Hiện nay, Ma Da và Quỷ Cẩu đã trở thành hai bộ phim kinh dị Việt Nam gây tiếng vang với doanh thu vượt trăm tỷ đồng. Điều đáng ngạc nhiên là trước khi ra mắt, cả hai bộ phim này đều không được công chúng để ý.
Ma Da vừa mới ra mắt tuần trước đã làm nóng phòng vé Việt Nam, nhanh chóng leo lên bảng xếp hạng doanh thu trong tuần. Trước đó, một bộ phim kinh dị tương tự như Ma Da là Quỷ Cẩu cũng được khen ngợi không kém. Vào tháng 9, chúng ta sẽ được chứng kiến phiên bản kinh dị của câu chuyện cổ tích Tấm Cám mang tên Cám. Linh Miêu từ nhà sản xuất Quỷ Cẩu dự kiến ra mắt vào tháng 11 năm nay.
Dường như điện ảnh kinh dị Việt Nam đang trở nên sôi động hơn bao giờ hết sau những bước lùi trước đó. Nhưng thành công của Quỷ Cẩu và Ma Da cho thấy điều gì?
Ma Da khai thác yếu tố tâm linh nhưng chưa thực sự đạt hiệu quả cao.
Hồn ma nơi sông nước luôn là nỗi ám ảnh khủng khiếp đối với những người sống gần sông, gần biển, đe dọa cả sinh kế lẫn tính mạng của họ. Chính điều này đã khiến truyền thuyết về hồn ma lưu truyền qua nhiều phiên bản khác nhau. Đây là một chủ đề màu mỡ cho các nhà làm phim khai thác.
Bộ phim Ma Da đã khai thác chủ đề này một cách đa dạng. Cốt truyện cho thấy đoàn làm phim đã nghiên cứu kỹ lưỡng về hồn ma sông nước, tạo nên những cảnh hù dọa ấn tượng. Các yếu tố tâm linh làm câu chuyện trở nên bí ẩn và rùng rợn hơn, trong khi nghề vớt xác được tái hiện qua lăng kính điện ảnh.
QUẢNG CÁO

Tuy nhiên, Ma Da không duy trì được chất lượng ổn định như Quỷ Cẩu, với những lỗ hổng trong việc khai thác chủ đề tâm linh. Phim bắt đầu với sự thiếu hợp lý trong việc nhận diện lời kể của bé Nhung và kết thúc với một cái kết không thỏa đáng. Nguồn gốc của vong hồn sông nước không được làm rõ, lý do gây ra các thảm họa và thông điệp về nghề vớt xác mâu thuẫn với phần đầu và quan niệm về nghiệp quả có phần gượng gạo.

Quỷ Cẩu mang lại kết quả tích cực dù còn vài điểm chưa hoàn thiện
Quỷ Cẩu là bộ phim mà mọi người đều dự đoán sẽ thất bại như nhiều phim kinh dị Việt Nam khác, nhưng khi công chiếu, nó đã gây bất ngờ lớn. Quỷ Cẩu chinh phục khán giả với một câu chuyện đơn giản nhưng được thực hiện một cách tinh tế, kỹ lưỡng và có mạch lạc.
Ma Da khiến người xem nhớ đến Quỷ Cẩu rất nhiều. Hai bộ phim có nhiều điểm tương đồng, như việc khai thác một nghề nghiệp có yếu tố tâm linh, đều đề cập đến “sinh nghề tử nghiệp”, nhân quả, và đều lấy cảm hứng từ chất liệu kinh dị dân gian. Tuy nhiên, Quỷ Cẩu khai thác yếu tố dân gian hiệu quả hơn.

Dù không phải là một tác phẩm hoàn hảo, Quỷ Cẩu đã khai thác truyền thuyết về con chó trắng mũi đỏ một cách xuất sắc, bao trùm toàn bộ bộ phim trong cơn thịnh nộ ám ảnh của nó. Những cảnh hù dọa của con chó không chỉ là yếu tố cần có trong phim kinh dị, mà là sự tra tấn tinh thần do con quỷ dành cho nạn nhân.
Câu chuyện về nghiệp quả trong Quỷ Cẩu không chỉ đa chiều mà còn gắn bó chặt chẽ với các nhân vật trong phim. Bộ phim cung cấp câu trả lời cho những thắc mắc của khán giả như lý do con quỷ ám gia đình này, danh tính và nguồn gốc của nó, và dẫn dắt người xem vào thế giới của nghề vớt xác.

Cuối cùng, con quỷ được giải quyết bởi một thành viên đã từ bỏ nghề gia đình nhưng vẫn sẵn sàng hy sinh cho những người còn lại. Điều này giúp cân bằng nghiệp quả khi những người khác cũng đã phải trả giá cho tội lỗi của mình, phù hợp với bản chất của con quỷ.

Những bài học từ Ma Da và Quỷ Cẩu là gì?
Ngành điện ảnh kinh dị Việt Nam đã phát triển theo những mẫu hình của các nền điện ảnh khác, chủ yếu là Hollywood. Hầu hết các bộ phim đều xoay quanh các mô típ quen thuộc như ngôi nhà ma ám, hồn ma báo thù, và thuật bùa chú. Những màn hù dọa cũng trở nên khá giống nhau.
Luôn có yếu tố “nước ngoài” trong các bộ phim kinh dị, từ chủ đề đến các hình thức jump-scare. Do đó, các kịch bản thường dễ đoán và hiếm khi thực sự gây sợ hãi hoặc để lại ấn tượng lâu dài. Điều này đã thay đổi khi yếu tố kinh dị dân gian trở nên nổi bật.

Thực tế, yếu tố dân gian đã bắt đầu xuất hiện trong phim kinh dị Việt Nam từ năm 2018 với Bắc Kim Thang. Tuy nhiên, phải kể đến Kẻ Ăn Hồn nếu muốn nhấn mạnh sự đậm đà của yếu tố dân gian. Kể từ đó, trào lưu kinh dị dân gian đã bùng nổ mạnh mẽ trong Quỷ Cẩu và Ma Da.
Đây là một sự thay đổi lớn khiến thể loại kinh dị Việt Nam trở nên mới mẻ hơn. Từ đó, thể loại này đã đạt được nhiều thành công đáng kể. Yếu tố dân gian mang lại cho phim kinh dị một lớp ma mị, chuyển hướng từ những màn hài hước để kể những câu chuyện nghiêm túc.

Những hình ảnh như chó quỷ hay hồn ma sông nước giúp lý giải những cái chết đột ngột không có lời giải. Chúng ta như đang trải nghiệm những hiện tượng mà người xưa đã chứng kiến và kể lại. Những câu chuyện này không còn chỉ là sự hù dọa trẻ con mà trở thành những giai thoại gần gũi, đầy sự sợ hãi với quan niệm ‘Có thờ, có thiêng, có kiêng, có lành’.

Chất liệu dân gian đã làm mới thể loại kinh dị tại Việt Nam. Kết hợp với các kỹ thuật làm phim ngày càng tiên tiến, chất liệu này đã tạo ra những dấu ấn đặc biệt, không chỉ nâng cao thể loại mà còn làm hài lòng người xem.
Tuy nhiên, Quỷ Cẩu và Ma Da cũng phản ánh một góc nhìn khác về cơn sốt ứng dụng yếu tố kinh dị dân gian. Những yếu tố kinh dị của thời xưa thật sự ấn tượng, nhưng việc áp dụng chúng không phải là điều đơn giản. Hơn nữa, chúng không thể lấp đầy những lỗ hổng lớn trong kịch bản.

Dù theo cách nào, cả hai bộ phim đều gặp vấn đề ở phần kết. Nhân vật cũng là một thách thức lớn cho các nhà làm phim khi họ trở nên quá mờ nhạt so với vai chính – như Nam trong Quỷ Cẩu, hoặc hành động không thống nhất với thiết lập ban đầu như bà Lệ trong Ma Da. Kinh dị tâm lý vẫn là một thử thách lớn.