Nhận định về nhân vật lão Hạc và ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc

Phân tích: Những tư duy về nhân vật lão Hạc và ông giáo trong truyện Lão Hạc

Bài văn cảm nhận về sự hiện hữu của lão Hạc và ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc

Bài mẫu: Cảm nhận về nhân vật lão Hạc và ông giáo trong tác phẩm ngắn Lão Hạc

Tác phẩm ngắn Lão Hạc của Nam Cao, xuất bản năm 1943, đã chạm đến lòng độc giả bằng câu chuyện bi thương về số phận đầy thê thảm của người nông dân Việt Nam. Tác giả tập trung mô tả tâm lý của nhân vật chính - lão Hạc, qua việc bán chó, đã mở ra tầm nhìn sâu sắc về lòng nhân cách, lòng cha đáng kính, và một hiện thực đau lòng đằng sau những cuộc sống đơn sơ lương thiện.

Hình ảnh của cậu Vàng, con chó thân thương, không chỉ là kỷ niệm đáng quý của đứa con, mà còn là nguồn an ủi cho ông lão cô đơn. Lão chăm sóc cậu Vàng như con người, và quyết định bán cậu không phải vì tiền bạc, mà vì cơn đói đang dày vò lão. Quyết định đau lòng ấy lại làm lão phải đau khổ vì mất đi người bạn trung thành.

Cậu Vàng, với giá năm đồng bạc, trở thành gánh nặng trĩu nặng trên vai người mua. Lão Hạc, sau khi bán đi, lại chìm đắm trong nỗi đau và tâm trạng nặng trĩu. Cuộc sống cô đơn và khốn khổ của lão được tô điểm bằng hình ảnh cậu Vàng, bản thân cũng trở thành gánh nặng, đồng thời để lại câu hỏi về ý nghĩa của sự hy sinh.

Trong khoảnh khắc 'lão vui vẻ làm ra', gương mặt 'cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậng nước' không thể che giấu. Nỗi đau đớn cố kìm nén của lão Hạc như một biểu hiện cho hành động làm bất đắc dĩ, khiến ông giáo, người nhận báo tin, cảm thấy ái ngại cho lão.

Ông giáo hiểu được tâm trạng của một con người khi phải bán đi người bạn trung thành của mình. Cảm giác ân hận quấy rối lão, tạo nên biểu hiện mới trên khuôn mặt: 'Mặt lão đột ngột co rút. Những nếp nhăn tụ lại, đẩy nước mắt chảy ra. Đầu lão nghiêng về một bên, và miệng lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...'.

Những suy nghĩ của ông lão suốt cuộc đời lương thiện có thể làm người đọc phải rơi nước mắt: 'Thì ra tôi già bằng tuổi này rồi vẫn đánh lừa một con chó'. Bản chất của một con người lương thiện, tính cách của người nông dân nghèo nhưng nhân hậu, tình nghĩa, trung thực và giàu lòng vị tha được thể hiện đầy đủ trong đoạn văn đầy nước mắt này.

Nhưng chưa hết, lão Hạc còn phải trải qua những cảm giác đau lòng, tủi cực của cuộc sống, nhận thức về thân phận của một ông lão nghèo, cô đơn. Liên tưởng giữa kiếp người và kiếp chó tạo nên cảm giác chua chát: 'Kiếp con chó là kiếp khổ, tôi biến nó thành kiếp người, có lẽ nó sẽ sung sướng hơn một chút... cuộc sống như kiếp của tôi chẳng hạn'.

Tóm lại, việc bán chó là sự hy sinh của một người cha, luôn lo lắng cho hạnh phúc và tương lai của đứa con. Tấm lòng đó đáng được quý trọng! Hiện thực nghiệt ngã khiến lão Hạc mất đi đứa con, và cái đói cái nghèo lại tiếp tục làm mất đi người bạn cậu Vàng. Lão như bị tách rời từng mảng sự sống sau những biến cố, dù cố 'cười gượng' khó khăn nhưng lão đã nhìn thấy trước cái chết của mình. Những lời gửi gắm và món tiền trao cho ông giáo sau khi bán chó, không ai ngờ đó là những lời trăng trối.

Số phận của lão Hạc dẫn đến cái chết đã được báo trước, nhưng vẫn khiến mọi người bất ngờ và thương cảm. Quyết định dùng bả chó để tìm đến cái chết là giải pháp cuối cùng để lão đứng vững trước đau khổ. Kết thúc bi kịch là sự chấm dứt của những dằn vặt riêng tư của lão Hạc, để lại suy ngẫm về số phận của những con người nghèo khổ và lương thiện trong xã hội.

Xuất hiện suốt tác phẩm, nhân vật tôi là người bạn, là điểm tựa tinh thần của lão Hạc. Suy nghĩ của nhân vật này giúp độc giả hiểu rõ hơn về con người lão Hạc. Nhân vật lão Hạc thật sự đẹp và cao quý qua đôi mắt của nhân vật tôi.

Điều đặc biệt của tác phẩm là tác giả cố tình đánh lừa, ngay cả người thân thiết như ông giáo cũng có lúc hiểu lầm về lão Hạc. Sự thật về nhân vật tôi cố hiểu, cố theo dõi đã làm hết sức để hiểu rõ con người của lão Hạc. Khi Binh Tư nói về lão Hạc xin bã chó, ông giáo ngỡ ngàng, chột dạ: 'Người đáng kính ấy bây giờ cũng phải theo dõi Binh Tư để kiếm ăn sao? Cuộc sống cứ mỗi ngày lại thêm đau đớn'. Chi tiết này làm nổi bật tình huống truyện, dẫn dắt người đọc từ lòng tốt của ông giáo sang một hướng khác: Một con người giàu lòng tự trọng và nhân hậu như lão Hạc cuối cùng cũng chấp nhận cái ăn làm thay đổi, biến chất như thế nào? Nếu lão Hạc như thế, niềm tin vào cuộc sống và ông giáo có thể sẽ sụp đổ, vỡ tan như chồng ly thủy tinh vụn nát.

Nhưng khi đối mặt với cái chết đau đớn của lão Hạc, ông giáo bùng nổ: 'Không! Cuộc đời không chỉ đáng buồn mà còn có nghĩa khác'. Tận hưởng khoảnh khắc truyện mở nút, tâm tư chân thành của ông giáo trào dâng, kể về lão Hạc và người nông dân... 'Thật đau lòng! Đối với mọi người xung quanh, nếu ta không cố gắng hiểu họ, ta chỉ thấy họ như những con người gàn dỡ, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa... luôn là lý do để ta tàn nhẫn, không bao giờ đủ lòng thương'.

Có lẽ đây là triết lý sống xen kẽ với cảm xúc bi thương của Nam Cao. Trong cuộc sống, cần phải có một trái tim đầy năng động, biết chia sẻ và yêu thương, bảo vệ người khác, nhìn nhận mọi người xung quanh một cách tổng thể, bằng đôi mắt của tình thương.

Đối với Nam Cao, con người chỉ đạt được đẳng cấp con người khi có khả năng đồng cảm với những người xung quanh, biết đánh giá, trân trọng, yêu quý những điều đáng quý, đáng thương. Để làm được điều này, con người cần đặt mình vào hoàn cảnh cụ thể của người khác để hiểu đúng và thực sự thông cảm với họ.

Câu chuyện được kể từ góc nhìn cá nhân, nhân vật tôi trực tiếp kể lại toàn bộ, khiến cho độc giả cảm nhận rằng đây là một câu chuyện thực sự đang xảy ra trong đời. Thông qua nhân vật tôi, Nam Cao thể hiện hết tâm hồn con người bên trong mình.

Dolor, xót xa nhưng không hề gục ngã, vẫn niềm tin vào tâm hồn con người. Nam Cao từng khiếp sợ trước khó khăn, đau đớn của bản thân, nhưng lại rơi lệ cho tình người, cho cuộc sống. Khó phân biệt giọt nước mắt nào thuộc về lão Hạc, giọt nào là của ông giáo: Khi rơi nhè nhẹ, khi lăn dài dịu dàng, khi lặng lẽ rơi, khi vỡ oà cùng nước mắt nức nỡ. Thậm chí, nước mắt ẩn sau nụ cười: Cười diệu kỳ, cười nhạt nhòa, cười với những giọt nước mắt, cười như mếu...

Việc tác giả tự đóng vai nhân vật tôi tạo nên sự linh hoạt, lời kể vươn ra mọi không gian, thời điểm, kết hợp giữa kể và miêu tả, kí ức hòa quyện với sự bộc lộ cảm xúc sâu sắc và triết lý...

Truyện ngắn Lão Hạc là kiệt tác của mọi thời đại, bi kịch của cuộc sống hàng ngày nay đã trở thành bi kịch vĩnh cửu. Con người với những phẩm chất cao quý hay những khía cạnh đau thương đều thu hẹp trong tác phẩm. Qua nhân vật tôi, tác giả đã kêu gọi một chuông báo thức: Hãy cứu vớt con người, hãy bảo vệ nhân phẩm trong một thế giới đầy thách thức, luôn sẵn sàng đánh bại những thử thách về đời sống và đạo đức. Vì vậy, chúng ta cần đặt nhân vật tôi ở một vị trí trọng yếu hơn khi tiếp cận tác phẩm.

Ngoài Cảm nghĩ về nhân vật lão Hạc và ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc, các bạn nên tìm hiểu thêm về Tóm tắt Lão Hạc, bài văn mẫu Truyện ngắn Lão Hạc làm thế nào để hiểu về tình cảnh của người nông dân trước cách mạng? hoặc phần Trong vai vợ ông giáo, kể lại một đoạn trích trong truyện Lão Hạc để củng cố kiến thức của mình.