Nhận định về Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận

Bài viết: Phân tích chi tiết nghệ thuật trong Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận

Mẫu bài văn Phân tích Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận

Mẫu văn Bình luận Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận

Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, tác phẩm của Huy Cận sáng tác vào năm 1958, đưa chúng ta đến với khung cảnh cuộc sống hào hùng của người lao động miền Bắc trong những năm đầu xây dựng đất nước.

Giai điệu lãng mạn và sự hứng khởi của thời kỳ xây dựng đất nước kết hợp với sự lôi cuốn từ vũ trụ đã tạo nên những bức tranh sáng tạo và tràn ngập ánh sáng trong tâm hồn thơ Huy Cận.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh thuyền ra khơi, hòa mình trong khung cảnh thiên nhiên tuyệt vời:

Mặt trời buông lửa, rơi vào biển như một tia lửa cuối ngày.
Sóng hôn nhẹ bờ cát, màn đêm kéo xuống như dải cửa đậy lại.

So sánh tinh tế với hình ảnh mặt trời như hòn lửa cuối ngày, sóng như chiếc dải cửa đậy lại mang lại cảm giác tĩnh lặng cho khung cảnh cuộc sống sau một ngày làm việc nỗ lực.

Thuyền đánh cá lại hướng ra khơi,
Đôi buồm căng tròn, hòa điệu với gió khơi.

Khi mặt trời nhường chỗ cho đêm, đoàn thuyền như bước ra khỏi bóng tối. Cuộc sống mới của những người đánh cá mở ra, với buồm căng tròn như trái tim đập mạnh, là biểu tượng của sức sống và hy sinh không ngừng.

Tiếng hát vang bóng, buồm căng tròn giữa biển khơi.

Sự hiện diện của câu hát, buồm căng và gió khơi như những nhân tố khác biệt, nhưng lại hòa quyện trong bức tranh cuộc sống. Tiếng hát hùng vĩ của đoàn thuyền, gió thổi căng buồm, đẩy thuyền mạnh mẽ rẽ sóng. Liên tưởng phong phú và phép so sánh tinh tế đã vẽ nên bức tranh sống động về sức sống và tinh thần bất khuất của người lao động chài.

Không chỉ hát khi ra khơi, người lao động luôn kết hợp tiếng hát với công việc của mình. Tiếng hát là biểu tượng của hy sinh và mong ước hạnh phúc:

Hát lên điều bí mật của biển Đông tĩnh lặng,
Cá thu khép kín như đoàn thoi.

Từ chú cá bạc, biển khơi hiện hình trong đêm như bức tranh cửi lớn và tuyệt vời. Cá thu, từng đàn rực sáng, di chuyển như những chiếc thoi. Sự liên tưởng giữa khung cửi dệt và khung cửa biển là độc đáo, là kết quả của quan sát tận cùng thực tế. Thông qua liên tưởng đó, biển không còn xa lạ mà trở nên thân quen trong cảm xúc vũ trụ của Huy Cận. Trong bài hát của ngư dân, biển trở nên phong phú và quý báu:

Đêm dần dần gửi biển muôn luồng sáng.
Cùng dệt lưới đi, đoàn cá ơi!

Nguyên liệu biển phong phú, chỉ cần một lời gọi là cá đều nằm trong lưới. Khúc thơ truyền tải cảm hứng vũ trụ, hòa mình với lãng mạn tâm hồn, tạo nên những giai điệu lớn lao của người lao động.

Trên bức tranh hùng vĩ của thiên nhiên, sức mạnh của cánh buồm và sức mạnh của con người trỗi dậy, làm chủ biển cả:

Thuyền ta chèo gió với cánh buồm trăng
Đi lướt giữa bầu trời cao và đại dương bằng,

Thuyền có chèo, có buồm nhưng chèo bằng gió, buồm là buồm trăng. Đoàn thuyền lướt đi trong đêm không phải do sức mạnh của con người mà bởi sức mạnh của âm nhạc hòa quyện với sức mạnh của gió, tạo nên bản hòa nhạc với đồng diệu của trăng. Thuyền như bay bổng, như lướt đi. Con thuyền đánh cá, nhỏ bé qua cảm nhận vũ trụ, trở thành một tác phẩm nghệ thuật kỳ diệu, kích thích tầm tưởng. Và trên chiếc thuyền ấy, con người như hiện hình trong tư thế làm chủ:

Ra đậu dặm xa, khám phá bụng biển,
Dàn đan thế trận, lưới vây giăng.

Đã qua những thời kỳ con người bé nhỏ, cô đơn trước sức mạnh kỳ bí của biển cả. Mang theo tinh thần làm chủ, biển giờ như thu lại để con người ra đậu dặm xa, triển khai lưới vây và khám phá bụng biển để tận hưởng hương vị mới. Họ - những người làm chủ, mang sức khỏe và lòng phiêu lưu, khám phá, tung hoành để khám phá thế giới bí ẩn của thiên nhiên. Cuộc đánh cá trở thành một cuộc chiến, mỗi người lao động như một chiến binh.

Hát khi ra khơi, hòa mình vào hành trình biển và những lao động còn ngân nga ca praising vẻ đẹp của biển cả:

Cá nhụ, cá chim, và cá đé,
Cá song tỏa sáng như đuốc đen hồng,
Châu chấu vàng đuôi quẫy múa trên sóng.

Các loài cá được gọi tên: cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song đều tượng trưng cho sự phong phú, tráng lệ của biển. Không chỉ thế, biển còn tươi đẹp với vẻ ngoạn mục:

Cá song tỏa sáng như đuốc đen hồng,

Dưới ánh trăng, cá song múa lượn trên mặt nước. Thân cá phát sáng màu hồng như ánh sáng nhấp nhô dưới đáy biển. Đoạn thơ rực rỡ với nhiều màu sắc: đen hồng của ánh sáng, lấp lánh của cá song, vàng choé của trăng phản chiếu trên sóng nước. Sự kết hợp của ánh sáng và bóng tối tạo ra bức tranh tuyệt vời, biển như hít thở:

Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Hình ảnh nhân hoá độc đáo. Đêm nghỉ ngơi và thủy triều biển thay đổi tạo ra hơi thở của đêm. Sao lùa nước bên trên biển, như những tia sáng trôi dạt trên đỉnh sóng chiều đập vào bờ cát, được mô tả như: lùa nước Hạ Long. Sao và nước hiện hữu và sống trong nhịp thở của đêm. Thiên nhiên như bức tranh sơn mài huyền bí và lộng lẫy. Đặc biệt, nhà thơ mến gọi cá như em. Một cách trìu mến, cá không chỉ là đối tượng săn bắt mà còn trở thành một người thân thương.

Tiếng hát theo những ngư dân chài xuyên suốt hành trình và bây giờ, tiếng hát vang lên là để triệu hồi cá vào lưới:

Ta hát bài ca kêu gọi cá về,
Gõ thuyền nhấp nhô theo nhịp trăng cao.

Người dân gọi cá bằng tiếng hát và trăng tạo ra nhịp gõ. Hành động đơn giản của việc gõ nhịp vào thuyền để thu hút cá, dưới góc nhìn của tình cảm, trở nên tuyệt vời và độc đáo. Trăng mọc cao, từ từ lặn xuống biển, ánh trăng chạm vào thuyền tạo nên nhịp nhàng. Công việc đánh cá, mặc dù vất vả, nhưng nay trở thành một trải nghiệm đẹp và lãng mạn. Từ sự phong phú của biển nảy sinh những suy nghĩ về lòng biển dung dưỡng:

Biển như trái tim mẹ cho ta cá,
Nuôi dưỡng đời ta từ thuở nào.

Nhà thơ Huy Cận đã rất khéo léo khi so sánh trái tim biển với trái tim mẹ. Trái tim biển bao la, rộng lớn, đầy ắp cá giống như trái tim mẹ bao dung, nhân hậu. Đúng là trái tim biển, trái tim mẹ đã nuôi dưỡng lớn con người từ bao giờ. Câu thơ là một bản tình ca sâu sắc dành cho biển thân yêu, là lời tri ân sâu sắc với biển, vốn là biểu tượng của sự mênh mông và trìu mến.

Suốt toàn bộ bài thơ vang lên tiếng hát, sau những giai điệu ca ngợi, sau những âm thanh lao động hăng say là tiếng hát của niềm vui thu hoạch:

Sao tỏa sáng, lưới kéo kịp bình minh,
Tay ta xoắn chùm cá nặng.

Đây là chi tiết duy nhất về hình ảnh con người hiện ra trong sớm mai trên biển. Hình ảnh những người dân chài trở nên rõ ràng, là hình ảnh của sức khỏe, vẻ đẹp trong sự làm chủ. Việc xoắn chùm tay - mạnh mẽ, đầy quyết tâm, làm cho những cơ bắp hiện lên, mạnh mẽ như tượng đài đúc về người thủy thủ:

Vẩy cá bạc màu, đuôi vàng rực sáng bình minh,
Lưới được xếp như chiếc buồm chào đón ánh nắng hồng.

Câu thơ kết hợp giữa hiện thực và ý nghĩa ẩn dụ. Không chỉ mô tả màu sắc của vẩy cá, đuôi cá trong sớm mai mà còn gợi nhớ đến bạc, vàng - những cống hiến quý báu được lấy từ biển cả. Vẩy bạc, đuôi vàng tỏa sáng tự nhiên rực rỡ trong bình minh, tạo nên một ngày mới, thay đổi cuộc sống. Đó cũng là mục tiêu của người lao động, là hướng dẫn cho nhân dân ta trong những năm đó.

Thống nhất với cảm xúc và kỹ thuật lãng mạn, khổ cuối cùng của bài thơ là một bức tranh hùng vĩ với âm thanh và hình ảnh đầy sức mạnh của con người, đoàn thuyền, và ngập tràn ánh sáng:

Câu hát cùng gió khơi đưa thuyền đi,
Nay lại câu hát ấy đưa thuyền về.
Thuyền đua với mặt trời trên biển lớn.

Câu hát cùng gió khơi đưa thuyền lướt đi, giờ đây câu hát đưa thuyền trở về. Nhưng giờ đây không chỉ là sức mạnh của gió mà còn là sức mạnh của niềm vui con người được nhân đôi bởi thuyền đầy cá. Nếu ở khổ thơ đầu, khi bóng tối bao phủ trên biển, con người mở cửa đêm để ra khơi đánh cá, thì bây giờ họ - những người dân chài đang đua nhau với mặt trời. Không chỉ là sự liên tục của cuộc sống tự nhiên, con người, mà là mối quan hệ giữa tự nhiên và con người diễn ra song song, cạnh tranh. Đua với mặt trời cũng là đua với thời gian. Con người giữ lấy từng giây, từng phút, vượt lên trên thời gian để xây dựng cuộc sống mới, để cống hiến. Những người lao động đã về đến bến khi bình minh mới bắt đầu rạng ngời: Mặt trời đặt biển như một bức tranh mới,

Biển mở ra một ngày mới với bức tranh muôn dặm, ánh sáng rực rỡ. Hình ảnh mặt trời như một người nhân hoá, lên cao mở đường cho một ngày mới tươi đẹp hơn. Ánh sáng không chỉ mang lại màu sắc cho cảnh đẹp, mà còn mang lại sắc mới cho cuộc sống, nơi những người lao động cống hiến từng ngày, từng giờ. Bút pháp lãng mạn tưởng tượng rực rỡ trong ánh sáng khiến bờ biển trở về trong dòng thơ cuối cùng lung linh huy hoàng:

Mắt cá lung linh, đèn muôn dặm soi sáng.

Mắt của hàng ngàn con cá tỏa sáng trên bờ biển như hướng về một hướng, phản ánh tia sáng bình minh rực sáng muôn dặm dài, như bờ biển quê hương. Hình ảnh tuyệt vời, kỳ ảo này thể hiện thành tựu tốt đẹp của người dân chài sau một đêm làm việc vất vả.

Khen ngợi vẻ đẹp hùng vĩ và lãng mạn của biển cả, ca ngợi cuộc sống rực rỡ niềm vui xây dựng, bài thơ thực sự là tiếng hát từ tâm hồn thơ Huy Cận dành tặng cuộc sống. Với hương vị cổ điển nhưng vẫn hiện đại ở những liên tưởng đầy bất ngờ, đồng thời mang theo cảm hứng vũ trụ kết hợp với cảm hứng lãng mạn, bài thơ mở ra một tương lai huy hoàng và đầy niềm tin.

""""KẾT THÚC""""-

Ngoài ra, Ý kiến cá nhân về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là một hướng đi quan trọng mà bạn cần khám phá, cùng với Tìm hiểu về hai khổ thơ cuối trong bài Đoàn thuyền đánh cá để thêm chiều sâu cho kiến thức của bạn.