“Vượt mặt” Gia Cát Lượng, Tư Mã Ý, đây là vị tư tưởng uyên bác mạnh mẽ nhất Tam Quốc từng thay đổi dòng lịch sử 4 lần.
Cuối thời Đông Hán và trong thời Tam Quốc, mặc dù đại loạn nhưng cũng xuất hiện vô số nhân tài. Đúng với câu “ loạn thế xuất anh hùng ”. Nhân tài trong thời kỳ này không chỉ có võ tướng giỏi mà còn có các vị tư tưởng uyên bác làm trợ thủ đắc lực cho các vị quân chủ hàng đầu lúc đó.
Về vị tư tưởng uyên bác, nhiều người cho rằng Gia Cát Lượng là chiến lược gia quyền lực nhất vì ông đã giúp Lưu Bị lập ra nhà Thục Hán. Số khác lại nhận định Tư Mã Ý mới là tư tưởng uyên bác mạnh mẽ nhất Tam Quốc vì ông không chỉ “vượt mặt” Gia Cát Lượng mà còn nắm giữ đại quyền của nhà Tào Ngụy.
Tuy nhiên, trên thực tế, vị tư tưởng uyên bác mạnh mẽ nhất Tam Quốc không phải là Gia Cát Lượng hay Tư Mã Ý. Thay vào đó, vị này lại là người gây nhiều bất ngờ trên bàn cờ chính trị. Người đó là Tuân Úc.

Tuân Úc (163 – 212) , biểu tự Văn Nhược, là một vị mưu sĩ và quan đại thân thời Đông Hán. Ông là người có công lớn giúp Tào Tháo gây dựng sự nghiệp thời Tam Quốc. Lúc sinh thời, Tuân Úc là một trọng thần rất có tiếng tăm trong các mưu sĩ nổi tiếng của Tào Tháo. Ông thậm chí còn được Tào Tháo gọi là “ Ngộ chi Tử Phòng ”, so sánh ông với Trương Lương, một trong Hán sơ Tam kiệt trứ danh.
Theo Biệt truyện của Trương Thức, được ghi lại về Tuân Úc, cho biết, T uân Úc không quan tâm đến vẻ bề ngoài, nhưng lại tràn đầy đức hạnh, tận tụy với lý tưởng và được thiên hạ tôn trọng. Ông là biểu tượng của tài năng và phẩm chất cho đất nước. Đồng thời, ông còn được nhiều danh nhân khác như Tư Mã Ý, Chung Do kính trọng.
Theo phân tích của các chuyên gia, nếu không có sự hỗ trợ đắc lực từ Tuân Úc, Tào Tháo đã bị loại bỏ từ lâu và không thể thành lập triều đại Tào Ngụy. Tuân Úc đã 4 lần thay đổi quỹ đạo lịch sử và được xem là vị quân sư tài ba nhất của Tào Tháo.
Vậy, 4 sự kiện lịch sử quan trọng này là gì?
Thứ nhất, trận Từ Châu

Lần đầu tiên Tuân Úc thay đổi dòng lịch sử là trong trận Từ Châu. Khi đó, Tào Tháo sai quân tiến công Từ Châu. Mặc dù tiến triển ban đầu thuận lợi nhưng căn cứ của Tào Tháo ở Duyện Châu lại gần như bị Lã Bố chiếm được.
Cụ thể, vào năm 193, quan huyện Trần Lưu là Trương Mạc (dưới quyền Tào Tháo) cùng với em là Trương Siêu và mưu sĩ Trần Cung khi biết tin Tào Tháo tàn ác với dân Từ Châu, họ không thể chấp nhận Tào Tháo nữa. Họ quyết định tìm một lãnh đạo mới để lật đổ Tào Tháo. Đúng lúc đó, Lã Bố đang di chuyển từ chỗ Viên Thiệu sang nên Trần Cung đã đề xuất Trương Mạc và họ đón Lã Bố về và tôn ông làm chủ Từ Châu thay thế cho Tào Tháo.
Rõ ràng, trong tình thế này, Tào Tháo gặp khó khăn, mất mát lớn và gặp khó khăn trong việc phát triển tương lai.

May mắn thay, Tào Tháo có Tuân Úc làm tư lệnh chiến lược. Trong giai đoạn khó khăn, Tuân Úc đã đề xuất biện pháp giữ vững ba thị trấn cuối cùng ở Duyện Châu cho Tào Tháo, đó là Nhân Thành, Đông An và Phạm Huyện. Nhờ vậy, Tào Tháo không mất căn cứ và kịp thời hồi quân để đối phó với Lã Bố. Điều này đã tạo ra cơ hội để Tào Tháo đảo ngược tình thế. Với sự giúp đỡ của Tuân Úc, Tào Tháo đã ổn định vị thế của mình và cuối cùng đã đánh bại Lã Bố, buộc mãnh tướng này phải rời khỏi Duyện Châu vào năm 195.
Sau trận này, Tào Tháo không chỉ được triều đình công nhận mà còn thiết lập chặt chẽ lãnh thổ đầu tiên của mình.
Thứ hai, “thuận thiên tử dĩ bắt tay chư hầu”

Theo lưu truyền trong sử sách, khi triều đình Trường An hỗn loạn, hai quyền thần Lý Thôi và Quách Dĩ đấu nhau, Hán Hiến Đế đã rời kinh đô và trở về Lạc Dương. Lúc đó, Tuân Úc và Trình Dục là hai người đề xuất cho Tào Tháo nên đón nhận “thiên tử” để hỗ trợ nhà Hán, đồng thời triệu tập thiên hạ.
Bằng cách này, có chính đạo để chấm dứt loạn lạc của các quốc gia nhỏ. Chiến lược này được ghi là “ thuận thiên tử dĩ bắt tay chư hầu ” (tạm dịch là hợp tác với thiên tử để mời gọi các vị chư hầu ). Chiến lược này được coi là một phần quan trọng giúp Tào Tháo đạt được thành công và trở nên mạnh mẽ hơn. Ý nghĩa của chiến lược này không thua kém chiến lược “ Long Trung đối sách ” mà quân sư Gia Cát Lượng đề xuất cho Lưu Bị nhằm thống nhất thiên hạ.
Theo lời khuyên của Tuân Úc về Tào Tháo, nhận thấy quân sư này có ảnh hưởng lớn và uy tín để thuyết phục vị chúa Tào. Mặc dù nhà Hán suy tàn, vẫn có nhiều người trung thành. Sách lược của Tuân Úc nhằm thúc đẩy lòng trung thành trong thời kỳ hỗn loạn.
Nếu không có sách lược 'phò tá thiên tử hiệu lệnh chư hầu', thì Tào Tháo không thể mạnh mẽ như vậy. Hành động và sách lược của Tuân Úc đã thay đổi lịch sử hoàn toàn.
Trận Quan Độ lần thứ ba

Trong trận Quan Độ, Tào Tháo ban đầu và giữa trận ở thế bất lợi. Viên Thiệu có sức mạnh vượt trội.
Trận chiến giữa hai phe rất gay gắt. Hai bên giao tranh lâu không rõ thắng thua, nhưng quân Tào rõ ràng yếu hơn. Khi hầu như hết quân lương, Tào Tháo muốn rút lui về Hứa Xương và hỏi ý kiến của Tuân Úc.
Sau đó, Tuân Úc khuyên Tào Tháo rằng 'không nên nghĩ tới chuyện rút lui, một khi đã rút lui thì không thể tiếp tục giữ lấy nữa'. Theo ông, đây là thời điểm quan trọng cần áp dụng mưu kế do cả hai phe đã mệt mỏi.
Tào Tháo nhận lời khuyên từ Tuân Úc và tổ chức phòng thủ để đợi biến cố xảy ra. Chỉ sau một thời gian ngắn, Hứa Du, người mưu sĩ của Viên Thiệu, đầu hàng và gợi ý cho Tào Tháo cướp lấy lương thảo ở Ô Sào. Hành động này khiến đại quân của Viên Thiệu tan rã.
Sau trận Quan Độ, mặc dù đại quân của Viên Thiệu bị đánh bại, gia tộc Viên vẫn chưa sụp đổ hoàn toàn. Tuy chiến thắng ở Quan Độ đã làm thay đổi cục diện, nhưng Tào Tháo gặp khó khăn khi muốn đánh bại hoàn toàn Viên Thiệu và thống nhất phương Bắc.

Sau khi Tào Tháo nghe lời khuyên của Tuân Úc, dự đoán của vị quân sư này trở thành sự thật. Gia tộc Viên bắt đầu xung đột nội bộ và suy yếu, làm cho Tào Tháo có thể tiêu diệt hoàn toàn con cháu của Viên Thiệu vào năm 207 và thống nhất phương Bắc. Trong thời gian này, Tuân Úc duy trì ổn định ở Hứa Xương.
Từ lịch sử, có thể thấy Tuân Úc là một trong những nhà quân sự mạnh mẽ và có ảnh hưởng nhất trong thời kỳ Tam Quốc. Nếu không có sự đóng góp của ông, Tào Tháo có thể đã bị loại bỏ từ lâu. Thật đáng tiếc khi sau này Tào Tháo và Tuân Úc không đồng lòng về mục tiêu thống nhất nhà Hán.
Cuối cùng, vào năm 212, Tuân Úc qua đời một cách bí ẩn, hưởng thọ 50 tuổi. Ông được tặng hàm Thái úy và được đặt tên thụy là Kính hầu.
Từ 4 lần thay đổi tiến hành lịch sử, có thể thấy Tuân Úc xứng đáng là vị quân sư quyền lực và mạnh nhất trong Tam Quốc. Nếu không có ông, Tào Tháo đã bị tiêu diệt từ lâu. Đáng tiếc Tào Tháo và Tuân Úc về sau lại bất đồng về mục tiêu soán ngôi nhà Hán. Cuối cùng, Tuân Úc qua đời một cách khá bí ẩn vào năm 212, hưởng thọ 50 tuổi. Ông được tặng hàm Thái úy và được đặt tên thụy là Kính hầu.
Các chuyên gia đánh giá rằng, nếu không có mâu thuẫn và Tuân Úc không ra đi sớm, vị tài năng quân sự này có thể giúp Tào Tháo thống nhất thiên hạ một cách hoàn hảo. Việc Tuân Úc ra đi cũng là một mất mát lớn đối với Tào Tháo.
Bài viết được tham khảo từ các nguồn tin Sohu, Baidu, Zhihu.