích cực
2. Có cách nào để chữa đau lưng sau sinh không?
Nếu đau lưng sau sinh xuất phát từ những biến đổi sinh lý như thay đổi hormone, sau khi sinh, người mẹ chỉ cần nghỉ ngơi đúng cách, không vận động mạnh, không nâng vật nặng, tránh ngồi lâu,... thì tình trạng đau sẽ dần giảm đi.
Thực tế, trong hầu hết các trường hợp đau lưng sau sinh nghiêm trọng, kéo dài nhiều năm là do sự kết hợp của nhiều nguyên nhân, tổn thương và các bệnh lý phức tạp. Vì vậy, không nên tự điều trị hoặc sử dụng thuốc giảm đau tại nhà để chữa đau lưng sau sinh vì thường không thể loại bỏ được đau một cách lâu dài, thậm chí có thể gây ra các vấn đề đau đớn nghiêm trọng hơn.
Các chuyên gia khuyến nghị rằng, để chữa trị đau lưng sau sinh hiệu quả, các bà mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra, tư vấn và điều trị. Đối với những phụ nữ chuẩn bị mang thai, các bác sĩ cũng sẽ tư vấn về kế hoạch và biện pháp phòng tránh để quá trình mang thai diễn ra suôn sẻ, giảm thiểu đau lưng sau sinh ở mức thấp nhất.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Mytour đang kết hợp các chuyên khoa khác nhau để chẩn đoán nguyên nhân gây ra đau lưng sau sinh cho bệnh nhân, bao gồm: sản khoa, ngoại khoa, điều trị đau, vật lý trị liệu, dinh dưỡng,... Khi đã xác định được nguyên nhân, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp để giảm đau lưng và bảo vệ sức khỏe cho mẹ trong các lần mang thai tiếp theo.
Xác định nguyên nhân gây đau lưng sau sinh là một bước quan trọng để điều trị hiệu quả
Các phương pháp điều trị đau lưng sau sinh được áp dụng tại Mytour đã mang lại hiệu quả tốt cho nhiều bà mẹ, bao gồm: vật lý trị liệu chuyên sâu, thuốc giảm đau và giảm viêm, thủ thuật can thiệp vào cơ, xương khớp, dây chằng,...