Nhận diện biểu hiện của kiến ba khoang và biện pháp xử lý

1. Thông tin cần biết về kiến ba khoang

Kiến ba khoang thuộc loại côn trùng có vỏ cứng. Hình dạng của chúng giống như hạt thóc, có chiều dài khoảng từ 1 đến 1,2cm. Nhiều người thường lầm tưởng chúng là kiến lửa, nhưng phân biệt rất đơn giản qua màu sắc trên cơ thể. Kiến ba khoang có sự xen kẽ giữa màu đen và đỏ từ phần đầu đến đuôi.

Kiến ba khoang thường bị nhầm lẫn với kiến lửa

Mặc dù có cánh nhưng kiến ba khoang thường không bay mà di chuyển nhanh bằng cách bò. Trong mùa mưa và khí hậu ẩm ướt, chúng phát triển và hoạt động mạnh mẽ. Chúng cũng đặc biệt thích ánh sáng từ đèn huỳnh quang.

Cơ thể của kiến ba khoang chứa chất độc và nhiều vi khuẩn. Do đó, tiếp xúc với da có thể gây ra các triệu chứng giống bệnh zona. Vì vậy, việc nhận biết dấu hiệu kiến ba khoang đốt là quan trọng để xử lý kịp thời.

2. Dấu hiệu kiến ba khoang đốt

Thường khi bị đốt, vùng da dễ tổn thương nhất là cổ, tay, chân và lưng. Tùy thuộc vào vị trí tiếp xúc mà tổn thương ở da có thể khác nhau, có thể là từng vùng hoặc rải rác trên cơ thể.

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi bị kiến ba khoang đốt là vùng da sưng đỏ và rát. Sau đó, có thể phát triển thành nốt mụn nước hoặc phỏng nước. Đi kèm là cảm giác đau rát và có thể gặp triệu chứng như sốt hoặc nổi hạch,...

Dấu hiệu thường gặp khi bị kiến ba khoang đốt là nốt mụn nước hoặc phỏng nước

Thời gian để vùng da bị tổn thương do vết đốt hồi phục khá lâu, kéo dài từ 2 đến 3 tuần. Lưu ý rằng, khi vô tình chất độc của kiến ba khoang dính vào mắt, cần phải xử trí ngay. Lúc này, vùng mắt sẽ sưng tấy, đỏ và có thể xuất hiện nhiều triệu chứng khó chịu khác.

3. Cách xử trí khi bị kiến ba khoang đốt

Những vết thương từ kiến ba khoang đốt có thể lan sang vùng da khác. Khi bị đốt bởi loại kiến này, cần phải xử lý như sau:

• Sơ cứu đúng cách sau khi bị đốt. Cụ thể, rửa sạch vùng da bị tổn thương bằng xà phòng hoặc nước muối sinh lý để ngăn chất độc lan sang vùng khác.

• Loại bỏ kiến ngay khỏi cơ thể bằng cách phủi nhẹ hoặc sử dụng miếng giấy hoặc mảnh vải nhỏ để hạn chế tiếp xúc. Không sử dụng tay để giết kiến vì có thể gây tổn thương da khi chất độc dính vào. Trong trường hợp tiếp xúc trực tiếp với kiến, cần phải rửa sạch tay ngay sau đó.

Cần rửa sạch tay ngay sau khi tiếp xúc trực tiếp với kiến ba khoang

• Hạn chế gãi hoặc chà mạnh tại vùng da bị đốt. Đồng thời, tránh tiếp xúc giữa vùng da lành và vùng da bị tổn thương.

4. Phương pháp điều trị khi bị kiến ba khoang đốt

Sau khi phát hiện dấu hiệu kiến ba khoang đốt, cần áp dụng các biện pháp điều trị sau để da tổn thương có thể hồi phục nhanh chóng và không gây sẹo:

4.1. Sử dụng thuốc bôi tại chỗ

Khi bị kiến đốt, da chỉ đỏ và ngứa. Cần rửa sạch nhẹ nhàng chất độc trên da bằng nước muối sinh lý hoặc xà phòng. Sau đó, bôi hồ nước lên vùng bị đốt để làm dịu da. Nếu xuất hiện mụn nước hoặc phỏng nước, đắp dung dịch Jarish.

Nếu xuất hiện mụn mủ, có thể sử dụng thuốc Xanh Methylen. Đây là loại thuốc bôi giúp cấp cứu và giải độc phổ biến ở Việt Nam. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc Milian khác.

Có thể dùng các loại thuốc bôi trên vùng da bị tổn thương do kiến ba khoang đốt

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Trong trường hợp tổn thương nghiêm trọng, cần điều trị tại phòng khám da liễu để được thăm khám và hướng dẫn điều trị phù hợp.

4.2. Sử dụng thuốc uống

Một số loại thuốc uống có thể sử dụng khi bị kiến ba khoang đốt là:

• Thuốc kháng Histamin H1 thế hệ 1: Loại thuốc này giúp chống dị ứng và ngứa. Tuy nhiên, cần lưu ý tác dụng phụ có thể gây buồn ngủ.

• Thuốc kháng Histamin thế hệ 2: Tác dụng của loại thuốc này tương tự như Histamin H1 thế hệ 1 nhưng không gây buồn ngủ.

• Một số trường hợp nặng và hiếm gặp bị dị ứng toàn thân, có thể cần sử dụng thêm thuốc Corticosteroid theo chỉ định của bác sĩ.

5. Phòng ngừa kiến ba khoang

Để phòng ngừa kiến ba khoang, chúng ta có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Kiến ba khoang thích ánh sáng của đèn. Vì vậy, cần đóng cửa hoặc buông rèm khi bật đèn. Ngoài ra, lắp màn chống côn trùng ở cửa sổ hoặc cửa ra vào ở những nơi có nhiều kiến ba khoang như gần bụi rậm hoặc đồng ruộng.

• Thói quen ngủ ở trong màn.

• Vệ sinh môi trường sạch sẽ và loại bỏ bụi rậm. Nên sử dụng thuốc tiêu diệt côn trùng định kỳ từ 4 đến 6 tháng một lần.

Phun thuốc diệt côn trùng định kỳ để tiêu diệt kiến ba khoang

• Kiểm tra và giũ sạch chăn màn, khăn tắm trước khi sử dụng.

• Mang áo tay dài hoặc đồ bảo hộ khi làm việc ở ngoài đồng ruộng hoặc những nơi có nhiều kiến ba khoang.