Buzz
1. Mở bài
- Giới thiệu những đặc điểm tiêu biểu về Nguyễn Công Trứ
- Giới thiệu vấn đề nghị luận: Bài ca ngẩng cao đầu là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện tài năng, chí khí và ý thức cá nhân của Nguyễn Công Trứ - đó chính là nhân cách của người nho đích thực
2. Thân bài
2.1. Làm rõ vấn đề “nhân cách của người nho đích thực”
- Nhân cách: phẩm chất, phẩm đức, phẩm hạnh của con người
- Người nho đích thực: Những người nho sống theo nguyên tắc, tiêu chuẩn của riêng mình, không vi phạm lương tâm, dám khẳng định tài năng và bản lĩnh của mình
2.2. Người nho đích thực là những người dám thể hiện bản lĩnh, mang tài năng của mình vào cuộc sống xã hội
- Sự xuất hiện của những người nho với tài năng, bản lĩnh và cá tính mạnh mẽ
+ “Vũ trụ nội mạc phi phận sự”: thái độ tự tin khẳng định mọi việc trong thế giới là phận sự của tác giả ⇒ Tuyên ngôn về tinh thần kiên định của nhà thơ
+ “Ông Hi Văn…vào lồng”: Coi việc phục vụ nhà nước là việc buộc ràng nhưng đó cũng là điều kiện để phát huy tài năng của những người nho đích thực
- Tác giả điểm lại những thành tựu của mình trong xã hội và tài năng của mình ⇒ Những hành động mà người nho đích thực nên làm, cần phải làm
+ Tài năng: Xuất sắc trong văn chương (khi đạt học vị cao nhất), Tài quân sự (trong chiến lược) ⇒ Sự xuất sắc và nổi bật của tài năng
+ Khoe danh vị, vị thế xã hội cao hơn người: Được ca tụng, ca ngợi, Đại quân (chiến thắng ở biên giới), Thống tướng (phục vụ ở Đại Việt), Phủ doãn Trấn Tây
=> Khẳng định tài năng và lý tưởng phóng khoáng của một người nho có tài năng xuất sắc
+ Tài năng: Tài danh vị, danh vọng xã hội cao hơn người: Tham dự, Đại lực (chiến công ở miền núi), Quân sự Đại Việt (tổ chức biên giới)
+ Khoe mạnh danh vọng, vị thế xã hội: Tham chiến, Quân tướng, Phủ doãn Thừa Thiên
=> Khẳng định tài năng và lý tưởng phóng khoáng của một người nho có tài năng xuất sắc
2.3. Người nho đích thực cũng là những người có phong cách sống tự nhiên, ung dung và tự chủ
- Người nho đích thực theo quan điểm của Nguyễn Công Trứ có lối sống tuân theo ý chí và sở thích cá nhân
+ Cưỡi bò với đám ngựa theo sau.
+ Đi tham quan chùa với gót chân tươi vui.
+ Bụt cũng cười: thể hiện những hành động không bình thường của tác giả là những hành động độc lập (chú ý đến nhân cách của người nho đích thực ở đây được chứng minh theo quan điểm của những người nho của Nguyễn Công Trứ)
=> Cá tính của người nghệ sĩ mong muốn sống theo cách riêng của họ
- Người nho với triết lí tự nhiên , tự do, tận hưởng cuộc sống làm nên lợi ích tồn tại
+ “Có thua ... gió”: Tự tin đặt mình sánh ngang với “thái thượng”, tức sống tự do, không màng đến việc được khen ngợi của thế gian
+ “Lúc ca… lúc mạn” : tạo cảm giác cuộc sống phong phú, thú vị, từ “lúc” lặp đi lặp lại tạo cảm giác vui vẻ triền miên .
+ “ Không …cũng”: Khẳng định lối sống riêng biệt và duy nhất của bản thân mình
=> Người nho đích thực theo quan điểm của Nguyễn Công Trứ là người thoát khỏi những tư tưởng cũ kỹ, phong kiến và là những người sống chân chính với tài năng và quan điểm của họ
2.4. Người nho đích thực theo quan điểm của Nguyễn Công Trứ cũng là những người mang trong mình đạo lí trung quân
+ “ Không trái Nhạc.. Chính nghĩa vua tôi bảo trọn đạo sơ chung”: Sử dụng ví dụ cổ, tự tin tự hào về bản lĩnh của mình như Trái Tuân, Hàn Kì, Phú Bật…
=> Khẳng định bản lĩnh, khẳng định tài năng sánh ngang bậc danh tướng. Tự khẳng định mình là người trung thành với lý tưởng.
+ “Ở triều ai ngất ngưởng như ông”: vừa hỏi vừa khẳng định vị trí đầu triều về cách sống “ngất ngưởng”
=> Người nho đích thực không phải là những người theo khuôn mẫu, nguyên tắc cũ kỹ mà là những người sống chân chính với tài năng và quan điểm của họ
3. Kết bài
- Tóm tắt và mở rộng vấn đề
Bài mẫu
Trong số những nhà nho, Nguyễn Công Trứ nổi tiếng với cuộc đời đầy biến động, từ sự nghèo khó đến những thành công vang dội trong sự nghiệp quân sự và văn chương. Ông không tuân theo khuôn mẫu của nhà nho truyền thống, mà lại tự do, cá nhân trong suy nghĩ và hành động. Bài thơ 'Bài ca ngất ngưởng' của Nguyễn Công Trứ là một minh chứng rõ ràng cho sự độc lập tinh thần của ông.
Trong bài thơ, Nguyễn Công Trứ không chỉ mô tả về cuộc đời của mình mà còn đặt ra những câu hỏi về ý nghĩa của thành công và danh vọng. Ông không bị ràng buộc bởi những quy tắc cũ kỹ, mà thay vào đó, ông tự do theo đuổi đam mê và ý nghĩa cá nhân. Điều này đã làm nổi bật cái tôi độc đáo của Nguyễn Công Trứ trong xã hội phong kiến lúc bấy giờ.
Qua 'Bài ca ngất ngưởng', chúng ta thấy được sự tự do tinh thần và sự gan dạ của Nguyễn Công Trứ. Ông không chỉ là một nhà văn, một nhà nho, mà còn là một tâm hồn tự do, luôn khao khát khám phá và đánh bại những giới hạn của xã hội. Bài thơ này không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một biểu tượng cho sự đổi mới và sự mạnh mẽ của con người trước những thách thức của cuộc sống.
Trong bối cảnh của xã hội phong kiến, 'Bài ca ngất ngưởng' không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một tuyên ngôn về sự tự do tinh thần và sự độc lập tư tưởng. Nguyễn Công Trứ đã làm nổi bật tinh thần phi truyền thống, độc lập của mình qua từng câu từ, từng khổ thơ trong bài thơ này.
Tóm lại, 'Bài ca ngất ngưởng' là một tác phẩm văn chương không chỉ nói về cuộc đời của Nguyễn Công Trứ mà còn là một tuyên ngôn về sự tự do tinh thần và sự độc lập tư tưởng trong một thời kỳ đầy biến động. Qua bài thơ này, chúng ta nhận ra rằng sức mạnh của con người không phụ thuộc vào danh vọng hay thành công, mà phụ thuộc vào khả năng đối diện và vượt qua những thách thức trong cuộc sống.
