'Nhà Giả Kim': Vũ trụ có thật sự hợp lực giúp ta đạt được điều mong muốn?

Tại sao lại là chàng chăn cừu?

Santiago, cái tên mang nghĩa 'Vị thánh bảo vệ của Tây Ban Nha', từ nhỏ đã học trong trường dòng và được chuẩn bị để trở thành linh mục. Tuy nhiên, chàng sớm tự hỏi: 'Người ta tìm thấy Chúa bằng cách nào trong trường dòng?' Và chàng quyết định rời khỏi trường, bắt đầu hành trình khám phá thế giới bên ngoài. Chàng không trở thành thủy thủ hay nhà buôn, mà chọn làm người chăn cừu. Chăn cừu là một ẩn dụ quen thuộc trong Thánh kinh: “Ngài sẽ chăn bầy mình như người chăn chiên; thâu các con chiên con vào cánh tay mình và ẵm vào lòng” (Ê-SAI 40:11). Ẩn ý là chàng sinh ra để dẫn dắt. Điều duy nhất chàng thiếu là đức tin. Chàng từng nghĩ: 'Hiểu biết thế giới quan trọng hơn việc biết Chúa'. Tuy nhiên, để được Chúa giao cho chức vụ chăn bầy, cần có đức tin tuyệt đối. Chàng mục đồng trải qua những năm tháng phiêu du cùng đàn cừu, học từ chúng, từ quan sát, từ sách vở. Càng đi, càng suy ngẫm, càng học, chàng càng dấy lên khát khao về kho báu ở Kim Tự Tháp Ai Cập. Đây là hành trình về nguồn, vì Ai Cập là cái nôi của các dòng tu Thiên Chúa giáo đầu tiên.

Những ai đã từng trải qua hành trình tâm linh hay tôn giáo đều sẽ nhận ra trạng thái này ở giai đoạn đầu: Tiếng gọi từ bên trong. Tiếng gọi này thường xuất hiện dưới dạng giấc mơ lặp lại, rõ ràng và chứa đựng thông điệp. Paulo Coelho đã viết: « Giấc mơ là Lời Chúa ». Chúa - Linh hồn vũ trụ, hay Nguồn năng lượng tối thượng, được nhắc đi nhắc lại trong cuốn sách này.

Để thêm phần thuyết phục, Chúa đã gửi sứ giả của Người đến với chàng. Melchizedek, « Vua của Salem, vua của công chính và hòa bình, là thầy tế vĩnh hằng của Chúa và cũng là sứ giả của Ngài »(Sáng thế ký 14:18). Ông nói với Santiago: « Ta đến vì anh đã quyết tâm theo đuổi con đường sống mà mình đã chọn ». Đó là con đường tâm linh, con đường tìm về bản thể của chính mình.

Thế giới bên ngoài không mang lại lời giải đáp, và đó là lúc quay về hành trình nội tâm. Toàn bộ hành trình của chàng chính là hành trình bên trong.

Hành trình nội tại:

'   Bước 1: Sự thanh tẩy   '

Không ai có thể bước vào hành trình tâm linh mà không trải qua quá trình từ bỏ và thanh tẩy bản thân. Đó là khi Santiago bán hết đàn cừu, rời bỏ quê hương, vượt biển đến Châu Phi và bị lừa mất toàn bộ tiền bạc. Một mình nơi đất khách, không biết ngôn ngữ - ẩn dụ cho việc học sự im lặng. Chàng từng thích kể chuyện để gây ấn tượng, giờ chỉ còn lại sự im lặng.

Khi ấy, chỉ còn lại hai viên đá mà vị vua tặng. Hai viên đá là Urim và Thummim. Trong Kinh Thánh Hebrew, chúng có nghĩa là: Ánh sáng và sự hoàn hảo. Chúng dùng để tiết lộ ý muốn của Thiên Chúa. Chính chúng đã trả lời câu hỏi của chàng về ý nghĩa hành trình này.

Công việc của chàng ở cửa hàng pha lê tượng trưng cho sự thanh tẩy, làm sạch. Pha lê biểu tượng cho tâm hồn trong sáng, chỉ có sự sạch sẽ, sáng trong mới thấy rõ mọi thứ. Cũng có nghĩa là « làm sạch đầu óc khỏi những suy nghĩ tiêu cực ».

Sau khi thanh tẩy tâm trí, chàng mới nhận ra bài học đầu tiên: « Đàn cừu đã dạy chàng nhiều điều quan trọng. Rằng cả thế giới có một ngôn ngữ mà ai cũng hiểu – ngôn ngữ mà chàng dùng để phát triển cửa hàng. Đó là ngôn ngữ của niềm vui, sự tự nguyện, tình yêu và lòng tận tâm cho những điều mà người ta tin tưởng hay mơ ước ». Đó là ngôn ngữ của trái tim.

'   Bước 2: Đoàn lữ hành – Tăng đoàn   '

Khi bắt đầu hành trình tâm linh, cần có đồng đội bên cạnh. Đoàn lữ hành là ẩn dụ cho tăng đoàn, những người bạn đồng hành. Sa mạc tượng trưng cho sự tĩnh lặng vô biên nhưng cũng đầy hiểm nguy và vô định, giống như thế giới nội tâm.

Chàng mục đồng bắt đầu học về sa mạc. Chàng học cách nhìn các ngôi sao để tìm đến ốc đảo. Đoàn lữ hành dù đi vòng vèo, nhưng luôn hướng đến mục tiêu, không lệch khỏi đích. Trong thời gian này, chàng học cách « sống trong hiện tại » từ người quản lạc đà, học kiến thức từ người Anh ...
Chính lúc này, chàng bắt đầu học về thuật giả kim. Thuật giả kim là ẩn dụ cho những phương pháp tu tập giúp chuyển hóa nội tâm. « Khi kim loại được đun nóng nhiều năm, chúng mất đi tính chất ban đầu và quay về Linh hồn thế giới. Nhà giả kim quan sát ngọn lửa đủ lâu để từ bỏ mọi phù phiếm của thế gian này ».

Đây là ẩn dụ về thiền định miên mật để chứng ngộ - hay trong Thiên chúa giáo là chứng Chúa. Ngọn lửa – là ngọn lửa nội tâm đốt cháy những rác rưởi của tham sân si – giúp hành giả tinh lọc bản thân.

Như mọi hành giả, chàng khởi đầu với sự may mắn (kiếm tiền, thuận lợi ...), vì Chúa luôn nâng đỡ lúc đầu, sau đó là những thử thách liên tục để kiểm tra lòng kiên trì và sự dũng cảm. Không thể nôn nóng, vì thiền tập mà nôn nóng sẽ bỏ qua những dấu hiệu Chúa gửi trên hành trình.

'   Bước 3: Mở cánh cửa trái tim   '

Anh chàng từng ngưỡng mộ cô gái là con của chủ cửa hàng. Mặc dù cô là người « hoàn toàn không hiểu anh », nhưng « cô ấy lắng nghe và khiến anh cảm thấy mong muốn một cuộc sống ổn định ».

Tình yêu lần này khác biệt hoàn toàn. Đó là tình yêu đến sau tất cả những trải nghiệm, sự làm mới và học hỏi. Tình yêu ở hình thức thuần khiết và cao quý nhất. Tình yêu « không đòi hỏi chiếm đoạt, mà chỉ cần sa mạc và những người phụ nữ sa mạc mới có thể dạy cho anh điều đó ». Người phụ nữ sa mạc là biểu tượng của yogini, những người trải qua tu tập tâm linh giống như anh. Nàng là Fatima (tên con gái của Đấng Tiên tri, một trong bốn hình ảnh phụ nữ hoàn hảo trong kinh Koran). Nàng là người bạn cùng tu hành giúp hành giả vượt qua rào cản của Dục, tiến tới tình yêu thuần khiết.

Khi cánh cửa của trái tim được mở, khi hiểu được ngôn ngữ của cảm xúc, anh bắt đầu nhìn thấy tương lai. Câu chuyện về cuộc chiến này là một lời nói khác về xung đột nội tâm, thường xảy ra khi trí tuệ cảm xúc được mở ra và ngay lập tức bị tâm trí tấn công, bất chấp giao ước hòa bình không thể phá vỡ.

'   Bước 4 : Hành trình ẩn tu   '

Nhà giả kim xuất hiện vào thời điểm này. « Khi học trò đã sẵn sàng, thầy sẽ đến ». Ông chỉ dẫn anh chàng: « Hãy lắng nghe trái tim. Đừng suy nghĩ về những điều đã qua. Chỉ có một cách để học, đó là hành động ».

Ông dẫn anh chàng sâu vào sa mạc. Một lần nữa, anh phải từ bỏ. Điều này là điều mà tất cả mọi người thầy đều cảnh báo: Đừng bao giờ dừng lại ở những ảo tưởng đẹp đẽ mà giai đoạn tu tập ban đầu thường dẫn đến. Dù đẹp như một ốc đảo trong sa mạc, đó vẫn chỉ là ảo tưởng.

Chương này là một chương tuyệt vời về nghệ thuật làm chủ cảm xúc – điều khó khăn hơn cả làm chủ tâm trí. Trái tim đưa ra đủ chiêu trò để anh chàng đau khổ, sợ hãi, nuối tiếc… Nhưng rồi anh đã vượt qua và hiểu được thông điệp quan trọng nhất ở đây:
« Chưa có trái tim nào phải đau khổ vì đã mở rộng để thực hiện ước mơ của mình, bởi mỗi khoảnh khắc trên con đường tìm kiếm là mỗi khoảnh khắc gặp Chúa và sự vĩnh cửu. Mỗi người hạnh phúc đều mang trong mình Chúa ».

'   Thử thách cuối cùng : Từ bỏ hoặc chết   '

Câu chuyện về chàng trai trở thành gió hoặc chết là một ẩn dụ về việc từ bỏ bản thân, về sự hiến dâng tuyệt đối cho Đấng cao cả.

“Trước khi một ước mơ được thực hiện, Linh hồn thế giới sẽ thử thách tất cả những gì chúng ta đã học được trên hành trình. Không phải vì Linh hồn thế giới ác ôn, mà vì nó muốn chúng ta sở hữu không chỉ những ước mơ, mà cả những bài học trên đường. Đó là thời điểm nhiều người bỏ cuộc».

Ở đoạn này, có chi tiết về chàng trai rất sợ hãi. Ông già đã đổ chút trà lên tay chàng và lẩm bẩm một số lời, khiến chàng cảm thấy bình an. Với người theo đạo Kitô, việc đổ nước hoặc rửa bằng nước ngụ ý họ được thanh tẩy tội lỗi, là biểu hiện của đức tin cá nhân, và thể hiện sự hiệp nhất của họ với Chúa Kitô trong giao ước với Thiên Chúa.

Chương này kể về chàng trai bước vào Linh hồn thế giới và nhận ra rằng Linh hồn của Chúa cũng là Linh hồn của chàng. Khi đó, chàng trở về với bản ngã của mình - như nhà giả kim đã nói: «Ta chỉ giúp anh nhớ lại những gì anh đã biết».

Kết

Anh chàng trở về ngôi nhà thờ nơi anh từng rời đi để đón nhận kho báu. Điều này ám chỉ rằng: kho báu thực sự đã tồn tại trong chúng ta, nhưng chúng ta không nhận ra bởi vì chúng ta không đủ khả năng nhìn thấy. Chỉ sau một hành trình nỗ lực nội tâm sâu sắc, chỉ sau khi nhận ra Linh hồn cao cả, từ bỏ lòng tham của mình, chúng ta mới có thể nhìn thấy kho báu thực sự của mình.

Quay trở lại câu nói kinh điển ở tiêu đề bài viết. Nguyên bản như sau: « Có một chân lý vĩ đại trên trái đất này: Bất kể bạn là ai, làm gì, chỉ cần bạn thực sự mong muốn điều gì từ đáy lòng, thì mong muốn đó được sinh ra từ Linh hồn thế giới. Và đó là sứ mệnh của bạn trên thế giới »
Nếu bạn chưa thành công, điều đó có nghĩa rằng ước muốn đó chưa phải là ước muốn thực sự của bạn. Hãy lắng nghe tâm hồn sâu hơn nữa, để hiểu rõ sứ mệnh của bạn là gì. Lúc đó, Linh hồn thế giới sẽ hướng dẫn bạn.

P.H