Nhận biết dấu hiệu rối loạn ăn uống ở trẻ

Các thay đổi đột ngột về cân nặng và áp lực trong cuộc sống thường là nguyên nhân chính gây ra rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

Rối loạn ăn uống ở trẻ là gì?

Rối loạn ăn uống là một tình trạng tâm lý mà trẻ phát triển ra các vấn đề liên quan đến việc ăn uống, thể hiện bằng cách ép buộc hoặc từ chối ăn mà không tuân theo quy luật tự nhiên của cơ thể.

Bệnh lý này có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, tăng trưởng, cảm xúc và các mối quan hệ xã hội. Biểu hiện của bệnh lý không giống nhau nên việc chẩn đoán có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi cân nặng và chế độ dinh dưỡng của trẻ ở mỗi giai đoạn khác nhau.

Rối loạn ăn uống ở trẻ thường phổ biến ở trẻ vị thành niên và trẻ nhỏ. Không chỉ trẻ thừa cân mới gặp vấn đề này, ngay cả trẻ có cơ thể cân đối cũng có thể mắc phải.

Rối loạn ăn uống ở trẻ là gì?

Các dạng rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ

Chứng biếng ăn ở trẻ

Rối loạn ăn uống khiến trẻ chỉ ăn rất ít hoặc chỉ ăn một số thực phẩm nhất định mỗi ngày, gây ra tình trạng thiếu chất và suy dinh dưỡng.

Rối loạn ăn uống ở trẻ thường bắt nguồn từ sự quá mức quan tâm đến vẻ ngoại hình, ám ảnh với các tiêu chuẩn về cân nặng và hình thể mảnh mai không mỡ thừa. Bệnh lý này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Cơ thể thiếu chất dễ gây tụt huyết áp, loạn nhịp tim, làm cho trẻ luôn cảm thấy mệt mỏi, choáng váng và dễ ngất xỉu.
• Mất tập trung trong học tập và công việc.
• Gặp vấn đề về đường tiêu hóa như đầy hơi, táo bón,...
• Gây tổn thương cho thận và gan.
• Trẻ có nguy cơ dậy thì muộn và bị thấp còi khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
• Luôn cảm thấy căng thẳng, buồn rầu, tự ti về bản thân.

Chứng cuồng ăn ở trẻ

Rối loạn ăn uống vô độ ở trẻ là hiện tượng mất kiểm soát và không thể ngừng ăn dù đã no bụng, thậm chí có thể nôn ra rồi tiếp tục ăn. Lí do cho hiện tượng này là trẻ cảm thấy thoải mái và bình tĩnh khi ăn. Tuy nhiên, bệnh lý này có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe:

• Béo phì ở trẻ em.
• Trẻ có nguy cơ dậy thì sớm. 
• Trẻ dễ mắc các bệnh về tim mạch, máu nhiễm mỡ, đau xương khớp,...
• Nhịp tim không ổn định, thường xuyên mệt mỏi, dễ bị ngất xỉu và ngưng thở đột ngột lúc ngủ.
• Trẻ mắc bệnh các bệnh lý về răng miệng như viêm tuyến nước bọt,...
• Thường xuyên cảm thấy tự ti, căng thẳng, lo âu.

Nguyên nhân gây ra rối loạn ăn uống ở trẻ 

Hiện nay vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân cụ thể gây rối loạn ăn uống ở trẻ. Trong một số trường hợp nguyên nhân có thể do: 

• Trẻ cảm thấy không hấp dẫn về vẻ ngoài nên luôn tự ti về bản thân.
• Trẻ quá chú trọng vào vấn đề ngoại hình và cân nặng.
• Trẻ tập luyện các môn thể thao giảm cân như múa bale, trượt băng, thể dục dụng cụ,...
• Có di truyền từ người thân mắc chứng rối loạn ăn uống.
• Một số vấn đề tâm lý như trầm cảm ở trẻ em, rối loạn tăng động giảm chú ý, ám ảnh cưỡng chế do bị trêu chọc, quấy rối, bắt nạt,....

Rối loạn ăn uống ở trẻ có nhiều nguyên nhân khác nhau

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị rối loạn ăn uống

Ngay khi phát hiện rối loạn ăn uống ở trẻ trong quá trình phát triển, cha mẹ cần đưa con đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Biểu hiện bất thường khi trẻ bị rối loạn ăn uống bao gồm:

• Thói quen ăn uống của trẻ thay đổi đột ngột.
• Trẻ thường xuyên vào nhà vệ sinh khi đang ăn hoặc ngay sau khi ăn xong.
• Trẻ muốn tự ăn cơm mà không cần sự giúp đỡ.
• Trẻ quan tâm nhiều đến vẻ ngoài và cân nặng của mình.
• Thường xuyên tập luyện và tham gia các môn thể dục để giảm cân.

Trong trường hợp trẻ bị rối loạn cuồng ăn ít nhất một lần trong tuần và kéo dài từ 3 tháng trở lên, sẽ có những biểu hiện dễ nhận biết như ăn không kiểm soát kèm theo một số dấu hiệu khác như:

• Trẻ ăn một lượng thức ăn lớn với tốc độ nhanh hơn bình thường.
• Trẻ ăn không ngừng dù đã no, thậm chí ăn no đến mức cơ thể khó chịu.
• Thích cảm giác ăn một mình và luôn cảm thấy bực tức, khó chịu, có lỗi vì ăn quá nhiều.

Phải làm gì khi trẻ bị rối loạn ăn uống?

Khi trẻ bị rối loạn ăn uống, bố mẹ nên đặt lịch khám tâm lý và khám dinh dưỡng cho bé để được chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Bố mẹ nên đưa trẻ đi khám nếu phát hiện dấu hiệu của rối loạn ăn uống

Đặc biệt hơn cả, bố mẹ cần tạo cho con cảm giác được an ủi, yêu thương bằng việc luôn ở bên cạnh lắng nghe và giúp đỡ. Bố mẹ chính là tấm gương cho tính cách và thói quen ăn uống của trẻ, do đó luôn hãy giữ thói quen ăn uống lành mạnh và thể dục thể thao thường xuyên để trẻ học tập.

Biện pháp phòng ngừa rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ

Rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ là một bệnh lý thường gặp, do đó bố mẹ cần áp dụng những biện pháp phòng ngừa để hạn chế tối đa tình trạng này:

• Không sử dụng thức ăn như phần thưởng khi con đạt thành tích tốt hoặc khi trẻ mắc lỗi.
• Không gây áp lực lớn cho trẻ.
• Nói cho con hiểu sự khác biệt về hình dáng cơ thể, dạy con tôn trọng sự khác biệt và không quá chú trọng vào ngoại hình, cân nặng.
• Khuyến khích trẻ giao tiếp và thể hiện cảm xúc của mình.
• Không ép con ăn khi đã no, thay vào đó hình thành cho trẻ thói quen ăn vừa đủ, biết dừng lại khi no.
• Hỗ trợ trẻ không hiểu sai lệch về những thông tin, hình ảnh trên các phương tiện truyền thông giải trí.
• Thường xuyên trò chuyện, chia sẻ và lắng nghe cảm xúc của con.
• Không cho phép trẻ bỏ bữa vì đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra rối loạn ăn uống ở trẻ.
• Xây dựng lịch ăn cố định cho trẻ bao gồm bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ, tránh để trẻ ăn nhiều gây áp lực lên dạ dày kéo theo những rối loạn không mong muốn.
• Yêu cầu trẻ không so sánh, chỉ trích, chê bai hoặc trêu chọc ngoại hình và cân nặng của người khác.
• Hướng dẫn trẻ cách kiểm soát cảm xúc bằng âm nhạc, yoga, đọc sách, khiêu vũ,... thay vì ăn uống.

Đôi lời từ Mytour

Rối loạn ăn uống ở trẻ có thể dễ dàng kiểm soát bằng chính bản thân trẻ và sự giúp đỡ của bố mẹ. Hy vọng bài viết trên đã giúp bố mẹ biết được những dấu hiệu nhận biết rối loạn ăn uống cũng như những biện pháp phòng tránh hiệu quả.

Các bài viết của Mytour/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Tổng hợp Tạ An Ninh