Đề bài: Cảm nhận về một tác phẩm nổi bật đã học
I. Dàn ý chi tiết
1. Bắt đầu
2. Nội dung chính
3. Kết luận
II. Ví dụ mẫu
I. Bố cục Nhận định về một tác phẩm ấn tượng đã học
1. Bắt đầu
2. Phần Chính
3. Kết luận
II. Mẫu Văn Cảm Nghĩ về Tác Phẩm Nổi Bật Đã Học
Loại trừ bạo động như lời Đại Việt ta từ lâu
Văn hiến đã chứng minh sự tự chủ
Núi sông chia rẽ, tạo ra phong tục độc đáo
Triều đại Triệu, Đinh, Lý, Trần để lại dấu ấn độc lập
Khác biệt với Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên giữ vững bản sắc'
'Nhân nghĩa' - một triết lý quen thuộc, nhắc nhở về hành động tốt đẹp giữa con người theo quan niệm đạo đức Nho giáo. Nguyễn Trãi đưa ra quan điểm rằng để đảm bảo sự yên bình cho nhân dân, chúng ta cần loại bỏ bạo lực. Cứu nước là cứu dân, và ông thể hiện sự nhất quán giữa quốc gia và nhân dân. Điều này phản ánh tư tưởng nhân nghĩa làm cơ sở cho cuộc chiến tranh bảo vệ độc lập. Nguyên nhân của độc lập chủ quyền dân tộc được xác định bởi tên gọi, văn hiến lịch sử lâu dài, địa giới, văn hóa, và sự kiện lịch sử các triều đại Triệu, Đinh, Lý, Trần. Tất cả này là những bằng chứng không thể phủ nhận.
Sau đó, tác giả trình bày những bằng chứng lịch sử:
'Do đó:
Lưu Cung thất bại do tham công
Triệu Tiết lớn thích phải hy sinh
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bằng Đằng giết tươi Ô Mã
Xem xét việc xưa
Chứng cớ còn ghi'
Nguyễn Trãi qua đoạn văn này khéo léo thể hiện chiến công hùng hồn của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống xâm lăng. Ông không chỉ khẳng định độc lập quốc gia mà còn tái hiện sống động quá trình bảo vệ sự sống còn của dân tộc, với sáu trận chiến thắng lịch sử. Mỗi câu chữ đều là một bảng chứng cứ vững chắc, kết nối chặt chẽ với sự chính nghĩa trong cuộc chiến tranh giữa vua Lê và quân Minh.
Tác giả lên án âm mưu và tội ác của giặc Minh một cách rõ ràng:
'Nướng dân trên ngọn lửa tàn ác
....
Trời đất có thể dung tha sao? Ai là thần dân nào chịu nổi?'
Hành động tàn bạo của giặc ngoại xâm đang thực sự là một bi kịch. Họ hành hạ, giết hại dân lành vô tội một cách tàn nhẫn. Giọng văn uất hận và sôi trào làm nổi bật sự tố cáo, vạch trần tội ác của quân xâm lược. Điều đáng chú ý là Nguyễn Trãi đặt mình trên góc độ của dân tộc khi tố cáo tội ác, thể hiện lòng yêu nước. Đoạn văn có thể coi là bản tuyên ngôn nhân quyền với sự chính nghĩa trong cuộc chiến tranh.
Đất nước bị che phủ bởi bóng tối của quân thù, dân chúng sống trong cảnh đau khổ và hận thù. Nhưng anh hùng đã nổi lên để khởi nghĩa:
'Núi Lam Sơn dậy sóng nghĩa,
....
Quân thù mạnh mẽ lúc này'
Đoạn thơ vinh danh chủ tướng Lê Lợi với những phẩm chất xuất sắc nhất của anh hùng yêu nước thế kỷ XV. Mặc dù khởi nghĩa đầu tiên gặp nhiều khó khăn ở Lam Sơn vùng hoang vu, nhưng không có điều đó làm suy giảm tinh thần của anh hùng. Quân ta không chỉ đối mặt với khó khăn về điều kiện chiến đấu mà còn phải đương đầu với thiếu nhân tài. Nhưng sự đoàn kết của nhân dân và sự quyết tâm của Lê Lợi đã giúp vượt qua những thử thách. Quân ta sử dụng chiến thuật linh hoạt, tận dụng yếu điểm của địch, và qua từng trận đánh: Tây Kinh, Đông Đô, Ninh Kiều, Tốt Động...
Kết thúc phần văn, ngôn từ chuyển sang tâm huyết, tự hào về bản sử diệu kỳ của dân tộc, tuyên bố dừng chiến tranh, khẳng định bản lĩnh độc lập của dân tộc trong bình yên. Lời tuyên bố của tác giả còn rút ra hai bài học lịch sử, ánh sáng lên quy luật thiên địa, quy luật thăng trầm của từng quốc gia.
Phong cách viết lưu loát, cách triển khai nội dung rõ ràng, là đặc điểm nổi bật trong bài cáo của Nguyễn Trãi. Thông qua bài viết, Nguyễn Trãi không chỉ khẳng định quyền lực của dân tộc mà còn vạch trần tội ác của đối thủ, đồng thời tỏ ra tự hào với những chiến công vẻ vang của lịch sử.
Mặc dù thời gian chiến tranh đã trôi qua, bản cáo vẫn giữ nguyên giá trị của mình. Nó không chỉ là một trong ba bản tuyên ngôn độc lập của quê hương mà còn là bức tranh hùng vĩ về lịch sử dân tộc và những câu chuyện đẹp xoay quanh nó.
Đề bài Cảm nghĩ về một tác phẩm nổi bật đã học được xây dựng để giúp học viên củng cố kiến thức về văn bản/thơ đã học. Ngoài ra, để hiểu sâu hơn môn Ngữ văn 10, bạn có thể tham khảo thêm một số bài văn xuất sắc lớp 10 như: Cảm nhận sau khi thảo luận về truyện cười 'Lợn cưới áo mới', Cảm nhận về bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận, Cảm nhận về một bài thơ hoặc tác phẩm văn học mà bạn yêu thích, Cảm nhận đặc sắc về một câu chuyện bạn đã học và không thể quên.