Nhận định về tác phẩm Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam

2 Bài viết mẫu Phê phán về truyện Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam

I. Hiểu rõ về tác phẩm Hai đứa trẻ

1. Cấu trúc

Trong tác phẩm 'Hai đứa trẻ', chúng ta có thể phân thành 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến 'tiếng cười của khánh khách giảm dần về phía làng'. Bối cảnh là chiều tối ở phố huyện.
- Phần 2: Từ 'bầu trời đã chuyển sang đêm...' đến '... những cảm xúc mơ hồ không rõ ràng'. Cảnh phố huyện khi lên đèn và tâm tình của hai đứa trẻ.
- Phần 3: Phần còn lại. Hình ảnh phố huyện khi tàu đêm lao qua và ước vọng hão huyền của hai đứa trẻ.

2. Chủ đề
Bức tranh hiển thị sự chân thực và đầy cảm xúc về cuộc sống của những người nghèo và những hoài bão không rõ ràng, đáng thương. Tác giả thông qua đó thể hiện sự đồng cảm sâu sắc thông qua trái tim nhân đạo của mình.
 

II. Cảm nhận về truyện Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam, mẫu 1:

1. Hình ảnh buổi chiều tối tại phố huyện

Bức tranh phố huyện xuất hiện với vẻ xơ xác trong buổi chợ tàn 'một chiều êm ả như giọt sương', có tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng, chợ đầy những thứ rác rưởi, vỏ thị, lá mía, lá nhãn. Lũ trẻ nhặt nhạnh bòn mót.
- Không gian phố huyện tràn ngập bóng tối, vẫn có ánh sáng nhưng bóng tối phủ đầy câu chuyện, những mảnh đời nhỏ bé về nghèo đói, xơ xác.
- Bóng tối là nền cho toàn bộ tác phẩm với những mảnh đời buồn tẻ, như những ngọn đèn tù mù, leo lét từ hàng nước chị Tí, đám lửa nhỏ vàng từ gánh phở bác Siêu, đến những ngôi sao lấp lánh, và những con đom đóm bay nhẹ nhàng trên mặt đất.
- Bức tranh còn có nét hoang dại như tiếng cười khóc của cụ Thi nghiện rượu.

2. Cảnh phố huyện về đêm và tâm trạng của hai đứa trẻ
- Khung cảnh: 'một đêm mùa hạ nhẹ nhàng và thoảng qua làn gió mát'.
- Đêm tràn ngập bóng tối 'tối hết con đường dẫn ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng lại càng sâu sắc hơn nữa'.
- Cuộc sống: buồn tẻ, hiu quạnh với những cuộc sống làm nghề buôn bán, quẩn quanh trong đói nghèo, không hề thấy ánh sáng của ngày mai: 'đêm nào Liên và em cũng phải ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc cây bàng với bóng tối của khung cảnh chung quanh'. Hình ảnh đau lòng của gia đình bác xẩm.. đã tạo nên cảm giác tiêu điều, không hy vọng. Và nhà văn thể hiện sự thông cảm, đau lòng: 'Như vậy, con người trong bóng tối đang hy vọng vào một điều gì đó tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của họ'.

3. Khung cảnh phố huyện khi chuyến tàu đêm đi qua và ước mơ mơ hồ của hai đứa trẻ.
- Mỗi khi tiếng và ánh sáng của chuyến tàu đêm thoáng qua, nó mang theo chút sinh khí, làm cho hai đứa trẻ nuôi dưỡng ước mơ mơ hồ. Trong kí ức mơ hồ của Liên, Hà Nội tỏa sáng và sôi động. Nhưng đó chỉ là quá khứ, hiện tại ở đây thì tăm tối vô tận!

KẾT LUẬN

- Truyện được xây dựng như không có cốt truyện, nhưng với lời văn nhẹ nhàng, cảm xúc tinh tế, ngôn ngữ phong phú đã làm cho nó trở nên nổi bật.
- Tâm điểm của bức tranh về phố huyện nghèo là hình ảnh chị em Liên và An, với những ước mơ giản dị, nhưng lại xa tầm với. Mọi thứ đều thất bại, chìm vào bóng tối của cuộc sống.
- Với góc nhìn thực tế và miêu tả sắc bén, truyện để lại những dấu ấn đau lòng, thấu hiểu về những đời nhỏ bé trong xã hội ngày xưa.
- Bút phê của Thạch Lam ghi lại những dòng văn làm rung động lòng người, bởi ông viết dưới bàn tay tài năng và tâm hồn nhân văn.

III. Cảm nhận về truyện Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam, mẫu số 2:

Nếu như những tác giả thuộc Tự Lực Văn Đoàn chọn miêu tả cuộc sống với những điều tươi đẹp, sáng sủa nhất, Thạch Lam lại chọn cho mình một con đường khác. Trước con mắt của ông, cuộc sống không chỉ là tình yêu mãnh liệt đến mức lãng quên cả đất trời, mà còn chứa đựng những nỗi đau. Ngòi bút của Thạch Lam không chọn cách đứng ngoài, mà đi sâu vào những ngõ ngách tâm hồn con người, từ đó lọc ra một bức tranh cuộc sống ở phố huyện nghèo (Hai đứa trẻ) - nơi bóng tối đè nặng lên cuộc sống khốn khổ, u ám của con người.

Bức tranh về cuộc sống huyện bắt đầu từ cảnh đêm tối và kết thúc với nhóm chờ tàu của chị em Liên và người dân. Toàn bộ bức tranh là màu đen tối, lan tỏa, phủ lên cảnh vật, tạo nên bầu không khí nặng nề, u ám. Cuộc sống ở đây dường như chỉ có một màu đen xám. Bóng tối bao trùm búp sen tre, bóng tối ẩn mình trong góc quán, bóng tối tiếp xúc với ánh sáng le lói của đom đóm. Tất cả, tất cả đều mất mát trong bóng tối. Cuộc sống của con người ở phố huyện, từ vốn đã khó khăn, bây giờ lại càng trở nên tối tăm, cô đơn, đáng thương. Vài đứa trẻ nhặt nhạnh giữa góc chợ vắng lạnh lẽo vào đêm. Chị em Liên lang thang xung quanh quán hàng, vốn đã trở nên trống trải. Hàng phở của bác Siêu lặng lẽ lăn bánh. Những hình ảnh lẻ loi, đơn độc đó cùng với vài ánh sáng bé nhỏ không đủ để đánh tan bóng tối dày đặc, đang ngày càng áp đặt lên cuộc sống của họ - những con người có thể đếm trên đầu ngón tay 'mấy chú', 'mấy người'. Bóng tối cùng đồng hành im lặng đã thống trị trên cuộc sống. Thời gian bỗng nhiên trở nên tĩnh lặng, u ám kì lạ. Không gian ngột ngạt của cuộc sống. Bức tranh kia đánh thức nỗi đau trong tâm hồn độc giả, biến thành những tiếng kêu uất ức mà không có câu trả lời.

Tuy nhiên, Thạch Lam - nghệ sĩ của tâm hồn đó - không chỉ giới hạn ở việc mô tả bóng tối. Bóng tối có đáng sợ nhưng cuộc sống bế tắc ở góc phố mới đáng sợ hơn. Họ ở đây chỉ là những người nghèo. Gia đình chị em Liên trở về phố huyện vì cảnh túng quẫn. Bà cụ Thi có vẻ điên: gia đình bác Xẩm; gánh hàng của chị Tí; quán phở của bác Siêu... Những mảnh đời khốn khổ tại phố huyện tụ tập lại, không đủ để tạo ra một cuộc sống sôi nổi. Một sự tẻ nhạt kinh hoàng đang hiện lên. Chỉ thông qua một chi tiết nhỏ: chị em Liên không quay lại, không biết đến tiếng cười phía sau là của bà cụ Thi, nhìn thấy chút ánh sáng xanh nhỏ ở phía xa biết rằng đó là gánh phở của bác Siêu. Dường như suốt nhiều năm, nhiều tháng rồi, họ chỉ có công việc lặp lại đó. Một công việc đơn điệu, tẻ nhạt như chính cuộc sống của họ. Những sự kiện này khiến cuộc sống của họ trở nên u tịch, ngột ngạt, không có hướng thoát, không biết đi đâu. Đối với họ, tương lai dường như là một cánh cửa khép kín. Họ không hy vọng vào điều gì, không mong đợi ai. Hiện tại chỉ là những trải nghiệm cơ cực, khốn khó, tù túng cùng với những công việc nhàm chán. Bức tranh ấy làm nổi lên nỗi đau trong tâm hồn độc giả, biến thành những tiếng than ương mà không có lời giải đáp.

Tất cả những hành động, sự kiện và cuộc sống của con người ở phố huyện nghèo đều lặp đi lặp lại và đơn điệu. Chỉ có con tàu là không ngừng lặp lại nhưng không bao giờ nhàm chán. Con tàu là biểu tượng của ước vọng, của tương lai đối với mọi người. Họ tìm đến con tàu, không chỉ để kinh doanh mà còn để đón chờ điều gì đó mới mẻ trong cuộc sống nhàm chán xung quanh. Con tàu đó với âm thanh động cơ hùng mạnh, làm cho cuộc sống của họ trở nên sôi động, đèn lấp lánh, phá tan bức màn đêm bao phủ rồi lại trở nên tối tăm như cũ. Đối với chị em Liên, con tàu cũng là biểu tượng của quá khứ huy hoàng, cuộc sống sung túc ở Hà Nội, là điều gì đó mới mẻ ở hiện tại và cả niềm mơ ước về tương lai. Hình ảnh con tàu vụt qua đã giảm bớt sự trì trệ của cuộc sống, để lại một ước mơ - một ước mơ rất đau lòng cho từng con người.

Trong khi các nhà văn Tự Lực Văn Đoàn chọn rời xa hiện thực, tạo hình đẹp nhất của cuộc sống, Thạch Lam lại chọn giữ chặt ngòi bút với thực tế, mặc dù ông là một trong những thành viên chủ chốt của văn đàn ấy. Nếu đồng nghiệp của ông tôn vinh tình yêu khi say đắm, khi đau đớn, lúc rối bời, thì Thạch Lam lại tập trung vào tình người. Văn chương của Thạch Lam chạm đến tận cùng của tâm hồn con người và đánh thức họ bằng những nỗi đau. Với phong cách kết hợp giữa lãng mạn và hiện thực, ngòi bút của Thạch Lam thực sự xuất sắc khi mô tả về cuộc sống khó khăn của con người và những nỗi đau nhẹ nhàng nhưng khó quên. Không phải là những nụ cười làm đau ruột của Nguyễn Công Hoan, không phải là nỗi đau sâu sắc như của Nam Cao, nhưng những đoạn văn nhẹ nhàng, tinh tế và sâu sắc của Thạch Lam đã thu thập toàn bộ cuộc sống ở phố huyện và cả xã hội Việt Nam đương thời, mang đến cho độc giả những cảm xúc đầy lòng nhân văn.

Mặc dù không mạnh mẽ và nhất quán trong hành động như một số nhà văn có tính chất cách mạng, nhưng với quan điểm nghệ thuật sâu sắc và chính xác: Văn chương không phải là cách để tránh xa hay lãng quên, ngược lại, văn chương 'phải thực sự là một loại vũ khí cao quý và mạnh mẽ', là tiếng kêu thương thoát ra khỏi những sai lầm, khổ đau. Thạch Lam đã khác xa so với những nhà văn lãng mạn cùng thời và bức bình phong quý giá của ông trong Hai đứa trẻ sẽ mãi ghi sâu trong tâm hồn người đọc.

"""""""-HẾT""""""""-

Ở đây, chúng tôi đã hướng dẫn các bạn khám phá và viết bài Cảm nhận về truyện ngắn Hai đứa trẻ. Để khám phá thêm về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, đừng bỏ qua những bài văn mẫu đặc sắc khác như: Phân tích cảnh đợi tàu của hai chị em Liên trong Hai đứa trẻ, Chất thơ trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam, Phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam, Diễn biến tâm trạng nhân vật Liên trong truyện ngắn Hai đứa trẻ.