Nhà ảo thuật

Nhà ảo thuật (魔術師 tiếng Anh: magician) hay pháp sư (法師 mage) là thuật ngữ dùng để chỉ những người thực hành và sử dụng ma thuật (magic) từ các nguồn siêu nhiên, huyền bí hoặc bí ẩn. Họ còn được gọi là ma đạo sư (魔導師 wizard), ma pháp sư (魔法師 sorcerer), phù thuật sư (符術師 enchanter), thuật sĩ (術士) hoặc phù thuỷ (witch), tùy theo văn hóa, tôn giáo hoặc quan điểm thế giới trong các tác phẩm giả tưởng.

Nhà ảo thuật có một lịch sử phong phú trong thần thoại, truyền thuyết, tiểu thuyết và văn hóa dân gian, và thường xuất hiện trong các tác phẩm giả tưởng, như văn học kỳ ảo và trò chơi nhập vai.

Nguyên mẫu nhân vật

Nguồn gốc từ

Trong tiếng Anh, nhà ảo thuật có nhiều tên gọi khác nhau trong các tác phẩm giả tưởng và thuật ngữ giữa các thế giới huyền bí, như magician, mage, wizard, sorcerer, witch,... Mỗi từ này mang một ý nghĩa khác nhau tùy vào ngữ cảnh và câu chuyện. Trong tiếng Việt, 'ma thuật' (魔術) là từ Hán-Việt chỉ những phép lạ và điều huyền bí, do đó, 'ma thuật sư' là người thực hiện những phép lạ đó. Bên cạnh ma thuật, còn có khái niệm 'yêu thuật' (妖術) và 'ma pháp' (魔法) với ý nghĩa tương đương. 'Yêu thuật' thường gắn liền với truyền thống phương Đông, trong khi 'ma pháp' có ảnh hưởng phương Tây hơn. Trong một số tác phẩm giả tưởng, cả ba khái niệm đều xuất hiện, với 'yêu thuật' là dạng ma thuật của các chủng tộc yêu tinh và 'ma pháp' vượt xa ma thuật.

Phân loại

Nhà ảo thuật (magician) và pháp sư (mage) là các thuật ngữ chung cho những người thực hành ma thuật, tìm kiếm kiến thức và nghiên cứu qua các phương tiện siêu nhiên như sách cổ, sinh vật ma thuật và các công cụ huyền bí...

Ma đạo sư (wizard) là những người tận tâm nghiên cứu ma thuật như một lĩnh vực học thuật hoặc niềm đam mê, nhằm tìm hiểu các quy luật vận hành của phép thuật. Từ 'ma đạo sư' có nghĩa là 'người dẫn dắt đến ma thuật'. Trong các tác phẩm giả tưởng, họ thường là những giáo sư dạy ma thuật tại các học viện và thường được miêu tả là những người già với râu tóc bạc, thường gắn liền với sách ma thuật hoặc quyền trượng.

Ma pháp sư (sorcerer) là những cá nhân sở hữu sức mạnh ma thuật vượt trội, có khả năng làm biến đổi thực tại. Họ là những bậc thầy hiếm hoi và mạnh mẽ nhất, khác với ma thuật sư và ma đạo sư phải học tập để thực hiện ma thuật, ma pháp sư dường như có sức mạnh ma thuật bẩm sinh. Họ có khả năng kết nối với nguồn ma lực thuần khiết và có thể triệu hồi các sinh vật hoặc tinh linh.

Phù thủy (witch) là những người phụ nữ thực hành thuật phù thủy (witchcraft) để có được các quyền năng như điều khiển tâm trí và cơ thể người khác, chữa bệnh, hoặc gọi hồn. Họ có thể đạt được ma thuật qua việc học tập hoặc di truyền từ gia đình, như trong trường hợp của phù thủy thuần chủng.

Phù thuật sư (enchanter) không có khả năng hấp thụ ma lực như các ma thuật sư khác, mà họ sử dụng phù chú để điều khiển tâm trí người khác, chủ yếu để mê hoặc, quyến rũ hoặc dụ dỗ.

Triệu hồi sư (summoner) là những người có khả năng triệu hồi sinh vật ma thuật từ các thế giới khác để chiến đấu cùng họ.

Chiêu hồn sư (necromancer) là những người có khả năng triệu hồi hồn ma của người đã chết để trò chuyện hoặc điều khiển chúng làm việc cho mình.

Trong các trò chơi nhập vai

Trong game nhập vai, các ma thuật sư thường lấy cảm hứng từ tên gọi trong tiểu thuyết, thần thoại và truyền thuyết. Họ thường được mô tả với các tên gọi cụ thể để người chơi và quản lý trò chơi có thể nhận diện quy tắc được áp dụng. Gary Gygax và Dave Arneson đã giới thiệu thuật ngữ 'Thuật sĩ' (magic-user) trong Dungeons & Dragons như một thuật ngữ chung để chỉ những người thực hành phép thuật, thay vì chỉ định cụ thể như Ma thuật sư, Ma đạo sư hay Ma pháp sư. Thuật ngữ này tồn tại cho đến phiên bản thứ hai của Advanced Dungeons & Dragons, khi nó được thay thế bằng 'Ma pháp sư' (sorcerer). Quy tắc cụ thể có thể khác nhau giữa các trò chơi. Ma pháp sư hoặc Thuật sĩ thường được phân biệt bởi khả năng sử dụng ma thuật nhưng yếu trong chiến đấu; các lớp nhân vật phụ có điểm mạnh trong một số lĩnh vực ma thuật và điểm yếu ở các lĩnh vực khác.

Ngoại hình

Do hình ảnh truyền thống là những ông lão hoặc bà lão thông thái, các ma thuật sư thường được mô tả với vẻ ngoài già nua, tóc bạc và trong một số trường hợp có râu và tóc dài, thể hiện sự uy nghiêm. Họ đôi khi được miêu tả lưu trữ những sinh vật kỳ bí trong rừng. Hình ảnh này có từ trước thể loại giả tưởng hiện đại và bắt nguồn từ hình ảnh truyền thống của các ma thuật sư như Merlin.

Trong thể loại giả tưởng, ma thuật sư thường đội mũ nhọn và mặc áo choàng. Trong các câu chuyện hiện đại hơn, họ có thể xuất hiện với trang phục tương tự như ảo thuật gia trên sân khấu, với mũ chóp và áo choàng có thể tùy chọn.

Một số mũ vàng với trang trí chuỗi thiên văn đã được tìm thấy ở châu Âu, khiến các nhà khảo cổ và sử học suy đoán rằng chúng có thể thuộc về các ma thuật sư cổ đại. Sự tương đồng giữa hình dạng của mũ ma thuật sư tưởng tượng và những chiếc mũ này có thể gợi ý về nguồn gốc của hình ảnh đó.

Terry Pratchett mô tả áo choàng của ma thuật sư như một cách để họ chứng minh khả năng thực hành ma thuật với những người họ gặp.

Trong bối cảnh chiến dịch Dragonlance của trò chơi nhập vai Dungeons & Dragons, màu sắc của áo choàng ma thuật sư được dùng để thể hiện sự đồng nhất về mặt đạo đức của họ.

Ma đạo thư

Ma đạo thư (grimoire) hay sách phép thuật là những cuốn sách giáo khoa về ma thuật, chứa đựng hướng dẫn chi tiết về cách tạo ra các vật phẩm ma thuật như bùa hộ mệnh, thực hiện ma thuật, bùa chú, bói toán, và cách triệu hồi hoặc cầu khẩn các thực thể siêu nhiên như thiên sứ, tinh linh hay ác quỷ.

Dụng cụ ma thuật

Dụng cụ ma thuật (hay ma đạo cụ) của các ma thuật sư thường bao gồm quả cầu pha lê, một vật phẩm thường liên quan đến khả năng thấu thị, bói toán hoặc tiên tri.

Đũa phép và gậy phép đã từ lâu được sử dụng như những vật dụng thiết yếu của ma thuật sư. Chúng có thể bắt nguồn từ các dụng cụ tương tự được sử dụng trong các nghi lễ cổ xưa, chẳng hạn như đũa phép apotropaic.

Trong Enchanted Forest Chronicles của Patricia Wrede, các ma thuật sư sử dụng cây gậy của mình để thực hiện ma thuật và các phép thuật, bao gồm cả thuật phù thủy; trong tưởng tượng về Nhiếp chính, cô và Caroline Stevermer miêu tả các ma thuật sư giống như các ma pháp sư, tuy nhiên, họ kém hơn về kỹ năng và đào tạo trong thế giới Regency.

Pháp khí

Pháp khí là các vũ khí ma thuật mà các ma thuật sư sử dụng trong các trận chiến để tăng cường sức mạnh và hiệu quả chiến đấu.