Nguyên nhân và phương pháp điều trị khô miệng hiệu quả tại nhà

1. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng khô miệng

Người mắc khô miệng thường cảm nhận rõ ràng tình trạng này, gây khó khăn trong việc nhai, nuốt, nói chuyện và cảm giác vị do thiếu nước bọt bôi trơn, hỗ trợ hoạt động của các thụ cảm lưỡi.

Khô miệng ảnh hưởng mạnh mẽ đến sức khỏe của răng miệng

Nguyên nhân dẫn đến việc giảm tiết nước bọt và khô miệng rất đa dạng, thường gặp như:

1.1. Tác dụng phụ của các loại thuốc

Một số loại thuốc điều trị có thể gây ra tác dụng phụ là tình trạng khô miệng, điển hình là các thuốc giảm đau và nhóm thuốc giãn cơ.

1.2. Tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư

Đặc biệt là những bệnh nhân sử dụng hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư, tuyến nước bọt thường bị ảnh hưởng. Sau khi điều trị một thời gian, tuyến nước bọt thường hoạt động trở lại bình thường và triệu chứng khô miệng sẽ biến mất. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp xạ trị gây tổn thương vĩnh viễn tuyến nước bọt, làm giảm chức năng và gây khô miệng kéo dài khó khắc phục.

1.3. Chứng khô miệng ở người cao tuổi

Người cao tuổi có nguy cơ bị khô miệng cao hơn so với người trẻ tuổi, nguyên nhân là do sự lão hóa cơ thể đi kèm với giảm chức năng tuyến nước bọt, ngoài ra người già cũng thường sử dụng nhiều loại thuốc hơn so với người trẻ.

Người già dễ bị khô miệng hơn so với người trẻ

1.4. Chứng khô miệng do tổn thương thần kinh

Tổn thương thần kinh trong vùng đầu, cổ liên quan đến tuyến nước bọt đều có thể gây ra chứng khô miệng. Các ca phẫu thuật trong vùng đầu cổ cũng có thể gây ra biến chứng tương tự.

1.5. Hút thuốc lá

Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp, mà còn là nguyên nhân gây khô miệng, đặc biệt là vào ban đêm. Hút thuốc lá hoặc thuốc lá nhai đều đã được chứng minh là gây ra ảnh hưởng đến tuyến nước bọt, dẫn đến tình trạng khô miệng.

1.6. Vấn đề sức khỏe khác

Chứng khô miệng có thể là do ảnh hưởng của nhiều vấn đề sức khỏe như: thở bằng miệng, bệnh tự miễn, Alzheimer, đột quỵ,…

Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe răng miệng, giúp kiềm chế sự phát triển của vi khuẩn, trung hòa axit để duy trì môi trường răng miệng lý tưởng và loại bỏ các mẩu thức ăn vụn. Do đó, chứng khô miệng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và hô hấp, cần phải tìm hiểu nguyên nhân để điều trị hiệu quả.

2. Cách chữa khô miệng tại nhà hiệu quả thế nào?

Đa số trường hợp khô miệng không nghiêm trọng, là do tuyến nước bọt hoạt động kém tạm thời, có thể được cải thiện bằng các biện pháp tại nhà sau:

Uống nhiều nước là biện pháp đơn giản và hiệu quả để khắc phục tình trạng khô miệng

2.1. Tăng cường cung cấp chất lỏng

Để tuyến nước bọt sản xuất và duy trì lượng nước bọt cần thiết, cơ thể cần được cung cấp đủ lượng nước trong suốt cả ngày. Mỗi người cần uống tối thiểu từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày trong điều kiện bình thường, có thể nhiều hơn ở những người thường xuyên vận động hoặc ra mồ hôi nhiều.

Ngoài nước lọc, có thể bổ sung chất lỏng cho cơ thể từ các nguồn thực phẩm khác như sữa chua, nước dừa, trà thảo dược, các món ăn lỏng, trái cây, rau xanh,...

2.2. Duy trì sức khỏe của răng miệng

Chứng khô miệng có thể bắt nguồn từ các vấn đề liên quan đến răng miệng, vì vậy hãy đảm bảo vệ sinh miệng sạch sẽ bằng cách:

• Sử dụng dưỡng ẩm cho môi để giữ cho môi không bị khô và nứt nẻ.

• Đánh răng sau khi ăn, làm sạch thức ăn thừa và mảng bám bằng kem đánh răng có chứa flour và chỉ nha khoa.

2.3. Thở bằng mũi

Một cách hiệu quả để ngăn ngừa chứng khô miệng, đặc biệt là khi thời tiết khô hanh, thiếu ẩm, là thở hoàn toàn bằng mũi. Tuy nhiên, nhiều người không thực hiện thói quen này, đặc biệt là khi ngủ, và tình trạng ngáy ngủ có thể làm tăng nghiêm trọng chứng khô miệng.

Ngoài ra, hãy sử dụng máy làm ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng để tăng độ ẩm, đặc biệt là khi sử dụng máy điều hòa thường xuyên.

Việc ngủ mở miệng hoặc ngáy có thể dẫn đến tình trạng miệng khô

2.4. Sử dụng thực phẩm hỗ trợ giảm khô miệng

Có một số loại thực phẩm được chứng minh là có thể giúp tăng hoạt động của tuyến nước bọt, từ đó ngăn ngừa tình trạng khô miệng, bao gồm:

Cây lô hội có thể giúp giảm tình trạng khô miệng

Sử dụng nước ép lô hội để súc miệng vài lần mỗi ngày hoặc uống trực tiếp có thể kích thích vị giác, bảo vệ niêm mạc miệng hiệu quả. Nếu khô miệng nặng, đặc biệt là trong những ngày thời tiết khô, bạn có thể áp dụng gel lô hội trong và ngoài miệng, sau đó rửa sạch bằng nước.

Gừng

Việc nhai gừng tươi là một biện pháp tự nhiên và hiệu quả để cải thiện tình trạng khô miệng, ngoài ra hãy duy trì thói quen uống trà gừng hàng ngày.

Nước chanh

Nước chanh không chỉ có tác dụng làm sạch miệng và khử mùi, mà còn thúc đẩy quá trình tiết nước bọt. Điều này giúp loại bỏ hơi thở hôi và tình trạng khô miệng, bạn cũng có thể thưởng thức nước chanh kết hợp với mật ong để uống dễ dàng hơn và bảo vệ dạ dày, răng miệng khỏi axit cao.

Nhai kẹo cao su không đường

Việc nhai kẹo cao su không đường là phương pháp tốt để kích thích tuyến nước bọt hoạt động mạnh mẽ hơn, giúp duy trì độ ẩm và sạch sẽ cho miệng. Tuy nhiên, lưu ý nên chọn kẹo cao su không đường để tránh gây hại cho răng.

3. Khi nào cần điều trị về tình trạng miệng khô?

Trong trường hợp tình trạng miệng khô trở nên nghiêm trọng, kéo dài và không cải thiện sau khi thực hiện các biện pháp trên cùng với các triệu chứng nặng nề đi kèm, cần phải đi khám bác sĩ sớm:

• Họng khô.

• Môi khô, nứt nẻ ở góc miệng, môi nứt.

• Hơi thở có mùi khai.

• Giọng điệu khàn khàn, mũi khô, họng đau.

• Lưỡi khô và đỏ.

• Nói khó, cảm giác vị giảm, khó nuốt.

Nếu cảm thấy miệng khô và có các triệu chứng bất thường khác, cần điều trị ngay.

Khi đến bác sĩ, hãy cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe, thói quen và lịch sử bệnh, cũng như thuốc đang sử dụng có thể gây ra tình trạng miệng khô. Nếu nguyên nhân không rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra máu hoặc tuyến nước bọt để xác định. Nếu các biện pháp điều trị khô miệng tại nhà không đem lại kết quả, có thể bệnh lý là nguyên nhân cần phải được chữa trị.