1. Yếu tố nào được coi là nguy cơ cao cho bệnh Parkinson?
Các yếu tố sau được coi là có nguy cơ cao đối với bệnh lý này:
- Tuổi già
Bệnh Parkinson hiếm khi xuất hiện ở người trẻ. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên theo tuổi tác, đặc biệt là ở những người trên 60 tuổi, đặc biệt là nam giới.
Tuổi già (đặc biệt là sau 60 tuổi) là một yếu tố có nguy cơ cao đối với bệnh Parkinson.
- Di truyền
Những người sinh ra trong một gia đình có người thân mắc bệnh Parkinson có nguy cơ cao với căn bệnh này.
- Giới tính
Parkinson phát triển phổ biến hơn ở nam giới so với phụ nữ.
- Tiếp xúc với chất độc
Những người tiếp xúc thường xuyên với thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ cũng có nguy cơ cao mắc bệnh Parkinson.
2. Triệu chứng nhận biết của bệnh Parkinson là gì?
Ở mỗi người mắc bệnh, triệu chứng của bệnh Parkinson có thể khác nhau. Thông thường, nó bắt đầu ở một bên của cơ thể trước sau đó mới lan sang hai bên. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
- Run
Run là một triệu chứng phổ biến của bệnh Parkinson và thường xảy ra khi người bệnh nghỉ ngơi. Cơn run thường bắt đầu ở tay hoặc ngón tay, có sự di chuyển giữa ngón cái và ngón trỏ. Ở giai đoạn ban đầu của bệnh, triệu chứng này thường chỉ xảy ra ở một bên của cơ thể và không thường xuyên, dễ bị bỏ qua.
Khi bệnh phát triển, cơn run có thể lan rộng sang hai bên và ảnh hưởng đến nhiều bộ phận như lưỡi, hàm, môi, chân, thường không ảnh hưởng đến đầu. Thường thì bên bị run trước sẽ trở nên nghiêm trọng hơn so với bên còn lại.
- Vận động chậm
Người mắc bệnh Parkinson thường di chuyển chậm hơn so với bình thường hoặc hoàn toàn không di chuyển. Hiện tượng này có thể gây ra cảm giác mệt mỏi và yếu đuối sau thời gian dài. Do khả năng vận động kém, họ thậm chí cảm thấy khó khăn khi thực hiện những công việc đơn giản như buộc dây giày, cài cúc áo,... và mất nhiều thời gian hơn thường lệ.
Vì khả năng vận động kém, bước đi của người bệnh thường ngắn, khó nhấc chân lên và cảm giác không ổn định. Ngoài ra, họ cũng gặp khó khăn khi thay đổi tư thế từ đứng xuống ngồi hoặc từ ngồi sang đứng.
Run tay thường được coi là một triệu chứng điển hình của bệnh Parkinson
- Cơ bắp cứng
Bất kỳ phần nào trên cơ thể của người bệnh cũng có thể bị cứng cơ. Do cơ bị cứng lại, phạm vi chuyển động của họ bị hạn chế, và càng cố gắng vận động càng cảm thấy đau đớn.
- Mất cân bằng, khuyết tật về tư thế
Người bị Parkinson có thể gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng hoặc duy trì tư thế đúng. Khả năng giữ thăng bằng khi đi là do phản xạ tự động trong não. Với họ, các phản xạ này giảm hoặc mất nên dễ gặp vấn đề về cân bằng.
Triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh. Vì mất các phản xạ tự động, người bệnh gặp nhiều khó khăn khi đi lại, có thể cần sự giúp đỡ hoặc sử dụng xe lăn.
- Chuyển động không ý thức, tự động mất
Khả năng thực hiện các động tác không ý thức như đung đưa cánh tay khi đi bộ, mỉm cười, hoặc chớp mắt của người mắc bệnh Parkinson có thể giảm đi hoặc mất hoàn toàn.
- Thay đổi trong cách nói, cách viết
Vì vấn đề về ngôn ngữ, người bệnh thường nói chậm hoặc ngần ngại. Chữ viết của họ cũng không đồng đều, có thể nhỏ hơn bình thường hoặc lớn nhỏ không đều.
Bệnh Parkinson được chữa trị càng sớm thì khả năng kiểm soát bệnh càng cao.
- Suy giảm trí tuệ và vấn đề về nhận thức
Người mắc bệnh Parkinson thường gặp vấn đề về trí nhớ và suy nghĩ ở mức độ khác nhau. Điển hình là khó đưa ra quyết định, suy nghĩ chậm, khó ghi nhớ công việc hoặc sự kiện, và khó định vị khoảng cách.
- Ảo giác, hoang tưởng
Ảo giác là hiện tượng nhìn thấy những điều không có thật và thường xảy ra ở bệnh Parkinson, trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Nó có thể đi kèm với hoang tưởng, khiến người bệnh tưởng tượng ra những điều không có trong thực tế.
- Rối loạn cảm xúc
Mất hứng thú, lo lắng, trầm cảm thường là những rối loạn cảm xúc rõ ràng ở những người mắc bệnh Parkinson. Sự rối loạn này làm giảm chất lượng cuộc sống và làm tăng triệu chứng vận động kém dần. Người bệnh thường cảm thấy buồn bã, mất hứng thú, lo sợ thái quá, hoảng loạn không căn cứ, ít nói, và mất khả năng biểu lộ cảm xúc.
- Rối loạn giấc ngủ
Dấu hiệu chính của rối loạn này là khó ngủ, giấc ngủ không ổn định, và dễ gặp ác mộng. Có thể người bệnh gặp hiện tượng đấm đá, la hét trong khi ngủ.
- Mất khứu giác
Người mắc bệnh Parkinson thường mất khứu giác, làm cho họ khó nhận biết mùi. Đây là triệu chứng thường gặp ở giai đoạn đầu của bệnh.
- Cảm giác đau
Người mắc bệnh dễ cảm thấy đau như có điều gì đó châm chích vào một số vùng của cơ thể như khớp, mặt, bộ phận sinh dục, hoặc bụng.
Tiến triển của bệnh Parkinson không giống nhau ở mọi người. Nếu được chữa trị sớm và tích cực, đa số bệnh nhân sẽ có phản ứng tốt. Bệnh có thể tiến triển chậm và dễ kiểm soát trong một thời gian dài nếu được chăm sóc đúng cách.
Khi phát hiện các triệu chứng như đã nêu ở trên, nên đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán đúng bệnh và nhận phác đồ điều trị kịp thời. Điều trị sớm giúp ngăn chặn các biến chứng và hỗ trợ sức khỏe hồi phục tích cực.