Buzz
1. Nguyên tố hóa học là gì?
1.1. Khái niệm về nguyên tố hóa học
Nguyên tố hóa học là khái niệm quen thuộc trong học tập và nghiên cứu. Vậy định nghĩa chính xác của nguyên tố hóa học là gì?
Nguyên tố hóa học là tập hợp các nguyên tử có cùng số proton và số electron, dẫn đến cùng điện tích hạt nhân.
Chẳng hạn, tất cả các nguyên tử có số proton bằng 17 đều thuộc nguyên tố clo.
Tính đến nay, khoa học đã xác định được 110 nguyên tố, trong đó có 98 nguyên tố tự nhiên và phần còn lại là nguyên tố tổng hợp.
Oxi là nguyên tố đóng vai trò chủ yếu, chiếm gần một nửa khối lượng vỏ trái đất.
1.2. Số nguyên tử
Số lượng đơn vị diện tích của hạt nhân nguyên tử của một nguyên tố được gọi là số hiệu nguyên tử, ký hiệu là Z.
1.3. Ký hiệu nguyên tử
Số đơn vị điện tích của hạt nhân và số khối là các đặc điểm cơ bản của nguyên tử, ký hiệu của nguyên tử được thể hiện như sau:
X đại diện cho nguyên tố
Z là số hiệu nguyên tử, tương đương số proton và số electron
A là số khối của nguyên tử, được tính bằng A = Z + N.
=> Ký hiệu nguyên tử: AZX
2. Lịch sử khám phá và ứng dụng các nguyên tố hóa học.
Hóa học bắt đầu hình thành cách đây khoảng 4000 năm khi người Ai Cập cổ đại lần đầu tiên áp dụng kỹ thuật tổng hợp hóa học ướt. Đến khoảng 1000 năm trước công nguyên, một số nền văn minh đã sử dụng các kỹ thuật hóa học như luyện thép từ quặng sắt, chế tạo đồ gốm, và thủy tinh, vẫn còn giá trị đến ngày nay. Hóa học trở thành ngành khoa học đầy đủ khi Antoine Lavoisier phát biểu định luật bảo toàn khối lượng.
Lịch sử phát hiện và sử dụng nguyên tố bắt đầu từ thời kỳ người nguyên thủy phát hiện ra các khoáng chất như carbon, lưu huỳnh, đồng, và vàng. Khái niệm nguyên tố hóa học lúc bấy giờ chưa được hiểu rõ. Các nỗ lực phân loại vật liệu dẫn đến các khái niệm nguyên tố cổ điển và lý thuyết giả kim. Hiểu biết hiện đại chủ yếu dựa trên công trình của Dimitri Mendeleev, người đã công bố bảng tuần hoàn nguyên tố đầu tiên vào năm 1869, sắp xếp các nguyên tố theo số nguyên tử và nhóm các nguyên tố có tính chất vật lý và hóa học tương tự.
Ông Mendeleev đã chỉ ra rằng các nguyên tố hoặc các hợp chất của chúng có tính chất thay đổi theo quy luật tuần hoàn dựa trên khối lượng nguyên tử. Ông đã can đảm thay đổi khối lượng của một số nguyên tố, thay đổi vị trí của nhiều nguyên tố và để lại nhiều ô trống trong bảng tuần hoàn, dự đoán rằng các ô trống này sẽ là các nguyên tố chưa được phát hiện và cũng đưa ra dự đoán về tính chất của chúng.
Vào năm 1875, nhà hóa học Pháp Boibourdan phát hiện nguyên tố gali, đúng như dự đoán của Mendeleev vào năm 1869, gọi là eka nhôm.
Đến tháng 11 năm 2016, Liên minh Hóa học Ứng dụng và Tinh khiết Quốc tế đã công nhận tổng cộng 118 nguyên tố, trong đó 94 nguyên tố xuất hiện tự nhiên trên trái đất và 24 nguyên tố còn lại là các nguyên tố tổng hợp được tạo ra từ các phản ứng hạt nhân.
Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số lượng gì?
Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng đặc điểm gì?
A. Khối lượng nguyên tử
B. Số lượng proton
C. Số lượng neutron
D. Tổng số neutron và proton.
Đáp án:
Câu trả lời đúng là đáp án B. Nguyên tố hóa học bao gồm các nguyên tử có số proton trong hạt nhân giống nhau.
Số proton là đặc trưng quan trọng của nguyên tố hóa học. Các nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố có chung tính chất hóa học là:
Nguyên tố hóa học bao gồm các nguyên tử có cùng số proton, tức là có cùng điện tích hạt nhân. Mỗi nguyên tố được ký hiệu bằng 1 hoặc 2 chữ cái.
Chẳng hạn, ký hiệu hóa học của canxi là Ca.
4. Một số bài tập và câu hỏi liên quan đến nguyên tố hóa học
1. Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng
A. Số neutron và proton
B. Số proton
C. Số neutron
D. Khối lượng nguyên tử
ĐÁP ÁN: B
2. Khối lượng của nguyên tử
A. 1,9926 × 10⁻²⁴ kg
B. 1,9924 × 10⁻²⁷ kg
C. 1,9926 × 10⁻²⁷ kg
D. 1,9925 × 10⁻²⁵ kg
ĐÁP ÁN: C
3. Với nguyên tử của nguyên tố Na có 11 proton, chọn đáp án sai trong các lựa chọn sau:
A. Đây là nguyên tố Natri
B. Số electron là 16
C. Số thứ tự trong bảng tuần hoàn là 11
D. Nguyên tử khối là 22
ĐÁP ÁN: D
4. Lựa chọn phát biểu không chính xác trong các phát biểu dưới đây:
A. Số khối của hạt nhân nguyên tử là tổng số proton và neutron
B. Số proton trong hạt nhân bằng số electron trên lớp vỏ nguyên tử.
C. Số proton trong nguyên tử không bằng số neutron.
D. Số hiệu nguyên tử chính là điện tích của hạt nhân nguyên tử.
ĐÁP ÁN: C
5. Đơn chất được cấu tạo từ bao nhiêu nguyên tố hóa học?
A. Được tạo thành từ 1 nguyên tố
B. Được tạo thành từ 2 nguyên tố
C. Được tạo thành từ 2 nguyên tố trở lên
D. Được tạo thành từ ít nhất 1 nguyên tố
ĐÁP ÁN: A
6. So sánh giữa nguyên tử Canxi và nguyên tử sắt Fe, ta có thể thấy
A. Nguyên tử Ca có khối lượng gấp 1,4 lần nguyên tử Fe
B. Nguyên tử Fe có khối lượng gấp 1,4 lần nguyên tử Ca
C. Nguyên tử Ca nặng hơn nguyên tử Fe khoảng 0,7 lần
D. Nguyên tử Ca nhẹ hơn nguyên tử Fe khoảng 0,7 lần
ĐÁP ÁN B.
7. Lựa chọn phát biểu không chính xác trong số các phát biểu sau
A. Chỉ có hạt nhân của nguyên tử oxi mới chứa 8 proton
B. Chỉ có hạt nhân của nguyên tử oxi mới chứa 8 neutron
C. Nguyên tử oxi có số electron bằng số proton
D. Lớp electron ngoài cùng của nguyên tử oxi chứa 6 electron.
ĐÁP ÁN: C
