Trong đạo Công giáo, Nhà thờ (còn được gọi là Thánh đường hay Giáo đường hay nhà thánh) là nơi mà người theo đạo Công giáo cử hành các nghi thức thờ phượng Thiên Chúa. Mỗi giáo phận Công giáo có những phong cách và quy định riêng về xây dựng nhà thờ, tuy nhiên, ngoài mặt, một ngôi nhà thờ thường có cây thánh giá ở vị trí cao và dễ nhìn nhất (thường là trên đỉnh tháp chuông); bên trong thường có hai phòng chính: phòng thánh sùng với cây thánh giá ở trung tâm, là nơi linh mục cử hành thánh lễ và phòng giáo dân (có hoặc không có ghế quỳ để cầu nguyện).
Kiến trúc
Các nhà thờ cổ thường được xây dựng theo các phong cách kiến trúc Byzantine, Romanesque, Gothic, Baroque và các kiến trúc khác.
Công giáo Roma
Xét về quy mô, nhà thờ Công giáo có thể được phân loại thành:
- Vương cung thánh đường: Đây là những nhà thờ được Tòa Thánh Vatican tặng danh hiệu đặc biệt vì có kỷ niệm đẹp hoặc sự kiện tôn giáo quan trọng
- Nhà thờ chính tòa: Là trung tâm tôn giáo của một giáo phận, là nơi đặt tòa giám mục
- Đền Thánh: Là những nhà thờ có ý nghĩa đặc biệt trong hành hương. Đền thánh có thể là đền thánh giáo phận, đền thánh quốc gia hoặc đền thánh quốc tế, được các thẩm quyền tương ứng công nhận (Giám mục giáo phận, Hội đồng giám mục và Tòa thánh)
- Nhà thờ giáo xứ (Nhà thờ xứ): Là nhà thờ chính của một giáo xứ. Trong những giáo xứ lớn, các giáo họ trong giáo xứ cũng có thể có nhà thờ riêng
- Nhà nguyện: Thường dành cho một cộng đồng nhỏ (như tu viện, bệnh viện, dòng tu)
Cấu trúc
Cấu trúc của một nhà thờ Công giáo bao gồm những phần sau:
- Nhà thờ chính: Đây là nơi diễn ra các nghi lễ thờ phượng như thánh lễ hàng ngày, cầu nguyện, chầu Thánh Thể và các bí tích khác.
- Cung Thánh: Là nơi linh mục chủ tế các nghi lễ. Cung thánh thường được đặt ở vị trí cao và trang trọng để giáo dân có thể theo dõi thánh lễ.
Cung thánh bao gồm:
- Bàn thờ: Là nơi quan trọng nhất trong nhà thờ, dùng để cử hành phụng vụ Thánh Thể và thường được làm bằng đá.
- Giảng đài: Nơi cử hành phụng vụ Lời Chúa, dùng để đọc các bài đọc trong thánh lễ, xướng Thánh Vịnh Đáp Ca và công bố Tin mừng.
- Ghế chủ tọa: Được dành cho vị chủ tế chủ sự thánh lễ.
Ngoài ra còn có:
- Giếng rửa tội: Nơi cử hành bí tích Rửa tội.
- Tòa giải tội: Nơi cử hành bí tích Hòa giải.
- Phòng áo lễ: Là nơi để các linh mục thay áo trước khi cử hành thánh lễ.
- Phần dành cho giáo dân dự thánh lễ, có các hàng ghế ngồi và quỳ.
- Xung quanh nội thất nhà thờ chính luôn có 14 chặng Đàng Thánh Giá, là các bức tranh hoặc tượng biểu hiện cuộc đau khổ của Chúa Giêsu.
- Tháp chuông: Có thể nằm trong cùng một kiến trúc với nhà thờ chính hoặc là một kiến trúc độc lập. Đây thường là công trình cao nhất, trên đỉnh có Thánh Giá. Nhà thờ đổ chuông để báo giờ lễ cho giáo dân và trong các dịp lễ quan trọng.
Các thành phần phụ trợ (có thể có hoặc không):
- Đài Đức Mẹ
- Các tượng khác
- Hang đá
- Nhà xứ, hay nhà mục vụ giáo xứ là nơi tổ chức và điều hành các hoạt động của giáo xứ, cũng như cung cấp nơi ở và làm việc cho giáo sĩ.
- Ngoài ra có thể có các công trình khác như phòng học giáo lý, nhà hài cốt (nơi đặt các hũ tro cốt người chết), nhà sách.
Hoạt động
- Phụng vụ
- Thánh lễ
- Các Bí tích
- Chầu Thánh Thể
- Rước kiệu
- Ngắm Đàng Thánh Giá
- Truyền giáo
- Dạy giáo lý
- Công tác bác ái
Chính thống giáo
Tin Lành
Nhà thờ Tin Lành bao gồm: bục giảng và thập giá. Nhà thờ Tin Lành thường không có bàn thờ, nhà tạm, không có tượng hay vật thánh như chén thánh.