Phan Kế Bính | |
---|---|
Sinh | 1875 làng Thuỵ Khuê Huyện Hoàn Long tỉnh Hà Đông |
Mất | 30 tháng 5 năm 1921 (46 tuổi) |
Quốc tịch | Việt Nam |
Tên khác | hiệu Bưu Văn , Liên Hồ Tử
|
Nghề nghiệp | Nhà văn, Nhà báo |
Năm hoạt động | Thế kỷ 20 |
Tổ chức | phong trào Duy Tân |
Phan Kế Bính (1875 – 1921), tên chữ Hán là 潘繼炳, tên hiệu Bưu Văn, và bút danh Liên Hồ Tử, là một nhà báo và nhà văn nổi bật trong thời kỳ đầu thế kỷ 20 ở Việt Nam.
Cuộc đời
Phan Kế Bính sinh ra tại làng Thụy Khê, huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Đông (nay là phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội). Vào năm Bính Ngọ (1906), ông thi Nho học và đạt danh hiệu cử nhân, nhưng chọn ở lại dạy học thay vì ra làm quan. Trong thời gian này, ông tích cực ủng hộ phong trào Duy Tân mặc dù không tham gia chỉ đạo trực tiếp. Bắt đầu từ năm 1907, ông bắt đầu viết cho nhiều tờ báo trong nước, chủ yếu với vai trò biên dịch và biên khảo sách chữ Hán. Ông đã cộng tác với các tờ báo như Đông Dương tạp chí, Lục tỉnh tân văn và Trung Bắc tân văn. Đặc biệt, ông có thời gian làm việc trong ban biên tập của Đông Dương tạp chí, và nhiều tác phẩm của ông được đăng trên tạp chí này.
Danh mục tác phẩm
Danh mục sách biên khảo:
- 'Việt Nam phong tục' (1915): nghiên cứu sâu sắc về phong tục tập quán của Việt Nam, với cách tiếp cận phê bình;
- 'Việt Hán văn khảo' (1918): phân tích văn học chữ Hán ở Trung Quốc và Việt Nam cũng như triết học Trung Quốc;
- Những tác phẩm về nhân vật lịch sử Việt Nam: 'Nam Hải dị nhân liệt truyện' (1909), 'Hưng Đạo vương' (1914, hợp tác với Lê Văn Phúc).
Danh mục sách dịch thuật:
- 'Đại Nam nhất thống chí' (1916);
- 'Đại nam điển lệ toát yếu' (1915 - 1916);
- 'Việt Nam khai quốc chí truyện' (1917);
- 'Đại Nam liệt truyện tiền biên' (1918);
- 'Đại Nam liệt truyện chỉnh biên' (1919);
- Đặc biệt là bộ 'Tam quốc chí diễn nghĩa' được dịch chung với Nguyễn Văn Vĩnh.
Phan Kế Bính qua đời ở tuổi 46 vào năm Tân Dậu (1921).
Vinh danh
Tên của ông đã được đặt cho một con đường ở phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội, cắt vuông góc với đường Liễu Giai. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, tên ông cũng được dùng cho một con đường nhỏ ở phường Đa Kao, quận 1, kéo dài từ ngã ba Nguyễn Đình Chiểu đến Điện Biên Phủ. Vào ngày 29 tháng 5 năm 2005, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã tổ chức lễ kỷ niệm 130 năm ngày sinh và 85 năm ngày mất của ông.