Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn

Phạm Minh Tuấn (sinh năm 1942) là một nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam.

Con đường sự nghiệp

Phạm Minh Tuấn, tên thật là Phạm Văn Thành, sinh ngày 23 tháng 5 năm 1942 tại Phnôm Pênh, Campuchia, quê quán ở Xuân Ninh, Xuân Trường, Nam Định. Gia đình ông chuyển đến Campuchia vào thập niên 1930, nơi ông và các anh em chào đời. Ông gia nhập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam từ năm 1960, theo học âm nhạc tại Trường Âm nhạc Việt Nam và tốt nghiệp Đại học Sáng tác tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh (1976-1981).

Trong sự nghiệp của mình, Phạm Minh Tuấn đã sáng tác hơn trăm ca khúc. Bên cạnh ca khúc và khí nhạc, ông còn đóng góp nhạc cho phim, kịch nói, và cải lương.

Ông từng đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong lĩnh vực âm nhạc, bao gồm Phó Giám đốc Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh (1976 - 1996), Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thông tin Thành phố Hồ Chí Minh (1996 - 2004), Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa IV, và Phó Tổng thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa V (1989 - 2000).

Các tác phẩm nổi bật

Phạm Minh Tuấn bắt đầu sáng tác từ năm 1961. Ca khúc Qua sông, viết năm 1963 khi ông mới 23 tuổi và đang ở chiến khu, đã mang về cho ông giải thưởng văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu năm 1965. Đến năm 1968, trong chiến dịch Mậu Thân, ông sáng tác Bài ca người nữ tự vệ Sài Gòn.

Sáng tác Bài ca không quên, viết cho bộ phim cùng tên vào năm 1981 và phát hành năm 1982, được hoàn thành nhanh chóng với thể tự sự, chia làm ba đoạn dành cho giọng đơn. Lời ca nhẹ nhàng, như một lời nhắc nhở những người đã quên ký ức trong bối cảnh khó khăn của năm 1981 với chiến tranh biên giới Tây Nam, lũ lụt, và mùa màng thất bát. Sau khi phát hành, Bài ca không quên được ca sĩ Cẩm Vân thể hiện và nhanh chóng trở thành một trong những tác phẩm nổi bật nhất thời điểm đó.

Đất nước là một trong những ca khúc nổi bật của Phạm Minh Tuấn. Dựa trên bài thơ của Tạ Hữu Yên đăng trên báo Sài Gòn Giải Phóng năm 1984, ông đã dành một năm để hoàn thiện ca khúc này, phản ánh tâm tư của những người con dành cho mẹ.

Ngoài việc sáng tác ở quê hương, ông còn thể hiện tài năng qua những tác phẩm thơ như Thành phố, tình yêu và nỗi nhớ (Nguyễn Nhật Ánh), Dấu chân phía trước (Hồ Thi Ca), và Khát vọng (Đặng Viết Lợi).

Mùa xuân từ những giếng dầu không chỉ đơn thuần là một ca khúc mà phản ánh cảm xúc chân thật. Vào năm 1981, Phạm Minh Tuấn thực hiện chuyến khảo sát tại Liên doanh Vietsovpetro ở Vũng Tàu. Ba năm sau, khi nghe tin Việt Nam lần đầu tiên khai thác dầu, cùng với những tài liệu thu được từ chuyến đi, ông đã nhanh chóng hoàn thành tác phẩm này.

Tác phẩm tiêu biểu

Các tác phẩm nổi bật của nhạc sĩ

Bài hát

• Qua sông (1963)
• Bài ca người nữ tự vệ Sài Gòn (1968)
• Đường tàu mùa xuân (1976)
• Thành phố tình yêu và nỗi nhớ (Nguyễn Nhật Ánh)
• Dấu chân phía trước (Hồ Thi Ca) (1980)
• Rừng gọi
• Bài ca không quên (1981)
• Mùa xuân từ những giếng dầu (1984)
• Đất nước (Tạ Hữu Yên) (1984 – 85)
• Khúc ca đảo Yến
• Khát vọng (Đặng Viết Lợi) (1985)
• Lối nhỏ vào đời
• Cháu đi mẫu giáo (1976)
• Còn gì cho nhau
• 3 người đồng đội

Khí nhạc

• Prélude cho piano
• Giao hưởng thơ

Các nhạc phẩm đã được phát hành

Những tập nhạc và album của Phạm Minh Tuấn đã được xuất bản bao gồm:

• Qua sông (Nhà xuất bản Giải phóng)
• Thành phố tình yêu và nỗi nhớ (Nhà xuất bản Văn Nghệ TP.HCM)
• Biển gọi (Nhà xuất bản Văn Nghệ TP.HCM)
• Bài ca không quên (DIHAVINA)
• Tuyển tập ca khúc của Phạm Minh Tuấn (DIHAVINA)
• Bài ca không quên (album) (DIHAVINA và Hội Nhạc sĩ Việt Nam)

Danh hiệu vinh danh

Phạm Minh Tuấn đã đạt được nhiều giải thưởng danh giá:

• Huân chương Lao động hạng Nhất
• Giải Văn học- Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu (1960-1965)
• Giải âm nhạc cho phim Bài ca không quên và vở kịch Ngôi sao biển
• Giải Hội Nhạc sĩ Việt Nam (1993, 1995, 1996)
• Giải Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2001)

Ghi chú