Ngày Xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung
(Việt Bắc – Tố Hữu)
DÀN Ý:
I. KHẢO SÁT VỀ ĐOẠN THƠ:
A.1. Văn chương thể hiện vẻ đẹp của thời kỳ. Lịch sử thường được tái hiện qua những dòng thơ rực rỡ, ngọt ngào. Mỗi từ, hình ảnh thơ ghi lại tận sâu trong lòng đất nước, gợi nhớ những kỷ niệm đẹp nhất của quê hương. Niềm hạnh phúc của người sáng tạo có lẽ là khi tạo ra những tác phẩm nghệ thuật không bao giờ bị phai mờ trong tâm trí của người đọc.
2. Bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu là một tuyệt phẩm về cuộc chiến đấu kiên cường của dân tộc chống lại thực dân Pháp. Thơ mang đậm tình cảm ân tình chung thuỷ như ca dao, vẽ lên sâu sắc nỗi niềm của những người con xa quê hương, đầy ắp kỷ niệm và lòng nhớ thương.
3. Trong bức tranh về quê hương và những ký ức, hình bóng núi rừng và nhân vật Việt Bắc được vẽ nên với những hình ảnh đơn giản mà cảm động. Đến ngày nay, những dòng thơ vẫn gợi lại cảm xúc mạnh mẽ với những màu sắc, âm thanh rực rỡ từ núi rừng chiến khu, hơi ấm của tình người lan tỏa: 'Ta về … ân tình thuỷ chung'.
B.1. Mỗi người đều có một quê hương để nhớ, để thương. Dù không phải là nơi mồ cỏ, nhưng quê hương vẫn mãi trong tâm khảm của người con. Đó là nơi ghi lại những kỷ niệm đẹp nhất của cuộc đời. Chế Lan Viên đã nói: 'Khi ta ở chỉ là nơi đất ở – Khi ta đi đất đã hoá tâm hồn'.
2. Việt Bắc - địa danh của cuộc kháng chiến, cách mạng đầu tiên của nền dân chủ cộng hoà đã trở thành biểu tượng của tình cảm gắn bó chân thành với cách mạng và dân tộc. Tố Hữu đã viết lên tình yêu sâu sắc 'mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng' trong bài thơ Việt Bắc, bằng tất cả những cảm xúc mãnh liệt của một tâm hồn đầy nhiệt huyết.
3. Dù có bao nhiêu biến đổi lịch sử, tiếng lòng ân tình thuỷ chung vẫn còn rung động lòng người, quê hương Việt Bắc vẫn mãi trong lòng những người con: 'Ta về … ân tình thuỷ chung'. Tiếng lòng thuỷ chung đã thấm sâu vào tâm hồn của thi ca dân tộc, không làm mờ nhạt ấn tượng về một vùng đất chiến khu đầy hùng vĩ.
II. PHÂN TÍCH CHI TIẾT:
A.1. Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ, gắn liền với 'ta - mình', 'mình - ta', là sự trung thành, là kỷ niệm không phai mờ của người xa quê hương.
2. Nỗi nhớ ở đây được biểu đạt qua hình ảnh tinh tế của ca dao, là mối liên kết, là khía cạnh tinh tế trong mối quan hệ gắn kết: hoa - người. Quê hương hiện hình qua vẻ đẹp cụ thể: vẻ đẹp tinh tế của thiên nhiên (hoa) hoà quyện với vẻ đẹp và sức sống của con người.
3. Mỗi hình ảnh 'hoa cùng người' đều mang lại cảm xúc riêng biệt về vẻ đẹp núi rừng Việt Bắc. Sự liên tục, xen kẽ sắc màu tạo ra mạch cảm xúc của đoạn thơ, nỗi nhớ qua từng câu càng trở nên đậm đà và mãnh liệt hơn. Dựa trên điều đó, nhà thơ đẩy toàn bộ tâm tư về con người - nhân dân với những phẩm chất thông thường nhưng vĩ đại.
B.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Vẻ đẹp của bức tranh núi rừng được thể hiện qua sắc đỏ tươi của hoa chuối, là điểm nhấn trong khung cảnh xanh rộng lớn, nơi mang đậm sức sống mãnh liệt. Đây là góc nhìn đặc trưng của thi nhân Á Đông, khiến người đọc hồi tưởng đến một cảm xúc quen thuộc từ thơ Nguyễn Trãi:
Dưới chói lục đùn đùn, rợp trương
Thạch lựu hiên còn phun nước đỏ…
(Bảo kính cảnh giới 43)
Mùa đông trong thơ Tố Hữu vẫn mang đậm hơi ấm của mùa hè, không cảm thấy lạnh lẽo bởi sắc đỏ hoa chuối và ánh nắng từ đèo cao.
Mùa xuân rực sáng với hoa mơ lan tỏa sức sống khắp núi rừng Việt Bắc, vẻ đẹp của người hiện lên qua việc đan nón cẩn thận từng sợi giang.
Tiếng ve trong rừng và màu vàng phách đổ trên cành nhớ về cô em gái hái măng một mình, tạo nên không gian thơ mộng và ấm áp.
Trong không gian nhiều kỷ niệm, hình ảnh cô em gái hái măng trở nên thân thuộc và đáng yêu, như một bức tranh sắc nét vàng óng trong mùa hạ.
Cảm nhận sâu lắng về mùa đông ấm áp, mùa xuân tươi sáng, và mùa hạ rực rỡ qua những cảnh thi văn của Tố Hữu về quê hương Việt Bắc.
Rừng thu dưới ánh trăng tạo nên không gian bình yên, nhớ về tiếng hát thể hiện tình yêu và lòng trung thành.
Bức tranh đêm thu núi rừng Việt Bắc với ánh trăng lan tỏa, tạo ra vẻ đẹp huyền bí, kết hợp với nỗi nhớ đầy mơ mộng như tiếng hát ân tình.
Tình cảm mơ mộng và luyến tiếc hiện lên trong câu thơ nhấn mạnh về lòng trung thành và nỗi nhớ chẳng ngừng.
Đoạn thơ vẽ lên hình ảnh thi văn về nỗi nhớ sâu lắng kết hợp với vẻ đẹp tự nhiên của núi rừng Việt Bắc, thể hiện tình yêu và lòng trung thành của những người con kháng chiến.