Nhận biết triệu chứng viêm họng cấp một cách rõ ràng

1. Viêm họng cấp - những thông tin cơ bản

Viêm họng cấp là tình trạng viêm nhiễm ở niêm mạc họng và các cấu trúc dưới niêm mạc. Viêm họng cấp thường đi kèm với viêm mũi, viêm amidan do sự gần gũi của chúng. Bệnh thường do vi khuẩn hoặc virus lây lan qua đường hô hấp, phổ biến như vi khuẩn streptococcus A, virus cúm, sởi,...

Viêm họng cấp thường gặp ở trẻ em

Viêm họng cấp là căn bệnh phổ biến, đặc biệt là vào thời điểm chuyển mùa và mùa lạnh khi điều kiện thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và virus gây bệnh. Mọi người đều có khả năng mắc bệnh, tuy nhiên, trẻ em thường dễ mắc hơn do hệ miễn dịch yếu và triệu chứng thường nặng hơn.

Ngoài ra, viêm họng cấp cũng dễ lan truyền từ người bệnh sang cộng đồng thông qua các dịch tiết từ mũi, họng và miệng chứa vi khuẩn, lan ra môi trường xung quanh qua các phương tiện như nước bọt, dịch tiết khi nói chuyện, hoặc hắt hơi, và dịch mũi,...

2. Các dấu hiệu tiêu biểu của viêm họng cấp

Các triệu chứng của viêm họng cấp thường xuất hiện nhanh chóng và rõ ràng, bao gồm:

Cảm giác nóng

Người mắc viêm họng cấp thường bắt đầu có cảm giác nóng, nhiệt độ từ 38 - 39 độ C, đặc biệt là trẻ nhỏ có thể có sốt cao đến 40 độ C.

Khó chịu trong họng

Vi khuẩn, virus xâm nhập gây tổn thương niêm mạc họng và amidan nên triệu chứng này thường xuất hiện muộn hơn. Cảm giác đau khó chịu trong họng khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt, kể cả khi uống nước. Khi hoặc nói chuyện, cảm giác đau họng có thể lan đến tai và trở nên nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng phổ biến của viêm họng cấp là cảm giác đau họng

Tiến triển của triệu chứng ho trong viêm họng cấp như sau: ban đầu có cảm giác ho khan, sau đó có cảm giác ho có đờm kèm theo tình trạng ngạt mũi. Dịch mũi ban đầu thường là nước, sau đó chuyển sang dạng đặc, nhầy, có màu vàng hoặc xanh đục.

Cảm giác đau họng có thể làm thay đổi âm thanh của người bệnh, khiến giọng nói trở nên khàn nhẹ hoặc mất giọng.

Tổn thương niêm mạc họng

Khi quan sát sâu vào họng, có thể thấy niêm mạc họng bị đỏ, sưng nề, có thể có xuất tiết. Tổ chức bạch huyết ở phần sau của họng cũng có thể bị tổn thương, dẫn đến viêm đỏ, sưng mao mạch. Sống họng có thể xuất hiện các vết mủ trắng hoặc bã trắng do vi khuẩn gây ra.

Sưng đau hạch góc hàm

Viêm họng cấp thường gây sưng nhẹ ở hạch góc hàm, làm cho chúng phồng lên và khi chạm vào thì cảm thấy đau.

Triệu chứng toàn bộ cơ thể

Người mắc viêm họng cấp cũng thường gặp phải nhiều triệu chứng toàn bộ cơ thể như: giảm cân, mệt mỏi, đau đầu, đau nhức khắp cơ thể, khó tập trung tinh thần để thực hiện các hoạt động hàng ngày,...

3. Phương pháp chẩn đoán viêm họng cấp

Hầu hết trường hợp sau khi điều trị lâm sàng và thu thập thông tin về các triệu chứng, bác sĩ thường có thể chẩn đoán được viêm họng cấp. Tuy nhiên, trong những trường hợp đặc biệt, khi có các triệu chứng phức tạp và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, việc thực hiện các xét nghiệm để xác định mức độ và nguyên nhân của bệnh là cần thiết.

Thường thì các bác sĩ chẩn đoán viêm họng cấp dựa trên các triệu chứng và kết quả khám lâm sàng

Cụ thể, việc chẩn đoán viêm họng cấp được thực hiện khi bệnh nhân có các dấu hiệu lâm sàng như: cảm giác đau rát họng, có thể ho có đờm hoặc ho khan, sốt, mệt mỏi toàn thân, có hạch ở góc hàm di động và đau khi bóp, niêm mạc họng bị đỏ, amiđan sưng nề và có các vết mủ trắng.

Các phương pháp xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây viêm họng cấp bao gồm:

• Xét nghiệm huyết học: Trong giai đoạn bùng phát của viêm họng cấp, sự tăng cao của bạch cầu đa nhân trung tính trong máu là một chỉ số quan trọng để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán.

• Phết dịch từ họng để nuôi cấy vi khuẩn: Quan trọng để xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh để lựa chọn kháng sinh phù hợp nhằm điều trị một cách hiệu quả và tránh tình trạng kháng thuốc.

Viêm họng cấp thường gặp khó khăn trong việc phân biệt với các trường hợp như viêm niêm mạc miệng, dị vật trong đường hô hấp, lao họng, nấm họng, viêm họng bạch cầu,...

4. Phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm họng cấp

Hầu hết các bệnh nhân mắc viêm họng cấp không cần phải tiến hành các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây bệnh hoặc trong trường hợp chưa có kết quả xác định từ xét nghiệm virus hoặc vi khuẩn, các bác sĩ thường sẽ điều trị bằng cách xem xét viêm họng cấp do liên cầu khuẩn là chủ yếu. Kháng sinh đóng vai trò quan trọng trong điều trị, trong đó nhóm beta lactam là phổ biến, cùng với cephalexin, amoxicilin,...

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị tương ứng. Sử dụng kháng sinh chỉ khi cần thiết trong trường hợp bùng phát nhiễm trùng, do tác nhân vi khuẩn gây ra.

Dưới đây là một số chỉ định sử dụng kháng sinh cho tham khảo:

Penicillin V

Trẻ em uống 50 - 100 UI/kg mỗi ngày, người lớn uống 3 triệu UI mỗi ngày, chia thành 3 lần. Điều trị viêm họng cấp bằng Penicilin kéo dài đủ liều trình 10 ngày.

Thường thì viêm họng cấp được điều trị chủ yếu bằng kháng sinh Penicillin

Penicillin chậm

Penicillin chậm dạng Benzathine-Penicillin G được sử dụng với liều lượng như sau: 600.000 UI cho trẻ dưới 30kg, 1,2 triệu UI cho trẻ từ 30kg trở lên và 2,4 triệu UI mỗi ngày cho người lớn.

Cephalosporin thế hệ 1 hoặc Penicillin A

Hai loại kháng sinh này được sử dụng với liều lượng tương tự nhau, và cần thực hiện đủ liệu trình kéo dài trong 10 ngày.

Đối với những trường hợp bệnh nhân có dị ứng với Penicillin, có thể thay thế bằng nhóm Macrolid để điều trị trong khoảng 5 - 7 ngày.

Bên cạnh việc sử dụng kháng sinh, bệnh nhân mắc viêm họng cấp cũng có thể được điều trị giảm triệu chứng bằng các loại thuốc như Paracetamol, Aspirin. Những loại thuốc này có tác dụng nhanh chóng giảm các triệu chứng, nhưng cần tránh sử dụng quá mức vì có thể gây viêm loét dạ dày, tá tràng và không giúp điều trị căn bệnh tận gốc.

Ngoài việc sử dụng thuốc, bệnh nhân cũng có thể sử dụng nước muối sinh lý để rửa họng, thuốc xịt họng hoặc dung dịch súc miệng. Việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể là rất quan trọng để giảm nhanh chóng các triệu chứng của bệnh, do đó cần bổ sung các dưỡng chất vi lượng, đặc biệt là Vitamin C và Vitamin B1.

Bệnh nhân mắc viêm họng cấp cần tăng cường sức đề kháng bằng cách bổ sung Vitamin C.

Thường sau 3 - 5 ngày điều trị, các triệu chứng sẽ giảm hoặc biến mất hoàn toàn, nhưng vẫn cần tiếp tục điều trị hết liệu trình kháng sinh để tránh tái phát bệnh.

Viêm họng cấp thường không đe dọa tính mạng, sẽ hồi phục sau 3 - 5 ngày nếu được chăm sóc, theo dõi và điều trị đúng cách. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ đối tượng nào, đặc biệt là trẻ em nên việc phòng ngừa một cách tích cực là rất quan trọng.