Nhà chế tác âm nhạc

Nhà sản xuất âm nhạc hay nhà sản xuất bản thu (tiếng Anh: record producer) là người đóng vai trò quản lý và giám sát quá trình thu âm của nghệ sĩ. Họ có thể đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ như phát triển ý tưởng dự án, chọn bài hát và nghệ sĩ, hướng dẫn trong phòng thu, kiểm soát quá trình thu âm và quản lý việc trộn lẫn âm thanh. Các nhà sản xuất còn thường phải xử lý các vấn đề kinh doanh như ngân sách và lịch trình.

Hiện tại, ngành công nghiệp thu âm phân chia nhà sản xuất thành hai loại: giám đốc sản xuất và nhà sản xuất âm nhạc. Giám đốc sản xuất tập trung vào quản lý tài chính của dự án, trong khi nhà sản xuất âm nhạc chú trọng vào việc tạo ra âm nhạc.

Một nhà sản xuất âm nhạc đôi khi có thể được so sánh với một đạo diễn phim, như Phil Ek, người mô tả vai trò của mình là 'hướng dẫn sáng tạo và chỉ đạo quá trình thu âm, tương tự như một đạo diễn với bộ phim.' Họ tạo ra và hình thành âm thanh cho các bản nhạc hoặc album, với trách nhiệm từ việc phát triển ý tưởng tổng thể đến cách các bài hát kết nối với nhau.

Tại Mỹ, trước khi nhà sản xuất âm nhạc trở nên phổ biến, các chuyên viên A&R (Artists and repertoire, nghệ sĩ và vốn biểu diễn) thường đảm nhận việc giám sát các phiên thu âm và đưa ra quyết định về mặt sáng tạo của bản ghi âm.

Với sự phát triển công nghệ hiện đại, khái niệm 'nhà sản xuất phòng ngủ' đã xuất hiện như một thay thế cho nhà sản xuất ghi âm truyền thống. Giờ đây, các nhà sản xuất có thể tạo ra những bản nhạc chất lượng cao mà không cần đến nhạc cụ, đặc biệt trong thể loại nhạc đô thị như hip hop và rap. Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đã chọn phương pháp này.

Sự tiến bộ công nghệ hiện nay đã đưa đến khái niệm sản xuất âm nhạc điện tử (Electronic Music Production - EMP). Đây là quá trình tạo ra nhạc bằng cách số hóa hoặc trên máy tính.

Thông thường, nhà sản xuất âm nhạc cũng có thể là người viết nhạc, soạn nhạc hoặc sáng tác, người mang ý tưởng mới cho dự án. Họ có thể tạo ra các điều chỉnh trong viết nhạc và cải biên, và cùng với kỹ sư âm thanh, nhà sản xuất đảm bảo sự tiêu thụ của toàn bộ dự án.

Tổng quan về nhà sản xuất âm nhạc

Trong một dự án thu âm lớn, công việc có thể được phân chia giữa ba chuyên gia: giám đốc âm nhạc phụ trách quản lý quan hệ đối tác và tài chính; nhà sản xuất thanh nhạc, người đảm nhận việc chỉnh sửa giọng hát thông qua đánh giá chuyên môn và huấn luyện kỹ thuật; và nhà sản xuất âm nhạc, còn gọi đơn giản là nhà sản xuất (producer), người điều phối quá trình phối và thu âm cuối cùng của bài hát.

Nhà sản xuất có thể đảm nhận nhiều vai trò, từ việc phát triển ý tưởng, sáng tác nhạc, chọn nhạc sĩ cho phiên thu âm, đề xuất thay đổi cách sắp xếp bài hát, chỉnh sửa cho ca sĩ, đến việc kiểm soát phiên thu âm, giám sát việc pha trộn âm thanh và trong một số trường hợp, giám sát việc chuyển âm thanh từ bản ghi sang thiết bị lưu trữ cuối cùng. Nhà sản xuất cũng có thể cho phép nghệ sĩ sáng tạo hơn và tự do hơn trong việc thực hiện, trong khi họ đóng vai trò giám sát hoặc cố vấn. Để được đề cử Grammy, Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm Quốc gia xác định nhà sản xuất như sau:

Nhà sản xuất có quyền kiểm soát toàn bộ dự án thu âm về mặt sáng tạo và kỹ thuật, cũng như các dự án thu âm riêng lẻ. Họ có mặt tại phòng thu hoặc địa điểm ghi âm và làm việc trực tiếp với nghệ sĩ và kỹ thuật viên âm thanh. Nhà sản xuất đưa ra quyết định sáng tạo và phong cách để thực hiện mục tiêu của nghệ sĩ và hãng thu âm trong việc tạo ra nội dung âm nhạc. Các nhiệm vụ khác bao gồm, nhưng không giới hạn; quản lý ngân sách và lịch trình, tuân thủ thời hạn, tìm nhạc sĩ, ca sĩ, phòng thu và kỹ thuật viên âm thanh, giám sát các nhu cầu nhân sự khác và biên tập.

Nhà sản xuất thường hợp tác với một kỹ thuật viên hòa âm, người chuyên về các khía cạnh công nghệ của thu âm, như vận hành thiết bị điện tử và phối các bản nhạc thô. Sau khi ghi âm giọng hát và nhạc cụ, bản thu âm được kết hợp thành một bản phối, âm lập thể hoặc âm thanh vòm. Kỹ thuật viên hậu kỳ âm thanh sau đó sẽ tinh chỉnh bản thu để phân phối qua phương tiện truyền thông đã chọn. Nhà sản xuất có thể chỉ làm việc với một hoặc hai bài hát hoặc toàn bộ album của nghệ sĩ, giúp phát triển tầm nhìn tổng thể của album. Các nhà sản xuất băng đĩa cũng có thể đảm nhận vai trò điều hành sản xuất, quản lý ngân sách, lịch trình, hợp đồng và đàm phán.

Diễn biến lịch sử

Nhóm A&R

Vào những năm 1880, ngành công nghiệp thu âm bắt đầu với việc nghệ sĩ biểu diễn trên máy hát. Đến năm 1924, tạp chí thương mại Talking Machine World thông báo rằng Eddie King, giám đốc 'bộ phận tìm kiếm và quản lý nghệ sĩ ở New York' của Victor Records, đã dự định thu âm ở Los Angeles. Archie Green sau này gọi đây là ứng dụng sớm nhất của A&R man (người tìm kiếm và quản lý nghệ sĩ). Thuật ngữ 'A&R man' hoặc 'A&R' được tạp chí Billboard đặt ra vào năm 1946 và trở nên phổ biến vào cuối những năm 1940.

Trong những năm 1920 và 1930, các giám đốc A&R như Ben Selvin tại Columbia Records, Nathaniel Shilkret tại Victor Records, và Bob Haring tại Brunswick Records đã đóng vai trò tiền thân của các nhà sản xuất âm nhạc, họ giám sát quá trình thu âm và thường chỉ đạo các dàn nhạc phiên. Đến những năm 1940, các hãng thu âm lớn bắt đầu thiết lập các bộ phận A&R chính thức với vai trò bao gồm giám sát thu âm. Các phòng thu âm độc lập cũng bắt đầu xuất hiện, định hình vai trò của nhà sản xuất âm nhạc như một chuyên gia. Dù một số A&R có truyền thống viết nhạc, sản xuất âm nhạc vẫn chủ yếu liên quan đến việc sản xuất đĩa hát.

Nhà sản xuất âm nhạc

Sau Thế chiến thứ hai, những giám đốc A&R tiên phong đã chuyển mình sang lĩnh vực sản xuất âm nhạc theo cách hiểu hiện đại và đôi khi còn sở hữu các hãng thu âm độc lập, như J. Mayo Williams và John Hammond. Khi John Hammond chuyển từ Columbia Records sang Mercury Records, ông đã giao cho Mitch Miller nhiệm vụ chỉ đạo các buổi thu âm nổi tiếng của Mercury tại New York. Miller sau đó đã sản xuất các bản hit crossover giữa country và pop cho Patti Page và Frankie Laine. Sau khi rời Mercury để gia nhập Columbia Records, ông trở thành một trong những giám đốc A&R hàng đầu của thập kỷ 1950.

Trong thập kỷ này, các giám đốc điều hành A&R ngày càng chú trọng việc tìm kiếm những âm thanh độc đáo trong bài hát. Mặc dù nhiều người vẫn tập trung vào sự hợp tác giữa ca sĩ và nhạc sĩ, nhưng có những người nhận thấy rằng các yếu tố âm nhạc cụ thể cần được phát triển và tôn trọng. Tuy nhiên, một số khác lại ít tham gia vào quá trình sáng tạo của dự án. Thuật ngữ nhà sản xuất âm nhạc với ý nghĩa hiện nay—giám đốc sáng tạo sản xuất bài hát—được đề cập lần đầu tiên trong các tạp chí Billboard vào năm 1953 và trở nên phổ biến trong thập kỷ 1960. Dù vậy, việc phân biệt chính thức vẫn còn gặp khó khăn trong một thời gian dài. Các quản lý A&R vẫn có thể là các giám đốc sáng tạo, như William 'Mickey' Stevenson, người được Berry Gordy thuê tại hãng đĩa Motown.

Máy thu âm bằng băng

Năm 1947, thị trường âm nhạc Mỹ chứng kiến sự ra đời của công nghệ thu âm bằng băng từ tính. Vào những năm 1880, việc ghi âm được thực hiện bằng máy phong thanh, khắc hình sóng âm theo chiều dọc vào một hình trụ. Đến những năm 1930, máy ghi âm chuyển sang khắc âm thanh theo chiều ngang trên đĩa. Tuy nhiên, do hạn chế về dải tần âm, bao gồm cả âm trầm và âm cao, cùng với dải động âm, các bản thu âm thường khiến âm thanh của một cây đàn piano hòa nhạc lớn giống như cây đàn piano đứng. Thêm vào đó, thời lượng tối đa chỉ đạt bốn phút rưỡi. Điều này ảnh hưởng đến việc lựa chọn và biểu diễn, và việc phát đĩa từ bản gốc chất liệu cerac thường gây hỏng hóc. Để tránh sai sót, việc biểu diễn thường bị hạn chế. Trong những năm 1940, giữa Thế chiến thứ hai, người Đức đã phát triển công nghệ ghi âm âm thanh lên băng từ tính, mở ra khả năng kéo dài thời gian thu âm và cho phép phát lại, ghi âm lại và chỉnh sửa ngay lập tức. Công nghệ này đã đặt nền móng cho sự phát triển của vai trò nhà sản xuất âm nhạc như ngày nay.

• Nhạc sĩ
• Nhạc điện tử

Ghi chú

Xem thêm

• Gibson, David và Maestro Curtis. 'Nghệ Thuật Sản Xuất'. Ấn bản 1. Mỹ. Nhà xuất bản ArtistPro, 2004. ISBN 1-931140-44-8
• Burgess, Richard James. Nghệ Thuật Sản Xuất Âm Nhạc. Ấn bản 3. Vương quốc Anh. Nhà xuất bản Music Sales, 2005. ISBN 1-84449-432-4
• Hewitt, Michael. Lý Thuyết Âm Nhạc Cho Những Nhà Soạn Nhạc Máy Tính. Ấn bản 1. Mỹ. Nhà xuất bản Cengage Learning, 2008. ISBN 139781598635034
• Gronow, Pekka và Ilpo Saunio (1998). Lịch Sử Quốc Tế của Ngành Công Nghiệp Ghi Âm. ISBN X. Trích dẫn trong Moorefield (2005).
• Moorefield, Virgil (2005). Nhà Sản Xuất Như Một Nhạc Sĩ: Định Hình Âm Thanh Của Âm Nhạc Pop. ISBN. 123
• Olsen, Eric và các cộng sự (1999). Bách Khoa Toàn Thư về Các Nhà Sản Xuất Ghi Âm. ISBN 0-8230-7607-5, ISBN 978-0-8230-7607-9
• Zak, Albin. Những Tinh Túy Của Rock: Cắt Ghi, Làm Đĩa. Berkeley: Nhà xuất bản University of California Press, 2001.
• Danh sách Các Nhà Sản Xuất của 100 Bài Hát Hàng Đầu Hiện Nay, Top 100 – Tín dụng Album Lưu trữ 2013-07-09 tại Wayback Machine

Các liên kết bên ngoài