1. Tàn nhang và các loại phổ biến
Tàn nhang thường là một vấn đề phổ biến về da, thường là những đốm nâu nhỏ xuất hiện trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như: má, mặt, tay chân,... Đây thực sự là các vùng da có mảng sắc tố thừa dưới da, mặc dù không gây hại cho sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng xấu đến vẻ đẹp của da.
Tàn nhang có thể là bẩm sinh hoặc do tác động của môi trường
Tàn nhang được chia thành 2 loại là tàn nhang và đồi mồi, mặc dù hình thái của hai loại này có thể giống nhau, nhưng đặc điểm và quá trình phát triển khác nhau. Việc xác định liệu da bạn có tàn nhang hay đồi mồi sẽ giúp điều trị hiệu quả hơn.
Cụ thể, đặc điểm của hai loại tàn nhang như sau:
1.1. Tàn nhang (Ephelides)
Đây là sắc tố da được kế thừa, xuất hiện trên da từ rất sớm, thường khi chỉ khoảng 2 - 3 tuổi. Khi tiếp xúc với ánh nắng, tàn nhang có thể xuất hiện nhiều hơn, không chỉ trên khuôn mặt mà còn trên các bộ phận khác của cơ thể như: ngực, cổ, cánh tay, bàn tay,...
Tàn nhang do di truyền sớm hiện ra trên da
Tàn nhang có thể có nhiều màu sắc khác nhau phụ thuộc vào sắc tố da của mỗi người như: nâu đậm, nâu nhạt, đỏ,... Khi bạn già đi, tàn nhang có thể biến mất hoặc nhạt đi. Ngoài ra vào mùa đông, do da ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hơn nên các đốm tàn nhang cũng thường mờ đi so với mùa hè.
Đặc điểm phân biệt giữa tàn nhang và đốm mồi là tàn nhang có kích thước từ 1 - 2 mm hoặc lớn hơn, có đường viền không đều không rõ ràng.
1.2. Đốm mồi (Solar lentigines)
Đốm mồi khác với tàn nhang vì thường xuất hiện muộn, thường khi bạn già và từ tuổi 50 trở đi là thời kỳ có nhiều đốm mồi nhất. Đốm mồi còn được gọi là vết đen hoặc đốm đốm mồi vì có màu vàng nhạt đến nâu đậm tùy thuộc vào sắc tố da, không phai dần vào mùa đông hoặc theo thời gian.
Bất kỳ vùng da nào tiếp xúc với ánh nắng mặt trời đều có thể xuất hiện các đốm mồi như: lưng, ngực, mặt, cánh tay, lòng bàn tay, cẳng chân,... Khác với các vết tàn nhang thường không có ranh giới xác định rõ ràng, các đốm mồi có đường viền khá rõ ràng.
Da dễ xuất hiện tàn nhang do tiếp xúc nhiều với ánh nắng
Cả hai loại tàn nhang đều lành tính, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên cần chú ý nếu các đốm bất thường trên da có đặc điểm sau là dấu hiệu của ung thư da: đau, có đường viền hình răng cưa, gây lở loét trên da, các đốm trên da không đối xứng, đường kính lớn hơn 6mm, tạo thành các gờ nổi trên bề mặt da,...
2. Nguyên nhân hình thành tàn nhang
Các nhà khoa học kết luận nguyên nhân dẫn đến tàn nhang là sự kết hợp giữa yếu tố môi trường và di truyền. Vì vậy, tàn nhang thường xuất hiện ở những người có làn da sáng, liên quan đến gen MC1R điều chỉnh hình thành sắc tố da. Tuy nhiên, gen này không ảnh hưởng đồng nhất đến tất cả mọi người, tác động thông qua hai loại melanin là Pheomelanin và eumelanin.
Yếu tố môi trường quan trọng nhất gây ra tàn nhang là ánh nắng mặt trời, không chỉ kích thích sự hình thành tàn nhang mà còn làm cho các vết tàn nhang trở nên đậm màu hơn theo thời gian. Điều này giải thích tại sao ở nhiều người, tàn nhang mờ dần vào mùa đông hoặc khi ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, lại trở nên đậm hơn vào mùa hè.
Tác động của việc sử dụng mỹ phẩm đến sự hình thành tàn nhang
Ngoài ra, tác động của tàn nhang cũng phụ thuộc vào một số yếu tố khác như: chế độ ăn uống, điều trị bằng hormone như sử dụng thuốc tránh thai, mỹ phẩm chăm sóc da,...
3. Cách loại bỏ tàn nhang là gì?
Tàn nhang không phải là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và không cần phải điều trị. Tuy nhiên, tàn nhang có ảnh hưởng lớn đến vẻ đẹp, đặc biệt là khi xuất hiện ở khuôn mặt. Vì vậy, cách xóa bỏ hoặc làm mờ tàn nhang là một chủ đề được nhiều người quan tâm, đặc biệt là chị em phụ nữ.
Có một số phương pháp loại bỏ tàn nhang được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:
-
Điều trị tàn nhang bằng tia Laser.
-
Sử dụng mặt nạ hóa học.
-
Điều trị bằng phương pháp áp lạnh.
-
Sử dụng các sản phẩm như AHA (alpha hydroxy acid) và TCA (trichloroacetic acid).
-
Các loại kem chứa thành phần retinol.
Dựa vào nguyên nhân và tình trạng nám da, các bác sĩ da liễu sẽ đề xuất phương pháp điều trị nám da phù hợp nhất. Các sản phẩm chứa AHA và TCA phổ biến trên thị trường, bạn có thể mua và sử dụng mà không cần kê đơn bác sĩ. Tuy nhiên, sử dụng không đúng cách có thể gây kích ứng da, nên trước hết hãy thử trên một vùng da nhỏ và theo dõi các dấu hiệu của da.
Việc điều trị tàn nhang bằng laser là phương pháp nhanh chóng và hiệu quả
Ngoài việc sử dụng hóa chất, việc điều trị tàn nhang bằng laser là phương pháp hiệu quả và thuận tiện được nhiều người lựa chọn. Một số loại tia laser có khả năng tái tạo bề mặt da phân đoạn, giúp làm mờ tàn nhang ở các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Khi sử dụng tia laser này, các tế bào sắc tố biểu bì cũ bị loại bỏ, kích thích tái tạo collagen và hình thành collagen mới.
Sau quá trình điều trị, da có thể tái phát tàn nhang do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc tia UV từ các nguồn ánh sáng khác. Do đó, để ngăn chặn tàn nhang tái phát, cần lưu ý bảo vệ da tốt dưới ánh nắng mặt trời bằng kem chống nắng phổ rộng, cũng như đội mũ, nón và mặc quần áo chống nắng khi ra ngoài.