Buzz
1. Dàn bài cho cảm nhận về tác phẩm 'Bàn luận về phép học'
A. Mở bài:
- Bắt đầu bài viết bằng cách giới thiệu về tác giả và tác phẩm là một cách hiệu quả để giúp đọc giả dễ dàng hình dung. 'Bàn luận về phép học' của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp không chỉ là một văn bản chính luận sắc bén, mà còn là một tác phẩm ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa.
- Tiếp theo, chia sẻ cảm nhận cá nhân về văn bản, có thể nhấn mạnh ấn tượng của bạn về sự sắc bén, logic và sự tinh tế trong lập luận của tác giả, cũng như cảm nhận về sự hấp dẫn và giá trị mà văn bản mang lại.
B. Phần thân bài:
- Bắt đầu phần thân bài bằng cách trình bày luận điểm đầu tiên của tác giả về mục đích của việc học. Tác giả khẳng định rõ ràng rằng mục đích chính của việc học là để hiểu đạo lý và trở thành con người hoàn thiện. Họ sử dụng hình ảnh minh họa: ngọc chỉ trở nên quý giá khi được mài giũa, giống như con người chỉ đạt đến tinh túy khi được rèn luyện qua học tập và trải nghiệm.
- Trong luận điểm thứ hai, tác giả chỉ trích những phương pháp học kém hiệu quả và sai lầm trong hệ thống giáo dục quốc gia từ khi thành lập. Các phương pháp học mà tác giả chỉ trích bao gồm:
+ Phương pháp học chỉ tập trung vào hình thức và việc ghi nhớ mà không chú trọng đến việc hiểu sâu sắc.
+ Phương pháp học chỉ chú trọng vào việc đạt được danh tiếng và lợi ích cá nhân, thay vì phát triển đạo đức và tri thức.
Tác giả chỉ ra rằng điểm chung của những phương pháp học này và các phương pháp tiêu cực khác là sự thiếu chú trọng đến các giá trị nhân văn cơ bản và kiến thức thực tiễn, chỉ tập trung vào việc thỏa mãn nhu cầu không lành mạnh.
Hậu quả của những phương pháp học sai lầm này là sự suy giảm ở mọi tầng lớp xã hội, từ lãnh đạo đến người dân. Điều này dẫn đến việc làm suy yếu quốc gia, giảm sức mạnh và làm chậm quá trình phát triển văn minh cũng như cuộc sống của người dân.
- Trong luận điểm thứ ba, tác giả đề xuất các phương pháp học mà họ cho là đúng đắn và hiệu quả:
+ Mở rộng hệ thống giáo dục để mọi người, không phân biệt giai cấp hay tầng lớp, đều có cơ hội tiếp cận học vấn.
+ Các nguyên tắc và đạo lý cơ bản cần phải tuân theo lý tưởng của Chu Tử.
+ Phương pháp học cần được thiết kế từ dễ đến khó, phát triển qua các cấp độ, và kết hợp với thực hành để đạt hiệu quả cao nhất.
Kết quả của việc áp dụng những phương pháp học này là đào tạo ra các tài năng, giúp quốc gia trở nên mạnh mẽ và thịnh vượng.
Tác giả cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của giáo dục trong việc xây dựng quốc gia và chính trị, cho rằng giáo dục hình thành nên những con người có trí tuệ và đạo đức, từ đó làm cho quốc gia trở nên yên bình và phát triển.
- Trong luận điểm thứ tư, tác giả nhấn mạnh về nghệ thuật diễn đạt:
+ Sử dụng lập luận mạch lạc để trình bày ý kiến một cách hợp lý và dễ hiểu.
+ Lựa chọn ngôn từ đơn giản, súc tích nhưng vẫn có sức thuyết phục, tránh sự phức tạp và rườm rà, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận và đồng tình với ý kiến được trình bày.
C. Kết luận:
- Kết luận bằng việc nhấn mạnh giá trị của tác phẩm:
- Tác phẩm đã thành công trong việc làm rõ mục đích và phương pháp của việc học chân chính thông qua cách lập luận mạch lạc và rõ ràng.
- Qua tác phẩm này, chúng ta không chỉ nhận ra tài năng của tác giả mà còn cảm nhận được lòng yêu nước và cam kết của họ đối với sự phát triển và xây dựng đất nước.
2. Mẫu cảm nhận tác phẩm 'Bàn luận về phép học' - mẫu số 1
'Bàn luận về phép học' là đoạn văn trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8 năm 1791. Khi đó, Nguyễn Thiếp đang đảm nhận chức vụ Viện trưởng viện Sùng Chính và đồng thời phụ trách việc biên soạn sách và xây dựng Trung đô Phượng Hoàng tại Nghệ An, một công việc quan trọng gắn liền với nhiệm vụ nâng cao dân trí và đào tạo nhân tài cho đất nước.
Bài tấu này phản ánh sự tâm huyết của Nguyễn Thiếp với sự phát triển của giáo dục và nền quốc học, nhằm chấn hưng và nâng cao trình độ tri thức của cả nước. Nguyễn Thiếp đã nêu rõ mục tiêu của việc học, nội dung học tập và phương pháp học một cách ngắn gọn và súc tích, thể hiện sự hiểu biết và sự quan tâm đặc biệt đối với giáo dục trong lòng dân tộc.
Bài viết bắt đầu bằng câu tục ngữ cổ: 'Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo.' Điều này cho thấy mục đích của việc học là để hiểu rõ 'lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người.' Học không chỉ mở rộng trí tuệ mà còn bồi bổ đạo đức. Khi Nguyễn Thiếp nói về 'đạo,' ông ám chỉ đến việc làm người. Ông chỉ trích việc học hiện tại chỉ chú trọng hình thức và lợi ích cá nhân, bỏ qua các giá trị đạo lý cơ bản như tam cương và ngũ thường.
Nguyễn Thiếp sử dụng ví dụ từ thời kỳ loạn lạc để minh họa cho vấn đề. Ông chỉ ra tình trạng buôn bán quan lại trong thời Lê - Trịnh, nơi mà cả quốc gia phải gánh chịu hậu quả của sự ưu ái dành cho quan lại, thực dân và quý tộc. Tình trạng này khiến ông đau lòng và thất vọng, nhấn mạnh rằng 'Nước mất nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.'
Như vậy, Nguyễn Thiếp truyền đạt thông điệp của mình một cách trầm tĩnh và sâu sắc, giúp mọi người nhận thức rõ những vấn đề nghiêm trọng mà xã hội đang đối mặt và cần phải giải quyết. Trong phần hai, ông đề cập đến nội dung và phương pháp học tập. Ông nhấn mạnh rằng việc học có thể thực hiện tại nhiều nơi như trường công, trường tư, hoặc thậm chí tại gia đình của những người uy tín trong võ học, tùy vào sự thuận tiện của mỗi cá nhân.
Về nội dung học tập, Nguyễn Thiếp nhấn mạnh việc tuân theo chỉ dẫn của Chu Tử, một học giả nổi tiếng đời Nam Tống. Ông khuyến khích bắt đầu với tiểu học để xây dựng nền tảng, rồi tiếp tục học các tác phẩm văn học và lịch sử cổ điển. Tuy nhiên, ông nhận thấy rằng nội dung học tập vẫn bị ràng buộc bởi lịch sử và thời đại. Nguyễn Thiếp đề xuất phương pháp học tập tiến bộ hơn, với quan điểm rằng học tập nên được tóm tắt và kết hợp với thực hành. Ông hy vọng rằng những người học sẽ trở thành nhân tài, góp phần làm cho đất nước mạnh mẽ và ổn định. Điều này thể hiện sự liên kết giữa giáo dục và tâm hồn con người, cùng sự tiến bộ trong môi trường giáo dục.
Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ đạo học và ý nghĩa lớn lao của nó: 'Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.' Việc học không chỉ tạo ra những người tài năng mà còn mở mang tri thức và góp phần vào sự thịnh vượng của đất nước. Chiến lược 'trồng người' mà ông đề cập là một chiến lược sáng tạo và hiệu quả.
Cuối cùng, Nguyễn Thiếp bày tỏ lòng mình. Bài tấu không chỉ là những lời 'thành thật', mà còn thể hiện sự khiêm tốn và mong muốn được sự soi sáng của vua. Ông được biết đến với danh hiệu La Sơn phu tử, được tôn kính và yêu mến bởi người đương thời. Dù tài năng của ông chưa được thể hiện trọn vẹn, nhưng khi vua Quang Trung qua đời, ông đã từ bỏ vị trí và về ẩn dật tại núi rừng. Ông qua đời ở tuổi 81, để lại tinh thần trong sáng và cao quý. Bài tấu 'Bàn luận về phép học' với những suy nghĩ về mục đích và phương pháp học tập đã được ông trình bày một cách đúng đắn và tiến bộ, mặc dù ông cũng nhận ra những hạn chế của thời đại. Tuy nhiên, lòng nhiệt tình của ông đối với đất nước, nhân dân và sứ mệnh trồng người đã để lại một di sản đáng ngưỡng mộ cho hậu thế.
3. Cảm nhận về tác phẩm Bàn luận về phép học - mẫu số 2
'Bàn luận về phép học' là đoạn trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung. Khi đó, Nguyễn Thiếp giữ vai trò Viện trưởng viện Sùng Chính và đồng thời phụ trách biên soạn sách cùng việc xây dựng Trung đô Phượng Hoàng, một nhiệm vụ to lớn và quan trọng. Bài tấu phản ánh sự quan tâm sâu sắc của Nguyễn Thiếp đối với việc nâng cao giáo dục quốc gia, nhằm mở mang tri thức cho dân chúng và đào tạo nhân tài cho đất nước.
Trong phần mở đầu, tác giả sử dụng câu châm ngôn đơn giản nhưng đầy ý nghĩa: 'Ngọc không mài không thành đồ vật, người không học không biết rõ đạo'. Qua đó, ông minh họa một cách cụ thể và dễ hiểu về ý nghĩa của việc học. Ông giải thích khái niệm 'đạo' ngắn gọn và rõ ràng: 'đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người'. Từ đó, ông nhấn mạnh rằng mục đích chính của việc học là để trở thành người có phẩm chất đạo đức.
Sau khi làm rõ mục đích học tập, tác giả chuyển sang chỉ ra những sai lầm và lệch lạc trong quá trình học. Ông chỉ trích những hiện tượng cụ thể: việc học chỉ chú trọng vào hình thức, thuộc lòng mà không hiểu sâu sắc. Loại học này thường nhằm mục đích cá nhân như cầu danh lợi, mong có danh tiếng, được tôn trọng, sống thoải mái, hoặc thu lợi ích.
Người học theo lối này dẫn đến tình trạng “chúa trọng nịnh thần”, khiến mọi người, từ kẻ quyền thế đến kẻ thấp kém, đều chạy theo mục tiêu cá nhân, không quan tâm đến thực tế, gây ra tình trạng “mất nước nhà tan”.
Tác giả đề cập đến yêu cầu và phương pháp học tập, nhấn mạnh sự cần thiết mở rộng cơ hội giáo dục bằng cách phát triển hệ thống trường học và tạo điều kiện thuận lợi cho việc học. Ông nhấn mạnh rằng việc học phải bắt đầu từ những kiến thức cơ bản và dần dần nâng cao, đồng thời kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Ông có cái nhìn sâu sắc về yêu cầu và phương pháp học tập.
Khi đề cập đến nội dung học tập, tác giả khuyên nên theo lời dạy của Chu Tử, một học giả thời Nam Tống - Trung Quốc. Ông cho rằng việc học nên bắt đầu từ cơ bản và dần dần mở rộng, nhưng nhận ra rằng những nội dung học này không có gì mới mẻ. Ông thừa nhận rằng ông vẫn bị giới hạn bởi các quan điểm lịch sử và thời đại, và chưa thể tiếp cận với những tiến bộ khoa học hiện đại.
Trong phần cuối, Nguyễn Thiếp bày tỏ tâm tư của mình, cho thấy rằng bài tấu về việc học là sự thể hiện chân thành, không chỉ là những lời nói xuông. Tấm lòng và sự yêu thương của ông đối với dân tộc và sứ mệnh giáo dục đã để lại một di sản sáng ngời cho các thế hệ sau.
Tham khảo: Phân tích tác phẩm Bàn luận về phép học chọn lọc hay nhất
