1. Khái niệm rối loạn đường huyết là gì?
Glucose, hay còn gọi là đường, đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe con người, bên cạnh hai chất dinh dưỡng khác không kém quan trọng là chất béo và chất đạm. Đường được chuyển hóa và biến đổi liên tục trong cơ thể dưới tác động của các loại hormone insulin và glucagon. Sự mất cân bằng trong sản xuất và đào thải của tuyến tụy có thể dẫn tới tình trạng rối loạn đường huyết.
Hiện tượng rối loạn đường huyết kéo dài có thể phát triển thành bệnh lý. Người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng của việc hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết. Một trong những bệnh lý phổ biến liên quan đến rối loạn đường huyết là bệnh tiểu đường, có nguy cơ biến chứng cao và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh.
Các dấu hiệu của rối loạn đường huyết có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi
Như chúng ta đã biết, chỉ số đường trong máu không cố định mà có thể biến đổi tùy thuộc vào sự vận động, lượng thức ăn tiêu thụ và thời gian trong ngày. Một người được coi là có chỉ số đường huyết ở mức bình thường nếu:
-
Sau khi nhịn ăn 8 giờ: 70 mg/l < đường huyết < 126 mg/dl;
-
Ở bất kỳ thời điểm nào: 70 mg/dl < đường huyết < 200 mg/dl.
Việc quan sát các dấu hiệu kết hợp với giới hạn trên sẽ giúp bạn nhận biết khi nào bạn bị rối loạn đường huyết, từ đó có thể áp dụng phương pháp điều trị thích hợp.
2. Nguyên nhân và các biểu hiện thường gặp của chứng rối loạn đường huyết
Người mắc chứng rối loạn đường huyết thường trải qua các triệu chứng tương ứng với loại rối loạn đường huyết mà họ bị, đó là hạ đường huyết và tăng đường huyết.
2.1. Hạ đường huyết
Dấu hiệu khi bị hạ đường huyết bao gồm:
-
Da ẩm, đổ mồ hôi nhiều, chân tay lạnh;
-
Dù đã ăn xong nhưng vẫn cảm thấy đói;
-
Choáng váng, chóng mặt, suy nghĩ kém, mất phương hướng;
-
Lo lắng, lú lẫn, thái độ thay đổi, kích thích.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hạ đường huyết. Trong số đó, phần lớn là do:
-
Uống rượu nhiều làm ảnh hưởng đến việc phân giải và chuyển hóa đường;
-
Ăn ít hoặc nhịn ăn, bỏ bữa dẫn đến thiếu chất và đường cần thiết để cung cấp năng lượng cho cơ thể;
-
Vận động thể lực mạnh mẽ, làm tiêu hao năng lượng nhanh chóng gây hạ đường huyết;
-
Quá liều insulin có thể gây hạ đường huyết;
-
Kết hợp nhịn ăn với tiêm insulin có thể làm tăng nghiêm trọng tình trạng hạ đường huyết.
2.2. Tăng đường huyết
Khi gặp tình trạng tăng đường huyết, cơ thể người bệnh sẽ có các dấu hiệu sau:
-
Thường xuyên đi tiểu, có kiến bu quanh nước tiểu;
-
Cảm thấy khát nước và uống nước liên tục;
-
Giảm cân không rõ nguyên nhân;
-
Thường xuyên đói, thích ăn đồ ngọt và ăn nhiều;
-
Mắt mờ, cảm thấy mệt mỏi;
-
Dễ bị các bệnh nhiễm trùng như viêm da, viêm âm đạo, viêm nướu, vết thương không lành.
Kết hợp nhịn ăn với việc tiêm insulin sẽ làm tăng độ nghiêm trọng của triệu chứng hạ đường huyết
Nguyên nhân gây ra các dấu hiệu của tăng đường huyết chủ yếu là do bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường. Bệnh này có thể dẫn đến các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Đái tháo đường, hay còn gọi là tiểu đường, được phân thành 2 loại: loại 1 và loại 2. Ngoài ra, còn có đái tháo đường thai kỳ chỉ xuất hiện ở phụ nữ mang thai và có thể biến mất sau khi thai kỳ kết thúc.
Tiểu đường loại 1 thường gặp ở người trẻ và nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh này là do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin. Bệnh là kết quả của yếu tố di truyền và bệnh lý tự miễn,...
Tiểu đường loại 2 thường xuất hiện ở người lớn, chủ yếu do lối sống và chế độ dinh dưỡng không lành mạnh trong thời gian dài dẫn đến việc sử dụng insulin không hiệu quả, gây ra tăng đường huyết.
3. Phương pháp chẩn đoán rối loạn đường huyết
Để xác định liệu một người có mắc rối loạn đường huyết hay không, cần dựa vào các dấu hiệu lâm sàng kết hợp với kết quả xét nghiệm đường huyết.
Nếu bệnh nhân có các triệu chứng của hạ đường huyết và chỉ số đường huyết dưới 70 mg/dl, được coi là bị hạ đường huyết. Đặc biệt, nếu chỉ số này dưới 50 mg/dl thì rất nguy hiểm vì có thể dẫn đến mất ý thức, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bệnh nhân bị tăng đường huyết khi kết quả xét nghiệm:
-
Sau ăn ít nhất 8 giờ, nếu chỉ số đường huyết > 126 mg/dl;
-
Bất kỳ lúc nào trong ngày, đường huyết đều > 200 mg/dl.
Khi gặp tình trạng tăng đường huyết, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa nội tiết khám và tư vấn chi tiết hơn về các phương pháp điều trị chuyên sâu.
Những người có chỉ số đường huyết vượt quá mức an toàn cần bắt đầu điều trị ngay vì rủi ro gặp phải các biến chứng nguy hiểm như sau:
-
Tổn thương võng mạc;
-
Tổn thương thận;
-
Tổn thương bàn chân (nguy cơ bị cắt chi);
-
Tổn thương não hoặc hệ thần kinh;
-
Tăng áp lực trong mạch máu;
-
Nhiễm toan chuyển hóa.
4. Phương pháp điều trị rối loạn đường huyết là gì?
Đối với trường hợp hạ đường huyết, việc bổ sung đường kịp thời có thể cải thiện tình trạng cho người bệnh, như uống nước đường hoặc ăn đồ ngọt như bánh, kẹo để nhanh chóng tăng đường huyết. Tuy nhiên, những trường hợp nghiêm trọng hơn cần phải được theo dõi tại bệnh viện.
Đối với những người mắc tình trạng tăng đường huyết, cần tuân thủ các hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. Ngoài việc sử dụng thuốc, việc áp dụng một lối sống khoa học và tích cực hơn cũng giúp tăng hiệu quả điều trị.
Ăn một ít kẹo ngọt có thể giúp bổ sung đường kịp thời cho những người bị hạ đường huyết
Tóm lại, rối loạn đường huyết có thể có biểu hiện nhẹ nhưng đôi khi triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng của người bệnh, đặc biệt là khi tái phát nhiều lần và không được xử trí kịp thời. Vì vậy, nếu gặp rối loạn đường huyết, không nên chủ quan mà nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp và duy trì chỉ số đường huyết ổn định.
Bệnh viện Đa khoa Mytour cung cấp dịch vụ thăm khám và sàng lọc các bệnh lý, bao gồm cả chứng rối loạn đường huyết. Đối với những khách hàng không thể đến trực tiếp, Mytour cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm đường huyết tại nhà. Giá xét nghiệm tại nhà không cao hơn so với việc thăm khám tại bệnh viện, chỉ cần trả thêm 10.000 đồng cho chi phí di chuyển.