Nguyễn Nhật Ánh

Nguyễn Nhật Ánh (sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955) là một tác giả nam người Việt Nam. Ông được coi là một trong những nhà văn hiện đại nổi bật nhất Việt Nam hiện nay, được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học xoay quanh đề tài tuổi trẻ. Nhiều tác phẩm của ông đã được đánh giá cao bởi độc giả và giới chuyên môn, và nhiều trong số đó đã được chuyển thể thành phim.

Ông đã viết về sân khấu, phụ trách phần tiểu phẩm, làm trang thiếu nhi và hiện nay là một nhà bình luận thể thao trên báo Sài Gòn Giải phóng Chủ nhật dưới bút danh Chu Đình Ngạn. Ngoài ra, ông còn sử dụng các bút danh khác như Anh Bồ Câu, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông.

Thành tựu và cuộc đời

Nguyễn Nhật Ánh sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955 tại làng Đo Đo, xã Bình Quế, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông đã theo học tại các trường THPT Tiểu La, THPT chuyên ban Trần Cao Vân và THCS Phan Châu Trinh. Từ năm 1973, ông đã chuyển đến Sài Gòn để học ngành giáo dục. Ông còn từng tham gia vào Thanh niên xung phong và giảng dạy môn Văn tại trường THCS Bình Tây (Quận 6) từ năm 1983-1985.

Năm 13 tuổi, ông đã xuất bản bài thơ đầu tiên trên báo. Tác phẩm đầu tiên của ông được biên soạn thành một tập thơ mang tên Thành phố tháng tư (Nhà xuất bản Tác phẩm mới, 1984, chung với Lê Thị Kim). Truyện dài đầu tiên của ông là tác phẩm Trước vòng chung kết (Nhà xuất bản Măng Non, 1984). Trong hơn hai mươi năm qua, ông đã tập trung vào việc viết văn xuôi, đặc biệt là về đề tài thanh thiếu niên.

Năm 1990, truyện dài Chú bé rắc rối của ông đã được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trao giải thưởng Văn học Trẻ

Năm 1995, ông được bình chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 20 năm (1975-1995) thông qua cuộc khảo sát dành cho các gương mặt trẻ nổi bật trên mọi lĩnh vực của Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh và báo Tuổi Trẻ. Ông cũng được Hội Nhà Văn Thành phố Hồ Chí Minh vinh danh là một trong 20 nhà văn trẻ nổi bật trong khoảng thời gian 20 năm (1975-1995).

Năm 1998, ông đã nhận giải Nhà văn có sách bán chạy nhất từ Nhà xuất bản Kim Đồng. Năm 2003, bộ truyện nhiều tập Kính vạn hoa đã được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trao huy chương Vì thế hệ trẻ và nhận giải thưởng từ Hội Nhà Văn Việt Nam. Đến nay, ông đã xuất bản gần 100 tác phẩm và lâu nay đã trở thành nhà văn yêu thích của các bạn nhỏ ở Việt Nam.

Năm 2004, Nguyễn Nhật Ánh đã ký hợp đồng xuất bản với Nhà xuất bản Kim Đồng và sau đó với Nhà xuất bản Trẻ để xuất bản bộ truyện dài gồm 4 phần mang tên Chuyện xứ Lang Biang, kể về hai cậu bé bị lạc vào một thế giới phép thuật. Đây là lần đầu tiên ông sáng tác một bộ truyện hoàn toàn dựa trên trí tưởng tượng. Để chuẩn bị cho tác phẩm này, ông đã dành 6 tháng để nghiên cứu tài liệu và đọc sách báo như Phù thủy và Pháp sư, Các huyền thoại phương Đông, Ma thuật và thuật phù thủy... Sau Chuyện xứ Lang Biang, ông tiếp tục viết bút ký về một chú chó có tên Tôi là Bêtô (xuất bản lần đầu vào năm 2007).

Năm 2008, ông đã sáng tác tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, được báo Người lao động bình chọn là tác phẩm xuất sắc nhất trong năm 2008. Tác phẩm này đã được vinh danh bởi Giải thưởng Văn học ASEAN năm 2010.

Năm 2012, Nguyễn Nhật Ánh ra mắt truyện dài Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ. Các tác phẩm gần đây nhất của ông bao gồm Ngồi khóc trên cây (tháng 6 năm 2013), Chúc một ngày tốt lành (tháng 3 năm 2014), Bảy bước tới mùa hè (tháng 3 năm 2015), Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng (ngày 28 tháng 2 năm 2016), Cây chuối non đi giày xanh (ngày 7 tháng 1 năm 2018) và Làm bạn với bầu trời (tháng 9 năm 2019), Con chim xanh biếc bay về (năm 2020). Tháng 1 năm 2022, ông tiếp tục phát hành tác phẩm Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng, được viết trong thời gian Sài Gòn giãn cách do đại dịch COVID-19, với chủ đề nhẹ nhàng và gần gũi về các loài động vật, với lời văn sặc sỡ. Đây được coi là 'tác phẩm giúp xoa dịu lòng người trong mùa dịch'.

Nguyễn Nhật Ánh hiện đã lập gia đình và sống cùng với vợ là bà Trần Thị Tiếng Thu. Ông có một con gái tên là Nguyễn Nhật Quỳnh Anh và một người em ruột. Ông cho biết rằng vợ, con và em ruột là nền tảng vững chắc và luôn hỗ trợ ông trong việc sáng tác các tác phẩm. Thành công lớn nhất của ông là sau khi đất nước thống nhất, các tác phẩm của ông đã được đón nhận nồng nhiệt bởi độc giả ở cả Ba miền Bắc - Trung - Nam, đặc biệt là ở Hà Nội (thủ đô), Thành phố Hồ Chí Minh (nơi ông sinh sống) và Quảng Nam (quê hương của ông).

Danh sách các tác phẩm

• Thành phố tháng tư (thơ, in chung với Lê Thị Kim, 1984)
• Trước vòng chung kết (truyện dài, 1984)
• Cú phạt đền (truyện ngắn, 1985)
• Đầu xuân ra sông giặt áo (thơ, 1986)
• Trò chơi lãng mạn của tình yêu (tập truyện, 1987)
• Chuyện cổ tích dành cho người lớn (tập truyện, 1987)
• Bàn có năm chỗ ngồi (truyện dài, 1987)
• Còn chút gì để nhớ (truyện dài, 1988)
• Bí mật của một võ sĩ (tập truyện, 1989)
• Cô gái đến từ hôm qua (truyện dài, 1989)
• Chú bé rắc rối (truyện dài, 1989)
• Nữ sinh (truyện dài, 1989)
• Thiên thần nhỏ của tôi (truyện dài, 1990)
• Phòng trọ ba người (truyện dài, 1990)
• Mắt biếc (truyện dài, 1990)
• Thằng quỷ nhỏ (truyện dài, 1990)
• Hoa hồng xứ khác (truyện dài, 1991)
• Hạ đỏ (truyện dài, 1991)
• Bong bóng lên trời (truyện dài, 1991)
• Bồ câu không đưa thư (truyện dài, 1993)
• Những chàng trai xấu tính (truyện dài, 1993)
• Tứ tuyệt cho nàng (thơ, 1994)
• Lễ hội của đêm đen (thơ, 1994)
• Trại hoa vàng (truyện dài, 1994)
• Út Quyên và tôi (tập truyện ngắn, 1995)
• Đi qua hoa cúc (truyện dài, 1995)
• Buổi chiều Windows (truyện dài, 1995)
• Quán Gò đi lên (truyện dài, 4.12.1999)
• Những cô em gái (truyện dài, 7.5.2000)
• Ngôi trường mọi khi (truyện dài, 2001)
• Kính vạn hoa (bộ truyện 54 tập, 1995-2002: 45 tập, 9 tập viết thêm sau)
• Chuyện xứ Lang Biang (bộ truyện 4 phần, 2004-2006)
• Tôi là Bêtô (truyện, 4.4.2007)
• Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (truyện, 1.2008)
• Đảo mộng mơ (truyện, 21.10.2009)
• Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (truyện dài, 24.10.2010)
• Lá nằm trong lá (truyện dài, 24.9.2011)
• Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ (truyện dài, 6.2012)
• Sương khói quê nhà (tạp văn, 2012)
• Người Quảng đi ăn mì Quảng (tạp văn, 2005)
• Ngồi khóc trên cây (truyện dài, 27.6.2013)
• Thương nhớ Trà Long (tạp văn 2014)
• Chúc một ngày tốt lành (truyện dài, 6.3.2014)
• Bảy bước tới mùa hè (truyện dài, 1.3.2015)
• Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng (truyện, 28.2.2016)
• Ngày xưa có một chuyện tình (truyện dài, 18.09.2016)
• Cây chuối non đi giày xanh (truyện dài, 7.1.2018)
• Cảm ơn người lớn (truyện dài, 17.11.2018)
• Làm bạn với bầu trời (truyện dài, 12 tháng 9 năm 2019 (2019-09-12))
• Con chim xanh biếc bay về (truyện dài, 11 tháng 11 năm 2020 (2020-11-11))
• Viên ngọc (truyện ngắn, không xác định thời gian)
• Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng (truyện dài, 14 tháng 1 năm 2022 (2022-01-14))
• Những người hàng xóm (truyện dài, 24 tháng 12 năm 2022)
• Mùa hè không tên (truyện dài, 22 tháng 9 năm 2023)

Sách được chuyển thể thành phim

• Áo trắng sân trường: phim 1990, dựa trên truyện dài Nữ Sinh năm 1989, do Lê Công Tuấn Anh thủ vai.
• Thằng quỷ nhỏ: phim 1997 dựa trên truyện dài cùng tên.
• Chú bé rắc rối: phim 1998 dựa trên truyện dài cùng tên.
• Bong bóng lên trời: phim 1997 dựa trên truyện dài cùng tên, do Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) sản xuất.
• Nữ sinh: phim 2008 dài 10 tập, dựa trên các truyện dài Nữ sinh, Bồ câu không đưa thư và Buổi chiều Windows của Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (TFS).
• Kính vạn hoa: phim truyền hình 2004 của Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (TFS), dựa trên truyện dài cùng tên.
• Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh: phim 2015 dựa trên truyện dài cùng tên, Victor Vũ làm đạo diễn, với sự tham gia của các diễn viên nhí: Thịnh Vinh - Trọng Khang - Lâm Thanh Mỹ.
• Cô gái đến từ hôm qua: phim 2017 dựa trên truyện dài cùng tên, với sự tham gia diễn xuất của Ngô Kiến Huy và Miu Lê.
• Mắt biếc: phim 2019 dựa trên truyện dài cùng tên, Victor Vũ làm đạo diễn, Trần Nghĩa trong vai Ngạn và Trúc Anh vào vai Hà Lan.
• Ngày xưa có một chuyện tình: phim 2024 dựa trên truyện dài cùng tên, Trịnh Đình Lê Minh làm đạo diễn, Avin Lu trong vai Vinh 'còm' và Ngọc Xuân vào vai Miền.
• Kính vạn hoa: phim điện ảnh dựa trên truyện dài cùng tên, Võ Thanh Hòa làm đạo diễn. Dự kiến khởi chiếu năm 2024.

Ngoài ra, tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành kịch:

• Thiên thần nhỏ của tôi
• Trại hoa vàng (nhạc kịch) - do Nhà hát Tuổi trẻ thực hiện