Nhà văn Lý Lan

Lý Lan (sinh ngày 16 tháng 7 năm 1957) là một tác giả, nhà thơ và người dịch thuật nổi tiếng của Việt Nam.

Thông tin cá nhân

Lý Lan được sinh ra tại Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Quê mẹ của bà là Lái Thiêu, còn quê cha là Triều Dương, Sán Đầu, Quảng Đông, Trung Quốc. Trong 8 năm đầu đời, Lý Lan sống với bà ngoại ở quê mẹ trước khi gia đình chuyển về Chợ Lớn sinh sống sau khi mẹ qua đời.

Lý Lan theo học khoảng một năm tại trường làng, sau đó học nửa năm tại trường Trung Chánh, tiếp tục tại Tiểu học Chợ Quán và Trung học Gia Long. Bà tốt nghiệp từ Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và hoàn tất chương trình cao học (M.A.) về Anh văn tại Đại học Wake Forest (Hoa Kỳ).

Kể từ năm 1980, Lý Lan bắt đầu công tác giảng dạy tại trường Trung học Cần Giuộc (Long An), sau đó chuyển về trường Trung học Hùng Vương, Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 1984. Đến năm 1991, bà chuyển sang dạy tại trường Trung học Lê Hồng Phong, và từ năm 1995 đến năm 1997, bà giảng dạy tại Trường Đại học Văn Lang trước khi nghỉ dạy.

Lý Lan kết hôn với Mart Stewart, một người Mỹ, và hiện tại bà sống giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Các tác phẩm

Tác phẩm đầu tay của Lý Lan là Chàng nghệ sĩ

Tập truyện ngắn đầu tiên của bà, Cỏ Hát (cùng xuất bản với Trần Thùy Mai), ra mắt năm 1983 bởi Nhà xuất bản Tác phẩm Mới, Hà Nội. Tập truyện dành cho trẻ em Ngôi Nhà Trong Cỏ (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 1984) giành giải thưởng văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam. Tập thơ Là Mình (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2005) được vinh danh với giải thưởng thơ của Hội Nhà Văn Thành phố Hồ Chí Minh.

Bài tùy bút Cổng trường mở ra của Lý Lan đã được đưa vào sách giáo khoa lớp 7, tập 1 của Việt Nam.

Harry Potter

Lý Lan được Nhà xuất bản Trẻ giao nhiệm vụ dịch bộ truyện Harry Potter sang tiếng Việt. Với vốn từ phong phú, bà đã làm cho Harry Potter để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả Việt Nam. Công việc dịch thuật không hề dễ dàng, vì câu chuyện chứa nhiều thuật ngữ tiếng Anh khó tìm nghĩa chính xác. Tuy nhiên, Lý Lan đã dịch một cách chính xác và nhanh chóng tìm ra những từ tương đương phù hợp trong tiếng Việt.

Tuy nhiên, có một số trò chơi chữ trong Harry Potter mà Lý Lan không thể chuyển tải đầy đủ sang tiếng Việt, và một số tình huống dịch còn sai sót. Đặc biệt, việc dịch các câu thần chú trong tập 7 có phần bị lạm dụng.

Một số thuật ngữ khó trong Harry Potter mà Lý Lan đã dịch:

Lý Lan đã làm việc chặt chẽ với Nhà xuất bản Trẻ để nhanh chóng cho ra mắt các bản dịch tiếng Việt, với việc phát hành từng tập sách mỏng từ tập 1 đến tập 5 và phát hành tập 6 chỉ trong 40 ngày sau khi bản tiếng Anh được phát hành. Tuy nhiên, áp lực thời gian đã dẫn đến một số lỗi trong bản dịch. Ví dụ, trong các tập đầu của tập 5, Lý Lan đã dịch Harry Potter and the Order of the Phoenix thành Harry Potter và Mệnh lệnh Phượng hoàng, nhưng sau đó điều chỉnh thành Harry Potter và Hội Phượng hoàng để phù hợp với ý nghĩa của tác giả. Trong tập 6, Lý Lan dịch 25 chương đầu, còn 5 chương cuối được Hương Lan dịch, dẫn đến sự không đồng nhất trong phong cách văn. Dù vậy, Lý Lan luôn tạo ra những tác phẩm cảm động như (Cổng trường mở ra, Chút lãng mạn trong mưa, Khi nhà văn khóc...).

Các tác phẩm đã được phát hành

• Ngôi nhà trong cỏ (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 1984)
• Nơi Bình Yên Chim Hót (Nhà xuất bản Cà Mau, Cà Mau, 1986)
• Chút Lãng Mạn Trong Mưa (Nhà xuất bản Trẻ, TP HCM, 1987)
• Hội Lồng Đèn (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 1991)
• Chiêm Bao Thấy Núi (Nhà xuất bản Trẻ, TP HCM, 1991)
• Truyện (cùng xuất bản với Nguyễn Thị Minh Ngọc và Nguyễn Hải Chí, Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1992)
• Những Người Lớn (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 1992)
• Mưa Chuồn Chuồn (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 1993)
• Chân Dung Người Hoa (Nhà xuất bản Văn Hoá, Hà Nội, 1994)
• Đất Khách (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1995)
• Lệ Mai (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1998)
• Thơ (cùng xuất bản với Thanh Nguyên và Lưu Thị Lương, Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1998)
• Sài Gòn Chợ Lớn Rong Chơi (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1998)
• Khi Nhà Văn Khóc (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1999)
• Dặm Đường Lang Thang (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 1999)
• Dị Mộng (Nhà xuất bản Trẻ, TP HCM, 2000)
• Quán Bạn (cùng xuất bản với Thanh Nguyên, Lưu Thị Lương và Chim Trắng, Nhà xuất bản Trẻ, TP HCM, 2001)
• Một Góc Phố Tàu (Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 2001)
• Ba Người và Ba Con Vật (Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội, 2002)
• Là Mình (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2005)
• Người Đàn Bà Kể Chuyện (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2006)
• Miên Man Tùy Bút (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2007)
• Bí mật giữa tôi và thằn lằn đen (Nhà xuất bản Văn Nghệ, 2008)
• Tiểu Thuyết Đàn Bà (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2008)
• Cổng trường mở ra (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2009)
• Hồi Xuân (Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh, 2009)

Các liên kết hữu ích

• Blog cá nhân của Lý Lan Lưu trữ từ ngày 2014-02-08 trên Wayback Machine
• Danh sách các tác phẩm và phê bình về Lý Lan
• Phỏng vấn với Lý Lan (bằng tiếng Anh)