Buzz
Nguyên tắc giao tiếp - Bài học Ngữ văn lớp 9
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Phương châm giao tiếp về nội dung: khi trò chuyện cần có thông điệp, thông điệp phải đáp ứng đúng yêu cầu của trò chuyện, không thừa không thiếu
- Phương châm về chất lượng: Trong giao tiếp, không nên nói những điều mình không tin là đúng hoặc không có bằng chứng xác thực
- Phương châm về mối quan hệ: Cần nói đúng vấn đề, tránh xa rời chủ đề chính
- Phương châm lịch sự: Trong giao tiếp, cần tôn trọng người khác
- Phương châm phong cách: tập trung vào việc nói ngắn gọn, rõ ràng, tránh sự mơ hồ
II. Bài tập thực hành
Bài 1: Trong truyện cười sau đây, nhân vật nào không tuân thủ phương châm giao tiếp?
Có hai anh bạn gặp nhau, một anh nói:
- Mắt tớ tinh nhé! Kìa! Một con kiến đang bò trên cành cây ở đỉnh núi trước mặt, tớ nhìn thấy từng sợi râu đến từng bước chân của nó.
Anh kia đáp:
- Vậy cũng chưa tinh bằng tớ, tớ còn nghe thấy sợi râu của nó đang vọp về không trung và bước chân nó kêu sột soạt.
Bài 2: Phân biệt các nguyên tắc giao tiếp tương ứng với các câu tục ngữ dưới đây:
a, Hãy suy nghĩ trước khi cười chênh lệch
Nhìn vào bản thân trước khi phê phán người khác.
b, Hãy ăn ít hơn và nói ít hơn
c, Đề cao sách vở và bằng chứng khi nói chuyện
d, Một ai dám thay đổi quan điểm sau khi nhận được lợi ích.
Người thông minh không bao giờ lên tiếng quá trớn khi trao đổi quan điểm.
e, Khi trống đánh, kèn thổi theo tiếng
Bài 3: Phương châm giao tiếp nào không được thực hiện trong đoạn trò chuyện sau:
Mẹ chồng và con dâu ở nhà đó không may đều góa bụa
Mẹ chồng nhắc nhở con dâu:
- Số mẹ con mình rất trìu mến, thôi thì kiềm chế mà chịu!
Không bao lâu sau, mẹ chồng tỏ ra tư tình, con dâu nhắc lại lời nhắc nhở đó thì mẹ chồng trả lời:
-Mẹ nhắc nhở là nhắc nhở con, chứ mẹ không còn răng để cắn nữa đâu.
Gợi ý:
Bài 1:
Cả hai nhân vật trong cuộc trò chuyện trên đã vi phạm phương châm về chất lượng. Họ nói những điều không đúng sự thật.
- Thực tế, cả hai nhân vật đều đưa ra những thông tin không chính xác. Không có ai có thể thấy một con kiến ở đỉnh núi.
Bài 2:
a, Phương châm về chất lượng
b, Phương châm về số lượng
c, Nguyên tắc về chất lượng
d, Nguyên tắc lịch sự
e, Nguyên tắc quan hệ
Bài 3:
Nhân vật mẹ chồng đã vi phạm nguyên tắc về mối quan hệ.
Mẹ chồng đã chỉ dẫn con dâu theo một hướng, nhưng bản thân lại hành động theo cách khác. Sự không nhất quán giữa lời nói và hành động đã xảy ra.
