Nhận định về đoạn Trao duyên

3 Mẫu bài viết Cảm nhận về đoạn Trao duyên

Thủ thuật Cách đánh giá một tác phẩm thơ, văn

I. Tổ chức Phản ánh về đoạn trích Trao duyên (Tiêu chuẩn

1.  Mở đầu:

-  Giới thiệu về tác phẩm và đoạn trích

2. Phần chính:

a. Vị trí của đoạn trích:

- Nằm ở đầu phần hai Gia biến và lưu lạc, từ câu 723 đến câu 734.
- Trong bối cảnh gia đình gặp biến cố, Thuý Kiều bán mình để cứu cha và em, trước khi rời đi, cô gặp em gái là Thuý Vân và nhờ Vân trao lại tình cảm cho người yêu mình là Kim Trọng.

b. Nhận định về đoạn trích:

* Lời kêu gọi của Thuý Kiều:

-   “Cậy em em có chịu lời”
+ Khai mạc bằng từ “cậy”: hành động nhờ vả, đặt niềm tin, mang đậm tông màu nặng nề, gợi lên nỗi trăn trở và đau khổ của Kiều.
+ “Chịu”: nâng cao cảm giác nài nỉ, thúc đẩy....(Còn phần tiếp theo)

>> Xem chi tiết Dàn ý Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên tại đây.
 

II. Mẫu bài viết Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên

1. Đánh giá về đoạn Trao duyên, mẫu số 1 (Chuẩn):

Trong tác phẩm Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, đoạn Trao duyên là tâm điểm thể hiện bức tranh xã hội phong kiến đầy bất công và đau đớn, đặc biệt là đối với phụ nữ. Vương Thuý Kiều, nhân vật chính của tác phẩm, là hình ảnh đầy đẹp và tài năng. Trong một cuộc gặp gỡ, nàng kết duyên với Kim Trọng, nhưng số phận đã đưa họ lên đỉnh cảm xúc và rồi đẩy họ xuống vực sâu. Đêm trước khi phải rời xa, Kiều nhờ em gái trao duyên giùm mình. Đoạn trích này không chỉ kể về sự hy sinh của Kiều mà còn lồng ghép nỗi đau trong tâm trạng của cô khi phải chia tay tình yêu thắm thiết.

Đoạn Trao duyên nằm trong phần Gia biến và lưu lạc của tác phẩm, từ câu 723 đến câu 734. Sau khi thề nguyền, Kim Trọng phải rời đi vì gia đình. Trong khi đó, gia đình Kiều lại gặp nhiều biến cố, bố và em trai bị giam cầm. Để giải cứu họ, Kiều phải bán mình với giá bốn trăm lạng vàng. Nhưng tình yêu với Kim Trọng khiến cô không muốn phụ lòng tình người. Do đó, cô nhờ em gái trao duyên, trả nghĩa cho người yêu của mình.

Chuyện tình giữa Kiều và Kim Trọng là một bí mật, một câu chuyện riêng biệt mà cả Thuý Vân, em gái của Kiều, cũng chẳng hề biết đến. Nhưng giờ đây, khi Kiều chia sẻ với em, đó lại là cơ hội để em thay mình trao duyên, giữ lời thề của hai người. Một cảnh tượng đau lòng khi Kiều tiết lộ tình cảm của mình với em gái, mở lời với sự lo lắng và e ngại.

“Nhờ em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”.

Mặc dù là chị, vị trí cao quý của Kiều, nhưng mỗi lời nói và hành động của nàng đều phản ánh sự yếu đuối, như một người dưới khẩn cầu em gái. Kiều mở đầu bằng “Nhờ em” thay vì “Nhờ”, một từ đơn giản nhưng truyền đạt sự cần thiết và khẩn thiết của nàng. Cô như là đang kêu gọi sự giúp đỡ từ em. Sau đó, hành động “lạy rồi sẽ thưa” thể hiện sự kính trọng của Kiều đối với em gái. Hành động này thể hiện sự nghiêm túc và trang trọng, làm tôn lên vai trò quan trọng của Thuý Vân trong cuộc đời và tình cảm của Kiều.

Sau khi bày tỏ lòng thành kính đối với em gái, Kiều chia sẻ về mối tình đầu của mình:

“Giữa dòng đời rối bời
Keo loan kết mối tơ thừa mong em”

Tình yêu giữa Kiều và Kim, tươi đẹp nhưng đầy bi thương, vụt tắt giữa chặng đường tuổi xuân. Nàng phải 'đứt gánh tương tư' vì bất công số phận, nhờ Thuý Vân 'chắp mối tơ thừa' thay. Kiều chia sẻ về mối tình đẹp nhưng đau lòng, hy sinh chữ hiếu vì gia đình.

“Kể từ khi gặp chàng Kim ,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”

Kiều kể về tình yêu đẹp nhưng đau buồn, từ lúc gặp gỡ đến hẹn thề, nhưng sóng gió đưa đẩy khiến nàng phải hy sinh. Nàng truyền đạt tình cảm và hi vọng em gái sẽ hiểu và chấp nhận mối duyên mà Kiều trao gửi.

Những bài Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên hay nhất

Tình yêu là những hẹn thề, kỷ niệm và kỷ vật trao tặng. Kiều quyết định trao đi tình yêu và kỷ vật quý giá nhất của mình:

“Chiếc vành với tờ mây,
Duyên giữ, vật này của cả hai.
Em vợ, em chồng thì có,
Mất người nhưng kỷ vật còn, lòng chẳng quên.
Chưa từng đánh mất kỷ niệm,
Những nốt nhạc và hương nguyền thắm ngát.”

Trao kỷ vật tình yêu là trao hết cho mối duyên. Kiều không chỉ nhờ em gái trả nghĩa cho Kim Trọng mà còn trao sự trân trọng tình yêu. Cảm xúc nuối tiếc, day dứt, và giằng xé trong từng đợt sóng. Kiều dặn em gái giữ kỷ vật, nhớ về nàng, nhưng cũng là sự tuyệt vọng trước số phận.

Kiều dặn em gái đừng quên mình, giữ kỷ vật và nhớ về người chị 'bạc mệnh'. Lời dặn dò chứa đầy sự ảm đạm, thê lương, như lời từ người chuẩn bị rời xa thế gian. Sự dự cảm về cuộc đời và tương lai của Kiều hiện rõ trong những lời nói này.

Mặc dù Kiều ra đi để theo chồng, nhưng những lời dặn dò của nàng gần như là một lời cuối trước khi rời xa thế giới này:

“Ngày mai cho dù có điều gì,
Thắp hương ấy, nhớ chiếc đàn này.
Nhìn cây cỏ, nghe gió thổi,
Nếu có điều gì, hãy bảo chị về.
Trái tim mang theo lời thề,
Xác bồ liễu tại đền nghìn trúc.
Yên bình đài lễ xa xôi,
Nước chảy chén nước, chữ hiếu thắm thiết.”

Lời dặn dò của Kiều chứa đựng nỗi tuyệt vọng khi nàng phải bán thân làm lễ cho người. Nàng đắm chìm trong nỗi đau mất đi tuổi xuân, mơ ước, và khát khao. Mọi hy vọng đều chấm dứt, chỉ còn nỗi đau và tăm tối về tương lai. Tuy nàng nghĩ đến cái chết, nhưng nàng vẫn muốn em gái có cuộc sống hạnh phúc. Kiều là người thấu hiểu, thông minh, chu toàn, ngay cả trong đau khổ, nàng không oán trách hay tức giận.

Tất cả những điều cần dặn dò, Kiều đã giao cho Vân. Vân rời đi, chỉ còn lại Kiều trong căn phòng. Bây giờ, mọi cảm xúc trong tâm nàng trỗi dậy. Nỗi đau, sự đơn độc và xót xa bây giờ trở nên rõ ràng, vỡ oà trong bi thương:

“Bây giờ trâm gãy, bình tan,
Nói làm thế nào giải ngàn vàn tình ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình lang,
Tơ duyên ngắn ngủi chỉ còn ấy thôi.
Phận sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

Kiều hiểu tình thế mà nàng đang phải đối mặt, nàng chấp nhận số phận rằng nàng và Kim Trọng phải rời xa nhau “trâm gãy, bình tan”, nàng phải phụ lòng chàng. Vốn tưởng là một câu chuyện tình đẹp như mơ với đôi trai tài gái sắc, nhưng chỉ vì một cơn sóng gió đã phá huỷ mọi hy vọng của nàng. Những phút giây hạnh phúc chỉ là chút “tơ duyên ngắn ngủi”, đành gửi lại tình lang của mình. Trái tim Kiều quặn thắt trong đau đớn, những giọt nước mắt xót xa cho mối duyên tình vừa chớm đã đành bạc mệnh lìa đời. Đứng giữa bên hiếu bên tình, Kiều cũng chỉ đành “trăm nghìn gửi lạy tình lang”, dù rằng nàng vô cùng tiếc nuối cũng vô cùng hổ thẹn và xấu hổ khi đã bội ước với chàng. Dù đã nhờ cậy Thuý Vân trả duyên cho Kim Trọng, nhưng Kiều vẫn cảm thấy có lỗi vô cùng. Chỉ từng ấy thôi cũng có thể thấy tình cảm mà nàng dành cho Kim Trọng sâu sắc và thắm thiết đến nhường nào, với nàng, tình yêu ấy vô cùng thiêng liêng và quý giá, phải trao đi là sự tiếc nuối, đau đớn nhất trong đời của nàng.

Nếu như từ đầu đến giờ, ta chưa từng thấy Kiều có một câu oán trách số phận trước mặt Vân thì giờ đây Kiều lên tiếng oán trách số phận mình:

“Phận sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng.”

Nàng oán trách nhưng đành bất lực trước sự ngang trái của xã hội, của số phận mình. Một cô gái tài sắc vẹn toàn như nàng giờ đây cũng xót xa, buông bỏ số phận trong bế tắc, đau khổ và tủi nhục khi phải làm phận thiếp lẽ cho người, tự tay cắt đứt mối nhân duyên đẹp đẽ. Nỗi đau xót vô bờ ấy cùng với nỗi đau uất ức khi chia lìa Kim Trọng khiến nàng thốt lên trong vô vọng:

“Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

Tiếng kêu thảm thương ấy làm nền cho chuỗi mười lăm năm lưu lạc trong biến cố, lênh đênh vô định của cuộc đời người con gái mang tên Vương Thuý Kiều.

Đoạn trích Trao duyên là mở đầu cho cuộc hành trình lưu lạc của Thuý Kiều. Nguyễn Du thông qua ngôn từ tinh tế, thể hiện hình ảnh một Kiều thông minh, sắc sảo hơn người khi trao duyên, đồng thời làm rõ tâm trạng giằng xé phức tạp khi phải trao mối duyên đầu. Tình cảm sâu đậm dành cho Kim Trọng và những dự cảm không lành cho tương lai của mình được làm nổi bật. Đoạn trích cũng làm nổi bật tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du khi ông cảm thông với số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội cũ và trân trọng những phẩm chất đáng quý của họ.

2. Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên, mẫu 2 (Chuẩn)

Truyện Kiều, một kiệt tác vô song của Nguyễn Du, không chỉ đặc sắc với tác phẩm riêng mà còn góp phần làm phong phú văn hóa văn học Việt Nam. Đoạn “Trao duyên” trích từ tác phẩm là đoạn văn xuất sắc thể hiện rõ tâm trạng của Thuý Kiều khi chị quyết định trao duyên cho em gái Thuý Vân.

Theo diễn biến truyện, nguyện ước kết duyên giữa Thúy Kiều và Kim Trọng chưa kịp trở thành hiện thực thì biến cố gia đình ập đến. Đau lòng trước khổ sở mà cha và em phải chịu đựng, Kiều quyết định hy sinh bản thân để cứu gia đình. Mặc dù đã làm điều đó, nhưng qua đêm thức trắng, tưởng nhớ về Kim và tình yêu cháy bỏng, Kiều không khỏi day dứt và tiếc nuối. Nàng quyết định nhờ em gái kết duyên với Kim. Đoạn trích từ câu 723 đến câu 756 của tác phẩm là chứng nhân cho quyết định của Kiều:

Thuý Kiều nói cùng em:

' Tin tưởng em, làm theo lời chị,
Ngồi xuống để chị nói lời thưa thớt.”

Cả lời nói và hành động của Kiều đều bày tỏ niềm hy vọng, niềm tin vào em. Bằng cách 'lạy' em, Kiều đã đặt Thuý Vân vào tình huống khó có thể từ chối và đồng thời là dấu hiệu cho thấy nội dung mà Kiều sắp chia sẻ với Vân sẽ rất quan trọng:

“Sóng gió gặp chút ngoài ý,
Mối duyên nặng một chút bằng em.”

Tục ngữ 'đứt gánh tương tư' được tác giả sử dụng để miêu tả tình yêu dang dở giữa Kiều và Kim. Mối quan hệ mới chỉ chớm nở đã phải đối mặt với sóng gió. Kiều chấp nhận thực tế và đau đớn trao mối 'tơ thừa' cho em. Câu cuối cùng với từ 'bằng em' thể hiện Kiều đặt niềm tin lớn vào Vân, mong em có thể thay thế mình trong trách nhiệm lớn này với Kim.

Từ đã lên tiếng, nhưng lòng vẫn giữ lại những xao xuyến khó diệt. Bước qua nỗi đau, Kiều mở lòng chia sẻ với em về những kỷ niệm ngọt ngào của tình yêu với Kim:

“Ngày từ khi gặp Kim,
Quạt ước, chén thề, mọi thứ đều đẹp đẽ.”

Từ 'khi' được sử dụng để nhấn mạnh tình cảm chắc chắn giữa Kiều và Kim Trọng. Họ đã gặp nhau, hẹn hò, cùng nhau mơ ước, và nâng chén rượu để giao bôi. Những kỷ niệm đẹp vẫn hiện hữu, nhưng giờ Kiều phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt và đau khổ:

“Cuộc đời có sóng gió nào,
Tình hiếu khó lường, vẹn toàn khôn nguôi.”

Bài viết Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên của tôi

Cơn bão bất ngờ cuốn trôi mọi thứ, đẩy Kiều và gia đình vào biến cố không lường trước. Trong sự lựa chọn giữa trách nhiệm hiếu thảo với gia đình và tình cảm sâu đậm với Kim Trọng, Kiều đã đánh mất chính mình - bán mình để cứu cha và em. Trong cảnh làm con, nàng buông bỏ mối tình đang bắt đầu, trở thành người phụ tình. Kiều, đầy nghĩ suy về tình yêu với Kim, không muốn chàng phải đau khổ như mình đang trải qua, nàng nương tựa vào Vân. Để thuyết phục em, Kiều thì thầm như lời cầu xin vô tận từ đáy lòng:

“Ngày xuân còn đẹp dài,
Xót tình máu mủ thay lời non sông.
Thân này mặc nát xương rồi,
Nụ cười chín suối, còn ngày thơ thơ.”

Bốn dòng thơ truyền đạt mọi niềm hi vọng, nguyện vọng, như một lời kêu cầu tận đáy lòng của Kiều. Sự khéo léo của Kiều làm cho niềm hạnh phúc của mình trở nên 'thơm lây' như những suối chảy trong chín mùa, không thể từ chối. Hơn nữa, với Vân, những ngày thanh xuân còn rất dài, Vân còn trẻ, có thời gian để trải nghiệm. Còn với Kiều, việc bán mình giống như chấm dứt tuổi trẻ, chôn vùi những kỷ niệm tươi đẹp của mình. Những lý do mà Kiều đưa ra không chỉ hợp lý mà còn lôi cuốn tình cảm, khiến Vân không thể từ chối sự giúp đỡ từ người chị đầy thương tâm.

Khi truyền đạt 'một chút của tin' - chiếc vành cửa với tờ mây, Thúy Kiều hồi tưởng đến đêm hẹn thề trong quá khứ, nỗi buồn vừa sâu sắc vừa cảm động, Kiều chìm đắm trong nỗi đau hết cỡ:

“Mai sau dù thế nào,
Đốt lò hương kia, so tơ phím này.
Ngắm cỏ cây trên đồng,
Thấy gió hiu hiu, mong chị hãy về.”

Khi truyền kỷ vật cho em, trái tim Kiều đau như bị cắt, mâu thuẫn nội tâm đến đỉnh điểm, tay muốn truyền nhưng lòng lại do dự. Đó là cuộc đối đầu giữa thân phận và bản ngã, giữa trí tuệ và tình cảm trong con người Kiều. Có vẻ như đối với nàng, tình cảm chưa bao giờ chết đi, nhưng đành phải chấp nhận sự đau khổ vô tận, sống mà không có hạnh phúc chẳng khác nào sống vô nghĩa, và chính vì thế mà ý nghĩ về cái chết luôn hiện hữu trong tâm trí nàng.

Sáu câu cuối đoạn trích là lời độc thoại chứa đựng nhiều xúc cảm của Kiều. Nàng như là đang quên mình đang trò chuyện với Vân mà đắm chìm trong thế giới cảm xúc riêng, những lời thốt lên trong bản thân chứa đựng sự đau đớn của người phụ tình:

“Trăm nghìn gửi lạy tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phận sao, phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”.

Kiều tặng trăm nghìn lạy cho tình quân của mình là sự tạ từ chân thành, là lời chào biệt trong nỗi đau chia ly. Tơ duyên dường như chỉ kéo dài ngắn ngủi, nhưng giữa những thách thức. Kiều đổ lỗi cho số phận của mình, như vôi trắng chảy nát, như dòng nước mất hình bên bờ. Nàng chấp nhận tình lỡ làng, xa cách. Thành ngữ “bạc như vôi” âm nhạc bi kịch trong tiếng thở dài đau đớn của Kiều, khiến người nghe xót xa, đau lòng.

“Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

Cuối cùng, Kiều vẫn nghĩ cho người khác. Nàng chịu đựng nỗi đau vô tận nhưng vẫn tự trách mình là người phụ bạc, lo lắng cho người thương. Tiếng gọi Kim Lang thanh thoát như một lời khẩn cầu, làm đậm thêm trái tim nhân hậu, trọng nghĩa của Thuý Kiều.

Đoạn trích 'Trao duyên' có độ ngắn nhưng rất đặc sắc, làm nổi bật tấm lòng thuỷ chung, son sắt của người con gái trong tình yêu. Nguyễn Du đã tạo ra một tác phẩm nhân văn với những tứ thơ sâu sắc, thể hiện đầy đủ nỗi đau và sự hiểu biết về lòng người.

3. Bài văn Cảm nhận của em về đoạn trích Trao duyên, mẫu số 3 (Chuẩn)

Truyện Kiều, một kiệt tác của văn học Việt Nam, đặt ra những vấn đề nhạy cảm về tình yêu và thân phận phụ nữ. Được công nhận sau hàng trăm năm, tác phẩm là biểu tượng cho giá trị nhân đạo, đau thương thân phận người phụ nữ, và làm sáng tỏ vấn đề xã hội và nhân văn. Đoạn trích Trao duyên thể hiện rõ nỗi đau của Thúy Kiều khi phải từ bỏ tình yêu và làm tròn hiếu đạo, làm sáng tỏ tính cách tài năng và bạc mệnh của người con gái.

Thúy Kiều, dù sống trong gia đình giàu có, nhưng đột ngột mất mát tất cả vì vu oan. Tìm mọi cách cứu gia đình, nàng đành phải bán mình cho Mã Giám Sinh. Trong cảnh khốn khó, tài sắc và thông minh của Kiều chỉ đáng giá bằng một món tiền. Hành trình 15 năm lưu lạc là hình ảnh bi kịch và đau lòng về thân phận của Kiều.

Giải quyết êm đẹp vấn đề gia đình, cứu cha và em, Thúy Kiều đã làm tròn chữ hiếu. Tuy nhiên, nỗi đau bạc mệnh và từ bỏ tình yêu đầu đời khiến tâm can nàng dày vò. Phải phụ bạc Kim Trọng, Kiều nghĩ ra cách trao duyên cho Thúy Vân, em gái của mình, nhờ em chắp mối “duyên thừa” giúp mình yêu thương Kim Trọng về sau.

4. Bài văn Cảm nhận của em về đoạn trích Trao duyên, trích Truyện Kiều

Trong quan niệm hiện đại, Thúy Kiều có thể bị coi là ích kỷ, nhưng trong chế độ phong kiến, việc Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng thay chị là điều bình thường. Thúy Kiều hiểu rằng mở lời với Thúy Vân là khó khăn và cần thận trọng để không tổn thương người em quý nhất.

“Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”

Thúy Kiều lạc quan sử dụng ngôn từ “cậy”, “chịu”, “lạy”, “thưa” khi nói với Thúy Vân, thể hiện sự tôn trọng và kỳ vọng. Mặc dù quan hệ chị em, nhưng nàng chọn lời cẩn thận, biểu hiện sự thông minh và tinh tế. Hành động lạy tỏ ra trang trọng, nghiêm túc, đồng thời tạo áp lực để Thúy Vân khó từ chối.

Sau nghi thức lạy, Kiều mở lời thẳng thắn với Thúy Vân. Nàng từ bỏ tình yêu với Kim Trọng và nợ tình chàng. Để trả ơn, nàng nhờ Thúy Vân trao duyên, thay mình chăm sóc và yêu thương Kim Trọng. Kiều mở lòng kể về biến cố gia đình, mối tình với Kim Trọng để Vân thấu hiểu và chấp nhận chuyện trao duyên.

Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”

Trong kể chuyện, Kiều thể hiện tình cảm sâu sắc với Kim Trọng và nỗi đau khi phải phụ bạc mối tơ duyên. Việc nhờ Thúy Vân trao duyên là cách nàng trả nghĩa cho Kim và giúp chàng hạnh phúc. Nàng chọn Thúy Vân, người em mà nàng tin tưởng và yêu quý nhất, để chia sẻ gánh nặng của mình.

Thúy Kiều nói lên nỗi đau và xót xa trong lòng, mong Thúy Vân hiểu và chấp nhận mối tình nghĩa. Nàng dành những câu cuối cùng như lời dặn dò, kêu gọi sự thấu hiểu và lòng nhân ái của Thúy Vân.

“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.”

Kiều trao lại Thúy Vân những vật kỷ niệm và đính ước với Kim Trọng, thể hiện sự trân trọng và sẵn lòng chấp nhận sự hy sinh. Hành động này cũng là lời dặn dò, mong Thúy Vân giữ gìn mối tơ duyên và không quên những kỷ niệm quý giá.

“Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ gió cây,Ư
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt, khuất lời,
Rảy xin chén nước cho người thác oan.”

Thúy Kiều tiếp tục dặn dò Thúy Vân về hậu sự, kể về những đau đớn và tận cùng tuyệt vọng của mình. Kiều mong cho em gái có cuộc sống hạnh phúc, nhưng những lời dặn dò lại tràn ngập nỗi đau và tăm tối về cuộc sống của chính Kiều.

“Bây giờ trâm gãy bình tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phân sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

Sau khi giao phó mọi chuyện cho Thúy Vân, Thúy Kiều tự nhìn lại cuộc đời đầy biến cố của mình. Nàng đau đớn nhất vẫn là mối tình với Kim Trọng, một mối tình đã tan vỡ do sự bất công của xã hội. Kiều nhớ lại những khoảnh khắc hạnh phúc bên Kim Trọng và tiếc nuối về những bất công của số phận.

Trước sự cô đơn và trớ trêu của số phận, Kiều lạy Thúy Vân để nhờ cậy và sau đó lạy Kim Trọng như một lời tạ tội sâu sắc. Thúy Kiều tự thấy xót xa với số phận của mình, tiếc nuối mối tình tan vỡ và tự nhận lỗi về sự bất công trong cuộc đời của mình.

Trích đoạn Trao duyên là điểm đặc sắc trong Truyện Kiều, thể hiện nỗi đau và tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều trước những biến cố gia đình và tình yêu. Nét thông minh, tinh tế, và tình yêu sâu đậm của Kiều với Kim Trọng hiện rõ, cùng với ý thức về số phận khó khăn. Nguyễn Du thể hiện lòng nhân đạo và trân trọng đối với thân phận phụ nữ trong xã hội cổ, qua hình ảnh của Thúy Kiều.

4. Cảm nhận về đoạn Trao duyên, mẫu số 4 (Chuẩn)

Truyện Kiều của Nguyễn Du là một tác phẩm văn học nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn trên thế giới. Đoạn Trao duyên là một phần quan trọng, thành công tái hiện tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều trong đêm cậy nhờ Thúy Vân giúp Kim Trọng. Những câu thơ lục bát lưu danh qua thời gian, đọng lại trong trái tim độc giả.

Thúy Kiều và Kim Trọng yêu nhau, nhưng biến cố buộc nàng phải bán mình để cứu gia đình. Đêm cưới bị gián đoạn, và Kiều quyết định nhờ Thúy Vân thay mình trả ơn cho Kim Trọng. Đoạn này thể hiện tình yêu và sự hi sinh của Kiều, khiến người đọc cảm nhận được những xô bồ tâm trạng trong tình cảm và số phận của nhân vật chính.

“Nhờ em, em làm ơn nghe lời
Nâng chén cho chị, thưa và thảo bồi
Dòng tơ trót chẳp bí vôi
Cho em cầm lấy, kiếm nối mối duyên”

Vương ông, Thúy Kiều là chị và Thúy Vân là em trong gia đình. Tuy chị em nhưng trong bước trao duyên, Kiều khiến mình như vị trí thấp hơn Thúy Vân. Bằng những từ ngữ như “cậy”, “chịu”, lời nói và cử chỉ “lạy”, “thưa”, Kiều tạo nên sự tha thiết trong yêu cầu của mình. Không chỉ là sự nhờ vả, mà là sự 'cậy' đầy thiết tha và trọng trách. Mặc dù mong muốn Thúy Vân nối tiếp mối duyên với Kim Trọng, Kiều vẫn tôn trọng quyết định của em và không ép buộc.

Dù là chị, Kiều không áp đặt lên vai vế chịu ơn. Lời nhờ cậy của Kiều mang đến sự dè dặt và tôn trọng, không bắt buộc Thúy Vân mà là để em quyết định. Mối tình với Kim Trọng không chỉ là thoáng qua, mà là khắc sâu trong trái tim. Mặc dù từ bỏ, nhưng Kiều vẫn thể hiện sự sắc sảo, thông minh và tế nhị ngay cả trong cơn đau đớn.

Để thuyết phục Thúy Vân, Kiều chia sẻ về tình cảnh bắt buộc và mối tình dang dở với Kim Trọng:

“Từ khi gặp Kim chàng yêu
Quạt ước, chén thề niềm thiết tha
Đâu sóng gió đời khắc nghiệt
Hiếu tình hai bề khắc sâu lòng”

'Quạt ước” và “chén thề” như những biểu tượng đẹp, ký ức tình yêu với Kim, đồng thời là dao sắc cắt xé hiện thực đau buồn. Tình yêu tan vỡ, chia cắt nhau như một cảm giác không dứt.

“Em hãy còn ngày xuân dài
Lòng máu mủ thổn thức cùng non sông
Chị dù xương thịt tan tác
Cười chín suối vẫn hương thơm lây”

Trong tâm hồn con gái tài sắc vẹn toàn, những tâm sự đau lòng, từng từ, từng câu, nuốt trôi như những nỗi đau khó nói. Kiều hy vọng Thúy Vân hiểu và đồng ý với lời kêu gọi. Thúy Kiều nói đến cả tình thân và cái chết, truyền đạt ước nguyện trao duyên một cách tha thiết, xót xa đến tận cùng. 'Thịt nát xương mòn”, “ngậm cười chín suối” là những lý do thuyết phục không chối từ. Đồng thời, nó còn mang theo những lo lắng và dự cảm tiêu cực về tương lai, số phận khó khăn.

Sau khi thuyết phục bằng lời lẽ khéo léo, sâu sắc, Thúy Kiều đã giao cho Thúy Vân những dấu vết tình yêu của mình với Kim Trọng, kết thúc nghi lễ trao duyên:

“Chiếc vành, tờ mây êm đềm
Duyên ơi giữ mãi, vật này của cả hai
Em là vợ, anh là chồng
Mất nhau những nén hương tình còn lại
Mảnh đàn và hương nguyền xưa”

Tất cả những dấu vết như “chiếc vành”, “tờ mây”, “mảnh đàn”, “hương nguyền” là minh chứng cho mối tình sâu đậm, là bằng chứng cho một tình yêu tuy đã dang dở nhưng vẫn vô cùng thiêng liêng đối với Kiều. Giao cho em, trái tim nàng tràn đầy xót xa, không kìm nén được. Đây chính là khoảnh khắc tâm trí và tình cảm của nàng trải qua mâu thuẫn.

Bài viết đánh giá về đoạn trích Trao duyên (trích Truyện Kiều) của Nguyễn Du

Hai từ “của chung” thể hiện sự lúng túng, ngập ngừng, cho thấy tâm trạng của Kiều khi giao lại những kỉ vật cho em. Lí trí mách bảo hãy dứt khoát trao đi, nhưng tình cảm lại không thể. Nếu trước đó, Kiều tỏ ra mạnh mẽ, khôn khéo trong lời nói, thì bây giờ, từng câu từng chữ đều rơi vào hồn em như những giọt buồn, tràn ngập nỗi tiếc nuối. Lời nói như nghẹn lại, trào nước mắt, đậm chất nỗi đau về những ngang trái của cuộc sống.

'Mai sau dù bao nhiêu thăng trầm
Cháy hương ngọt ngào, so màu tình này
Ngắm cỏ cây xanh mượt mà
Đâu đó, gió nhẹ nhàng mang hồn về
Hồn vẫn mang trách nhiệm của lời thề
Thân bồ liễu tan nát, đền nghìn trúc mai.
Bàn tay vắt chén nước ân cần
Xin nhớ mối tình thanh thuần thắm thiết'

Kiều dường như có linh cảm về cuộc đời và sự chấp nhận cái chết. Nàng thú nhận bản thân bạc mệnh, nghĩ về cảnh sống không còn và mối tương lai mong manh. Dù phải rời bỏ thế giới này, dù không thể trở lại cuộc sống thường nhật và số phận mong manh. Kiều không chỉ buồn bã với tình cảm mất mát mà còn đau đớn với tương lai đen tối và sự bất lực trước số phận không công bằng. 

Chấp nhận trao duyên là việc chấp nhận từ bỏ đoạn tình đẹp này, đặt dấu chấm hết cho mối quan hệ với Kim. Khi truyền những kỉ vật cho Thúy Vân, hồn nàng dường như mất đi. Nỗi đau không còn kìm nén được, trào ra trong tâm hồn bế tắc, ngập ngừng: 

“Bây giờ trâm gãy gương tan
Chuyện tình xiết muôn vàn ái ân!
Gửi lạy tình quân đắp ngàn kỳ thơ
Tơ duyên ngắn ngủi như nắng tơi bên cổ vẫn giữ
Phận người phận bạc tựa vôi!
Đành chấp nhận số mệnh bỏng thiêu, trôi đi không trở lại
Ôi Kim lang! Hỡi Kim Lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”

Dù do biến cố ép buộc, dù do sóng gió tai ương bất ngờ ập đến. Nàng nhận lỗi, cảm thấy mình cô phụ chàng Kim. Tiếng gọi tên Kim Trọng tha thiết, nghẹn ngào. Cả đoạn thơ như những tiếng than đau đớn. Mọi bi kịch, mọi khổ đau và tình cảm sâu nặng của Thúy Kiều lên đến đỉnh điểm. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cảm nhận sự đồng cảm và trân trọng của tác giả đối với cô gái trọng nghĩa tình.

'Trao duyên' là bức tranh kể về bi kịch tình yêu tan vỡ của Thúy Kiều. Tác giả vẽ nên vẻ đẹp thủy chung và sắc sảo của Thúy Kiều, miêu tả tâm lí nhân vật một cách tinh tế. Nguyễn Du không chỉ đồng cảm với Kiều mà còn hóa thân thành người con gái để tự trải lòng. Nội tâm Thúy Kiều được tái hiện rất toàn diện, thể hiện tấm lòng nhân hậu, tinh thần nhân đạo và con mắt sáng tạo của Nguyễn Du.

Đoạn trích kết hợp hài hòa thể thơ lục bát và tu từ một cách tinh tế. Thông qua các thành ngữ dân gian, ngôn ngữ bình dân và ngôn ngữ bác học, Nguyễn Du thành công khắc họa tâm trạng đau đớn của Kiều khi trao duyên. Hình ảnh người con gái trọng tình trọng nghĩa được làm nổi bật, là minh chứng cho tài năng miêu tả tâm lí nhân vật của đại thi hào Nguyễn Du. Đoạn trích thể hiện cả tấm lòng nhân đạo, tình yêu thương và sự cảm thông của Nguyễn Du dành cho nhân vật.

Đoạn trích 'Trao duyên' là một bức tranh thực tế về thời đại đồng tiền, nơi số phận con người bị chà đạp, đạo đức tan rã và bất công làm mưa làm gió. 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du, tác phẩm mang giá trị nhân đạo, vẫn in sâu trong lòng độc giả, nhắc nhở về một thời kỳ đau khổ.

5. Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên, mẫu số 5 (Chuẩn):

Nguyễn Du, nhà thơ lỗi lạc của văn học Việt Nam, đã khắc họa chân thực xã hội phong kiến suy đồi trong 'Truyện Kiều'. 'Trao duyên' là đoạn trích đặc sắc, phản ánh tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều trong cuộc cậy nhờ, thể hiện sự giằng xé tâm lý và những quẫn trí trong tình yêu với Kim Trọng.

Gia đình Thúy Kiều gặp biến cố, nàng quyết định hy sinh bản thân để cứu cha và em trai. Làm chứng hiếu thảo, Kiều từ bỏ tình yêu với Kim Trọng và nhờ Thúy Vân thay mình thực hiện lời thề. Hành động này thể hiện sự hy sinh và đau đớn của nàng trước số phận đau buồn.

“Dựa vào em, lòng chị tin tưởng
Ngồi cao lên cho em ngẩng đầu lên
Giữa đường, tình ái trỗi muôn hiểu
Duyên tơ kết nối, mối tình chưa đầy”

Về địa vị trong gia đình, Thúy Kiều là chị, nhưng khi trao duyên, nàng sử dụng những từ ngữ và hành động biểu hiện sự khẩn cầu và tôn trọng đối với em. Thúy Kiều không chỉ muốn nhờ em mà còn tạo ra sức nặng khó có thể từ chối. Quyết định trao duyên không chỉ là sự tin tưởng tuyệt đối mà còn thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng sâu sắc của Kiều đối với Thúy Vân.

Thúy Kiều quyết định trao duyên không chỉ để bù đắp cho Kim Trọng mà còn bởi lòng biết ơn sâu sắc với sự giúp đỡ của Thúy Vân. Những lời nói mạnh mẽ của Kiều ẩn sau đó là nỗi đau chưa phai về mối tình với Kim Trọng. Bằng sự mạnh mẽ và dứt khoát, Kiều cố gắng che giấu nỗi đau bên trong.

Sau khi thuyết phục em bằng lời lẽ và hành động khôn khéo, Thúy Kiều chia sẻ về mối tình dang dở với Kim Trọng, tạo thêm lý do cho sự khẩn cầu và mong đợi của nàng. Những từ ngữ và cảm xúc được Thúy Kiều truyền đạt đều chứa đựng sự tâm huyết và hy sinh trong tình yêu.

“Kể từ ngày gặp Kim
Ngày quạt ước, đêm chén thề
Đâu sóng gió vô lý
Hiếu tình đôi bờ chẳng lẽ hai”

Kiều đã chia sẻ về cuộc gặp gỡ và đính ước với chàng Kim. Hình ảnh ước lệ “quạt ước”, “chén thề” làm hồi sinh ký ức tình yêu với Kim, nhưng cũng đau lòng khi hiện thực chia rẽ tình yêu đôi lứa. Kim về quê chịu tang chú, Thúy Kiều bán mình cứu cha, đặt hiếu trên tình khiến tình duyên “Hiếu tình đôi bờ chẳng lẽ hai” khó vẹn tròn.

“Ngày xuân, hãy còn xa
Xót máu mủ nước non xa
Chị dù thịt nát xương mòn
Cười chín suối vẫn hương là”

Kiều chia sẻ tâm sự, nỗi đau tận đáy lòng cùng Thúy Vân, hy vọng Vân thấu hiểu và đồng ý. Để lời yêu cầu có sức thuyết phục, Kiều đề cập đến tình máu mủ và cái chết, làm thấy nguyện ước trao duyên đau đớn. “Thịt nát xương mòn”, “cười chín suối” không chỉ thuyết phục Thúy Vân mà còn phản ánh dự cảm đau lòng của Kiều về tương lai, số phận.

“Đánh giá đoạn trích Trao duyên - văn mẫu lớp 10 được tuyển chọn”

Thúy Kiều, thông minh và khéo léo trong lời, trao kỉ vật tình yêu cho Thúy Vân để hoàn tất nghi thức trao duyên:

“Chiếc vành, tờ mây
Duyên này giữ, vật này của cả hai
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người bạc mệnh chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn, mảnh hương nguyền ngày xưa”

Những kỉ vật tình yêu như “chiếc vành”, “bức tờ mây”, “phím đàn”, “mảnh hương nguyền” gợi lên mối tình sâu đậm của Kim – Kiều. Thúy Kiều, mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm, thể hiện sự dứt khoát và tiếc nuối trong lời nói, uất nghẹn trước những khó khăn của cuộc sống.

Chấp nhận trao duyên là cắt đứt mọi liên kết với Kim. Sau khi giao kỉ vật cho Thúy Vân, trong nỗi đau tột cùng, Thúy Kiều trở nên thẫn thờ như người vừa mất hồn, chỉ còn những lời nói đau đớn và tâm trí đau buốt, túng quẫn:

“Ôi Kim lang! Hỡi Kim Lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”

“Trao duyên” là đoạn trích làm rõ tài năng mô tả tâm lý của Nguyễn Du, đặc biệt trong việc diễn đạt nỗi đau, sầu bi thương của Thúy Kiều khi quyết định trao duyên, khắc họa tuyệt vời mối tình thiêng liêng với Kim. Đồng thời, tác giả chỉ trích xã hội phong kiến bất công, thể hiện lòng đồng cảm với số phận đau khổ, bất công của con người, đặc biệt là phụ nữ trong xã hội xưa.

6. Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên, mẫu số 6: 

Nguyễn Du, vị thi sĩ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, chìm đắm trong bão táp của lịch sử, xã hội bị áp đặt bởi đồng tiền. Trong thời kỳ đầy gian truân ấy, Nguyễn Du chứng kiến bao nhiêu cảnh bất công và thối nát. Ông từ tận cùng lòng bi thương, thấu hiểu sâu sắc nỗi đau của phụ nữ bất hạnh. Tác phẩm nổi tiếng của ông, như 'Truyện Kiều', đặc biệt đoạn 'Trao duyên', là bức tranh bi kịch về sự đoạn tuyệt của một tình yêu tươi đẹp. Miêu tả thăng trầm của Kiều khi phải trao duyên cho em, làm rõ tâm trạng tuyệt vọng khi tình yêu vụt mất, và lòng buộc lòng với Kim Trọng.

Sau đêm thề giữa Kim Trọng và Thúy Kiều, Kim Trọng phải về hộ tang chú tại Liễu Dương. Tai nạn đến với gia đình Kiều, buộc Kiều phải bán thân để chuộc cha và em. Đêm trước khi theo Mã Giám Sinh, Kiều nhờ Vân thay mình trả ơn cho Kim Trọng.

Chuyện trao duyên trong hoàn cảnh khó khăn của Thúy Kiều là một câu chuyện tế nhị, không có lựa chọn khác vì Kiều đã hứa hẹn với Kim. Tình yêu là một truyện chăm sóc cả đời, trao duyên khi Thúy Kiều còn nhiều bí mật với Vân về tình cảm của mình và Kim. Bốn câu thơ diễn đạt tư thế và hình ảnh của Kiều khi nhờ Vân truyền đạt mối tình của mình:

'Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.'

Những lời Kiều muốn chia sẻ với Vân thật sự quan trọng và thiêng liêng. Đó là 'tin tưởng, lạy, tôn trọng' là cách thể hiện niềm tin tuyệt đối của Kiều vào Vân. 'Tin tưởng' mang sức mạnh của lòng tin. Tác giả sử dụng 'chịu lời' để thể hiện sự nhất quán trong lòng tin, không phải chỉ là việc nhận lời mà còn là sự cam kết không thể từ chối. 'Ngồi lên, lạy, thưa' là những cử chỉ của người có địa vị cao, những người mà Kiều tôn trọng và biết ơn.

Từ những câu thơ trên, ta thấy rằng trong bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào, Kiều vẫn sử dụng lời ngôn tế nhị để thể hiện sự biết ơn và tôn trọng của mình.

Kiều chia sẻ niềm đau khi mở lòng với em về mối tình của mình. Hình ảnh 'quạt ước, chén thề' là biểu tượng của những cam kết mặc dù đã bị 'đứt gánh tương tư', mô tả sự mong manh, tan vỡ đột ngột. Kiều nhờ em nối lại mối tơ thừa để thực hiện lời thề với Kim Trọng. 'Mặc em' là sự phó mặc, uỷ thác, kết hợp ý muốn và sức ép để Vân đồng ý với Kiều:

'Kể từ ngày gặp chàng Kim,
Trong lễ quạt ước, đêm chén thề.
Đâu sóng gió không dừng chân,
Hiếu tình khôn lẽ, hai bề vẹn hai.'

Trong xã hội phong kiến, bất công là điều không thiếu, khiến cho nàng phải gánh chịu cảnh khổ. Cha nàng bị kẻ gian hãm hại, buộc con gái phải bán mình để chuộc giữa chữ hiếu và tình thương, không gì là hoàn hảo.

Nàng cảm thấy Thúy Vân vẫn còn trẻ và là người duy nhất mà nàng tin tưởng, cho nên nàng yên tâm gửi gắm mối tình này cho em:

'Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối vẫn còn thơm lây.'

Kiều hy vọng Vân sẽ chấp nhận mối tơ duyên với Kim Trọng, đồng lòng chị em trong máu mủ ruột già. Kiều mong sao khi mình không còn trên thế gian, Vân cũng sẽ hạnh phúc khi chấp nhận mối duyên này.

Cảm nhận của em về đoạn trích Trao duyên, văn mẫu lớp 10

Tới đây, Kiều quyết định trao cho Vân những kỉ vật tình yêu giữa nàng và Kim Trọng. Mặc dù trao đi có nghĩa là mất đi, nhưng Kiều mong em sẽ coi đó như kỉ vật của ba người:

'Chiếc thoa với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ gió cây,
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.'

Chiếc vành, bức tờ mây là biểu tượng của tình cảm sâu sắc giữa Kim và Kiều. Phím đàn, mảnh hương nguyền trở thành quá khứ, những kỷ vật quý giá chứng minh cho tình yêu đẹp. Trong việc trao kỷ vật, Kiều đối mặt với mâu thuẫn giữa bắt buộc và nội tâm, giữa lý trí và tình cảm, nhưng đồng thời làm nổi bật sự phức tạp của con người.

'Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phân sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!'

Kiều vẽ lên bức tranh đối lập: Thúy Vân và Kim Trọng hạnh phúc một bên, nàng đối diện với oan trái và số phận bạc mệnh. Dù nàng có chết, tình yêu với chàng Kim vẫn nặng nhưng sự oan trái làm Kiều bị mất tập trung, không còn nhận biết môi trường xung quanh. Nàng trước cảnh tượng oan nghiệt, xót xa đang đợi mình phía trước.

Mất đi tình yêu là như chết, cái chết tâm hồn. Tiếng nói thương xót cho thân phận, con người thiết tha với tình yêu. Chuyển từ đối thoại sang độc thoại nội tâm khi trao kỷ vật, lòng thổn thức, đau lòng.

Nàng lạy gửi trăm nghìn lời thương cho tình quân như lời xin lỗi và tạm biệt. Tơ duyên dường như sẽ kết thúc ngắn ngủi nhưng nặng nề.