Nhận định về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Đề bài: Nhận định về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

4 mẫu bài văn Nhận định về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

1. Nhận định về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 1:

I. Khiêm tốn bước vào thế giới Vang bóng một thời, bộ sưu tập 11 truyện ngắn của Nguyễn Tuân đã chinh phục độc giả từ thời kỳ trước năm 1945, đặt dấu ấn quan trọng trong sự phát triển mạnh mẽ của văn học Quốc ngữ. Trong khi Trần Tế Xương lặng lẽ phê phán xã hội phong kiến qua thơ ca phú, Nguyễn Tuân, ngược lại, diễn đạt mối bất mãn của mình thông qua những câu chuyện ngắn. Trân trọng những nhà Nho cuối thời, ông ca tụng họ là những người tài năng, lương thiện, sống với truyền thống cao quý và luôn giữ vững lập trường đúng đắn, thậm chí trong những thời điểm khó khăn. Chữ người tử tù, một tác phẩm xuất sắc thuộc tập Vang bóng một thời, là một minh chứng cho sự khéo léo của Nguyễn Tuân trong việc nắm bắt tâm trạng và tình cảm của con người.

II. Chữ người tử tù là một tác phẩm độc đáo với bối cảnh hấp dẫn và những tình huống khác biệt. Trong thế giới đặc biệt của câu chuyện, hai nhân vật chính, Huấn Cao và viên quản ngục, đối lập nhau, tạo nên một câu chuyện đầy tính nhân văn và triết học.

Viên quản ngục liệt kê sáu tên tù do Huấn Cao lãnh đạo. Huấn Cao, người có phẩm chất cao và tài viết xuất sắc được biết đến khắp vùng. Dù là viên quản ngục, nhưng ông ta trân trọng những người tài năng, có tâm hồn cao quý và đặc biệt mê mẩn với nghệ thuật chữ viết đẹp. Sau khi phát hiện thầy thơ lại trong số tù nhân, viên quản ngục đã nồng hậu đối xử với họ, đặc biệt là Huấn Cao, mong muốn người này viết vài chữ. Khi sáu tên tù bị triệu về để bị hành án chém, qua sự giao tiếp của thầy thơ, Huấn Cao đã đồng ý viết. Trong đêm tăm tối, dưới ánh sáng đỏ rực của đuốc tẩm dầu, Huấn Cao cầm bút viết chữ trên tấm lụa cho viên quản ngục. Viết xong, ông ta nói:

- ... Ở đây, khó giữ lương thiện cho tâm hồn vững và rồi cuối cùng, trải qua những gian khổ nhẹ nhàng, tinh thần lương thiện sẽ không bao giờ phai nhạt.

- ... Quản ngục cảm động, quỳ xuống trước tù nhân: 'Người tài năng này, xin thể hiện sự kính trọng'.

Cốt truyện giản dị nhưng không hề thiếu chặt chẽ, ngược lại, mỗi chi tiết, mỗi tình huống đều kết nối chặt chẽ trong quan hệ nhân quả. Truyện tập trung vào ba tình huống chính xoay quanh mối quan hệ giữa viên quản ngục và tử tù Huấn Cao.

Nhận thông báo rằng nhà tù sẽ đón nhận sáu tên tù nguy hiểm bị án chém. Có nghi ngờ rằng trong số họ có một người nổi tiếng viết chữ đẹp, quan ngục chuẩn bị sẵn sàng đón tiếp.

Khi tù đến, quan coi ngục tỏ ra đặc biệt quan tâm đến Huấn Cao. Ông ta tự mình đến thăm và, khi nghe tin sáu tên tù được giải thoát, viên quan coi ngục, nhờ sự ảnh hưởng của thầy thơ, nhận được một bức thư viết và những lời khuyên quý báu từ Huấn Cao.

Những chi tiết này liên kết với nhau để tạo nên một dòng văn mạch lạc, nhờ cách diễn đạt mỗi câu, mỗi đoạn văn, đặc biệt là nghệ thuật sử dụng từ ngắn gọn, chính xác, liền mạch tự nhiên.

Các từ liên quan đến chức vụ được sử dụng trong truyện chứng tỏ rằng nhà văn đã tìm hiểu kỹ về đề tài trước khi viết. Phần lớn những chức vụ này xuất hiện dưới thời kỳ phong kiến nhà Nguyễn. 'Phiến trát' đề cập đến công văn, 'đốc bộ đường' chỉ vị quan tổng đốc cửu phẩm (chín) và chức vị cao nhất là nhất phẩm. 'Thẳng, thập' là người lãnh đạo một đội quân có 10 lính, còn 'ti Nết' là chức vụ liên quan đến Pháp luật.

Đúng như quan điểm của nhà văn, việc mô tả con người hoặc cảnh đều mang lại những đoạn văn tuyệt vời, đẹp mắt, phản ánh chân thật tâm trạng con người:

'... Người canh ngục ngồi suy nghĩ nhìn về phía ánh mặt trời...' - Người ngồi ấy, đầu buồn hiu hoa râm, bạc râu đã nhòe màu. Những nếp nhăn sâu trên gương mặt mày lưng lư, giờ đây hoàn toàn vụt tắt. Ở đây, bình minh chỉ còn là bức tranh hòa quyện, êm đềm và thanh nhã: quan coi ngục nhân hậu, truyền đạt nhân văn, người có tâm hồn cao thượng. Hình ảnh này là biểu tượng cho người đối mặt với khó khăn.

- '..' Tiếng lên của chiếc gông vang lớn, va vào cổ năm người phía sau, gây nên sự biến dạng trên khuôn mặt họ. Một cơn mưa rơi nhẹ đã làm ẩm ướt những vết thương đau buốt...' : Khung cảnh của những người bị giam cầm, sự khổ sở và nhục nhã trước khi đối diện với án chết vì tội phản nghịch.

Bên cạnh các nhân vật phụ như lính canh tù và thầy thơ lại, câu chuyện tập trung vào hai nhân vật chính, ban đầu họ đồng lòng chống lại chế độ. Viên quản ngục biết Huấn Cao trước đây là quan trông coi việc học tập tại phủ, huyện. Có lẽ do chống lại chính quyền mà bị liệt vào danh sách tội phản nghịch chăng?

Hiện tại, mặc dù đã trở thành hai nhân vật ở hai thế giới khác nhau và đối đầu, nhưng cả hai đều mang trong mình phẩm chất nhân ái. Họ tôn trọng lẫn nhau, mọi xung đột chỉ là hiểu lầm, và khi giải quyết, họ luôn cảm thông, sẵn lòng hỗ trợ nhau, đặc biệt là Huấn Cao. Do đó, tâm lý của mỗi người gắn kết với suy nghĩ hoặc hành động của người kia, tạo nên một câu chuyện đan xen và sâu sắc trong nghệ thuật diễn đạt.

Dựa vào giới thiệu của viên quản ngục, Huấn Cao không chỉ giỏi viết chữ mà còn có khả năng khéo léo bẻ khóa và vượt ngục? Một tài năng toàn diện. Đã trải qua tù một lần trước đó...

Khi đến nhà tù, 'Huấn Cao, lạnh lùng, chúc mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái.' Người này mạnh mẽ, thông minh, quyết đoán hơn người. Điều đó chỉ là về hình thể.

Về mặt tâm lý, qua bàn tay của Nguyễn Tuân, nhân vật này được mô tả với nhiều điểm độc đáo. Trước hết, tội ác được ghi trong 'phiến trát': phản nghịch, bị án chém. Là người đối kháng chế độ phong kiến. Một người 'phản nghịch' nhưng lại nổi tiếng và được mọi người tôn trọng, chắc chắn phải có những đặc điểm nổi bật. Sự khéo léo của nhà văn hiện lên trong việc kích thích sự tò mò, khám phá về nhân vật từ phía độc giả.

Vậy Huấn Cao có những đặc điểm nào?

Trước hết, Huấn Cao tỏ ra tò mò về việc được: 'một nhà thơ ốm, uống rượu trước bữa ăn tù'. Tuy nhiên, ông ta 'vẫn nhận rượu và thịt một cách thanh thản, coi đó như là một thói quen từng trải trong cuộc sống tự do trước khi bị giam giữ'. Điều này phản ánh thái độ bình thản của người biết trước hậu quả của công việc mình làm. Là người giáo dục cấp huyện, phủ, Huấn Cao chắc chắn hiểu rõ đức tính 'uy vũ bất năng khuất' của người quân tử. Ngay khi bước vào tù, Huấn Cao đã thể hiện đức tính này khi tự ra lệnh cho đồng tù 'dỗ gông' trừ rệp! An nhiên, tự do tuyệt vời không làm mất bình tĩnh ngay cả khi thầy thơ lại thông báo phải về kinh chịu án tử hình. Gã tù này rất thông minh và thể hiện sự khinh bạc. Gặp quản ngục trong buổi thăm, Huấn Cao vẫn giữ lạnh lùng. Khi biết ý định của viên quan coi ngục, ông ta trả lời một cách khinh bạch:

'Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn một điều. Là nhà ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây'.

Theo cách nhà văn mô tả, 'Huấn Cao chờ đợi một cuộc thử thách đầy thách thức và những âm mưu tàn ác từ quan ngục bị sỉ nhục'. Biết rõ nhưng vẫn đứng vững. Nói để làm gì? Để thử lòng tốt của viên quan đó, và nếu họ thật sự tôn trọng ông ta, thì sẽ không bao giờ bị đánh đồng. Tội của người nào làm cho họ phải chịu cảnh đó cũng là một phẩm chất cao cả.

Cuối cùng, Huấn Cao nhận thức sự quý trọng của người hiền và đánh giá cao sự đam mê đẹp nghệ thuật. Mặc dù Nguyễn Tuân không mô tả chi tiết, nhưng có vẻ Huấn Cao tự hỏi về tại sao lại được viên quan coi tù đối xử như vậy.

Gặp tên tù khinh bạc, Huấn Cao không để lời lẽ thù địch ảnh hưởng đến yêu cầu của hắn. Ngược lại, ông ta được đối xử đặc biệt. Khi ông nghe 'đập cửa buồng giam và viên quan coi ngục hớt hải kể về án tử hình' của mình, ông mới hiểu tại sao ông và đồng đội lại được đối xử như vậy trong tù. Ông Huấn Cao suy nghĩ một lúc, đánh giá cao lòng nhân ái của viên quan và trả lời một cách thân thiện:

Tuy trọng người hiền không chỉ làm theo một ước muốn lớn của viên quan coi ngục, nhưng đối với Huấn Cao, đó chỉ là một phần nhỏ của giá trị cuộc sống. Huấn Cao muốn con người hãy biết trân trọng cái đẹp để sống tốt hơn, cao quý hơn. Do đó, Nguyễn Tuân sắp xếp cho những nhân vật này gặp nhau trong bối cảnh 'chưa từng có' với những sắc màu đầy chấn động, giữa thế giới thiêng liêng và ma quái. Sau khi 'Người tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng trên tấm lụa trắng căng trên mảnh ván' xong, Nguyễn Tuân mô tả viên quan coi ngục 'đỡ Huấn Cao đứng thẳng'. Hình ảnh này đích thực có giá trị. Trong tình thế ấy, quan ngục đỡ Huấn Cao mới phải, nhưng tại sao lại có cử chỉ ngược lại? Sự thay đổi trong cử chỉ mang ý nghĩa, làm nổi bật những lý tưởng con người đang sống. Lý tưởng chính là nguồn sức mạnh của con người. Trong buổi thăm, Huấn Cao tư vấn:

'Ở đây mọi thứ đều lẫn lộn. Ta khuyên thầy quản nên thay đổi môi trường sống... ở đây khó giữ được thiên lương, và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cả đời lương thiện đi'.

Huấn Cao trong tác phẩm của Nguyễn Tuân là hình ảnh của một người tài năng và đạo đức, sống chống lại thế giới không công bằng. Còn viên quan coi ngục thì sao?

Vóc dáng già, râu rối và những nét mặt nhăn nheo đặc trưng, Nguyễn Tuân mô tả chi tiết nhưng tập trung vào sự tinh tế. Ông miêu tả viên quan coi ngục như một giọt nước sạch giữa đám đông bẩn thỉu. Câu văn của ông chứa đựng sự trái ngược giữa tâm hồn và môi trường sống của viên quan: 'Ông trời nhiều khi chơi ác đem đày ải những cái thuần khiết vào giữa một đống cặn bã. Và những người thẳng thắn, lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt'.

Say mê vẻ đẹp, viên quan coi ngục có ước mơ treo một bức thơ của Huấn Cao trong nhà mình. Hành động nhẹ nhàng như đếch vàng đánh dấu chữ trên lụa, chứng tỏ tôn trọng với tác phẩm và tác giả. Tại sao ông ta lại làm công việc này? Bởi vì 'chọn nghề chọn nhầm mất rồi...'.

Dè dặt từ đầu, viên quan tù thông minh trong việc đánh giá thái độ của Huấn Cao. Trước khi gặp, ông ta đã nghiên cứu lời thơ của Huấn Cao để dự đoán tính cách. Trong đêm đó, khi 'Ngục quan băn khoăn ngồi bóp thái dương', ông ta suy nghĩ và tìm hiểu thêm về Huấn Cao, nhận định rằng ông ta không phải là kẻ xấu hay vô tình. Là người biết chữ, ông ta cũng hiểu rõ ý nghĩa của lời khuyên: 'Dục tốc bất đạt'.

Sau khi nhận thức thầy thơ lại đồng lòng, viên quan tù quyết định biệt đãi Huấn Cao bằng việc mang rượu thịt.

Khi gặp Huấn Cao, viên quan trình bày thái độ 'khép kín'. Dù bị đuổi khéo ra ngoài, ông ta vẫn lễ phép như thủ hạ đối với soái chủ. Huấn Cao, ngạc nhiên, chờ đợi sự trả thù, nhưng viên quan lại không lợi dụng uy quyền mà thể hiện sự thấu hiểu: 'Những kẻ chọc trời khuấy nước, đếm trên đầu người ta còn chẳng biết có ai nữa, huống chi mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù'.

Viên quan coi ngục có vẻ như đã tỉnh táo. Nhận được bức thư và lời khuyên từ Huấn Cao, ông ta thể hiện sự cảm động và nhường nhịn: '...cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào: Kẻ mê muội này xin bái lĩnh thực sự thì đây chỉ mới là lời nói'.

Có ba kịch bản có thể xảy ra: - Người tử tù bị triệu về kinh và chịu án ở đó. Viên quan coi ngục vẫn giữ công việc hiện tại, trong trường hợp này hắn ta là người giả tạo...

- Tù nhân được triệu về kinh và phải chịu án ở đó. Viên quan coi ngục xin ân xá từ quan...

- Viên quan coi ngục cùng với nhóm tù nhân quyết định trốn thoát...

Trong ba khả năng trên, khả năng thứ hai có vẻ khả thi khi viên quan coi ngục đã nảy sinh ý định chọn đường sống mới. Việc xin ân xá từ quan có thể là biểu hiện của sự chờ đợi thời cơ thuận lợi, và như một con sông chống lại dòng lịch sử bất công vẫn luôn hiện hữu.

III. Chữ Người Tù là một tác phẩm ngắn xuất sắc, thể hiện tài năng văn chương của Nguyễn Tuân trước Cách mạng tháng Tám. Lối viết súc tích, kết cấu truyện chặt chẽ, và nhân vật phản ánh sự tài năng của tác giả. Hình tượng Huấn Cao trong truyện mang đặc điểm độc đáo của một nhà nho trung thành với thiên lương, thậm chí là viên quan tù. Truyện khắc họa một cảnh xã hội nơi tinh thần truyền thống về nghĩa khí và tình cảm gia đình vượt lên trên mọi khó khăn, để lại ấn tượng sâu sắc trong văn học Việt Nam.
 

2. Đánh giá về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 2:

Hầu hết các văn sĩ Việt Nam thường nói về vẻ đẹp và hoàn mĩ của cuộc sống con người. Nguyễn Tuân, với lịch sử gia đình nhà nho, uyên bác và đặc biệt sáng tạo, sử dụng nhân vật Huấn Cao để tạo ra một hình tượng độc đáo. Trong tập 'Vang bóng một thời', ông tận dụng những thú vui tinh tế để miêu tả xã hội phong kiến một cách lừng lẫy.

Truyện xoay quanh hai nhân vật chính, tử tù Huấn Cao và viên quan coi ngục, là sự kết hợp của tài năng, khí phách, và thiên lương. Huấn Cao, một nghệ sĩ tài năng, không chỉ viết chữ đẹp mắt mà còn thể hiện sự kiêu hãnh và phẩm cách phi thường. Chữ của Huấn Cao không chỉ là niềm mơ ước của viên quan ngục mà còn là biểu tượng của sự xuất sắc.

Huấn Cao là một nghệ sĩ tài năng, trình bày chữ một cách tươi mới và sáng tạo. Nét đẹp của chữ vuông tươi tắn thể hiện tài năng và tính cách độc đáo của Huấn Cao. Chữ của ông không chỉ là niềm mơ ước của viên quan ngục mà còn là biểu tượng của sự xuất sắc.

Viên quản ngục bất ngờ khi phát hiện Huấn Cao là một trong những tù nhân dưới sự quản lý của mình. Ông đã đối xử đặc biệt với Huấn Cao, thể hiện sự kính trọng (mang rượu thịt, thái độ phục tùng...), nhưng mỗi lần đều bị từ chối và hiểu lầm từ phía Huấn Cao.

Tuy nhiên, cuối cùng Huấn Cao cũng nhận ra rằng viên quản ngục là biểu tượng của cái đẹp, một tâm hồn tinh tế, sở thích cao quý, và một nghệ sĩ bị lạc trong chốn đen tối. Ông ta trở thành biểu tượng thu nhỏ của xã hội phong kiến thời đó.

Một cảnh tượng chưa từng xuất hiện trong ngục tù hẹp hòi. Trật tự thường ngày bị đảo lộn khi một tù nhân, chuẩn bị đối mặt với tử hình, trở thành người phát chữ, đại diện cho cái đẹp. Cái đẹp này trị vì trong ngục tù tăm tối. Ngược lại, viên quản ngục là biểu tượng của xã hội phong kiến, khó khăn trong việc xin chữ, là hình ảnh bóng tối vây quanh cái đẹp.

Trật tự đã bị đảo lộn, ngục tù mất quyền lực. Sự hình thành một tình bạn đặc biệt giữa Huấn Cao và viên quản ngục là điều kỳ diệu, nảy sinh từ vùng đất tối tăm và bùn lầy. Điều này thể hiện sự nhân văn của con người, được biểu lộ qua tài năng, tâm hồn và khí phách của Huấn Cao.

Một tình huống đặc biệt, sự gặp gỡ giữa tội phạm và giai cấp thống trị, mang đầy oái oăm và kịch tính. Mặc dù trên bình diện xã hội, họ đối nghịch, nhưng trong nghệ thuật, họ là đồng minh của nhau, tạo nên một bức tranh hài hòa và độc đáo.

Thủ pháp nghệ thuật đối lập nổi bật vẻ đặc sắc của tác phẩm. Theo Nguyễn Tuân, nét đẹp là sự hòa quyện giữa tài năng, tâm hồn và dũng khí của con người.

Quan điểm về cái đẹp của Nguyễn Tuân là sự kết hợp tinh tế giữa tài năng, tâm hồn và dũng khí. Đối với ông, đẹp phải đi đôi với bản lĩnh, ý thức giữ gìn bản ngã (tâm hồn, thiên lương), là nguồn gốc của nhân cách, là nơi sinh sôi tài năng và dũng khí.

Nguyễn Tuân thông qua việc xây dựng hình tượng này đã kín đáo truyền đạt niềm kính trọng đối với những người dám hy sinh vì tự do dân tộc trong thời đại của ông.

Chúng ta có truyện ngắn tôn vinh những tâm hồn tài năng, vẫn giữ bản chất thanh cao trong nơi u ám. Đẹp vẫn tỏa sáng, như ánh sáng chiếu bóng tối, dù ở bất cứ nơi nào có khó khăn, nhưng vẫn hiện hữu như một nguồn đèn pha lê chiếu sáng bóng tối.

3. Cảm nhận về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 3:

Mỗi tác phẩm của nhà văn đều là sự thai nghén để tạo nên kiệt tác. Trong Chữ Người Tử Tù, Nguyễn Tuân miêu tả chi tiết, thu hút với những đường nét nghệ thuật đặc sắc.

Chữ Người Tử Tù là kiệt tác của Nguyễn Tuân trên hành trình tìm kiếm cái đẹp chân chính. Những tác phẩm của ông để lại nhiều suy ngẫm, lo âu, mang đến giá trị lớn cho độc giả. Mỗi tác phẩm là sự thai nghén để tạo nên giá trị riêng biệt trong bức tranh tác phẩm toàn cảnh.

Chữ Người Tử Tù tạo nên bức tranh đối lập giữa cuộc sống đen tối trong ngục tối và cái đẹp trong tâm hồn của Huấn Cao và viên quản ngục. Khung cảnh nơi đen tối của ngục từ hoàn toàn trái ngược với tâm hồn và tinh thần đẹp trong hai người.

Mỗi chi tiết được tường thuật sâu sắc, Huấn Cao nổi bật như một nghệ sĩ tài hoa, đong đầy tình yêu cho cái đẹp chân chính. Anh hùng hi sinh vì cái đẹp, khắc họa hình ảnh nghệ sĩ luôn chiến đấu vì cái đẹp, trước mặt xấu xa, ông không chùn bước.

Người nghệ sĩ tài năng với đặc điểm là chữ viết đẹp, được Viên Quản Ngục ngưỡng mộ. Hình ảnh viên quản ngục là biểu tượng của cái đẹp trong nghệ thuật chân chính, một người yêu cái đẹp và tôn vinh cái đẹp.

Nghệ sĩ tài ba để lại nhiều cảm xúc sâu sắc, mỗi chi tiết đều là hình ảnh đặc biệt, Huấn Cao viết chữ như rồng cuốn, phượng bay, tạo nên một tác phẩm tôn vinh cái đẹp và nghệ sĩ chân chính.

Viên quản ngục, người cũng mang tâm hồn nghệ sĩ, tận tụy với cái đẹp, bị Huấn Cao khuyên trốn khỏi ngục để giữ gìn tinh thần trong sạch. Huấn Cao, bằng tấm lòng cao quý, nhận biết kẻ xấu, thể hiện lòng mến mộ với những người hướng tới cái đẹp chân chính.

Tác phẩm vẽ nét chi tiết về nghệ sĩ, hy sinh vì cái đẹp, phong thái ung dung, kiên cường trước cái xấu xa. Huấn Cao, hình ảnh anh hùng, đối diện với cái chết với sự tự do và tinh thần không ngại khó khăn.

Hình ảnh của người nghệ sĩ, tài năng, theo đuổi niềm đam mê, nghệ thuật tài hoa, tinh thần ham học hỏi, đam mê cái đẹp. Người nghệ sĩ là người yêu cái đẹp, luôn tôn thờ cái đẹp.

Nguyễn Tuân, nhà văn của cái đẹp, qua tác phẩm này, tố cáo xã hội đang vùi dập những con người tài năng, nhưng cũng ca ngợi lòng kiên cường, sự hiên ngang của người nghệ sĩ tài hoa trong cuộc sống.

4. Nhận định về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 4:

Bước chân vào thế giới văn học Việt Nam, ta bị quyến rũ bởi vẻ đẹp hiện hữu khắp mọi nơi, man mác trên từng trang sách: 'man mác khắp vũ trụ' (Thạch Lam). Nguyễn Tuân, 'người suốt đời đi tìm cái đẹp và cái thật', mang đến cuộc hội ngộ giữa vẻ đẹp và khó khăn. Đó là sự gặp gỡ của những nhân cách đẹp, những con người biết tạo ra và trân trọng cái đẹp trong cuộc sống.

Một số người nói rằng 'suy tưởng về cái đẹp là nét nổi bật trong sáng tác của Nguyễn Tuân'. Cái đẹp như một chất xúc tác kì diệu, tỏa sáng khi bước vào trang viết của ông. 'Chữ người tử tù' là cuộc gặp gỡ của cái đẹp trong tình cảnh đen tối, nơi những nhân cách cao quý bị giam giữ bởi bạo lực và khốn khổ. Người tử tù - Huấn Cao và viên quản ngục - đại diện cho uy quyền, họ gặp nhau không chỉ là cuộc gặp gỡ bình thường giữa tù nhân và người chấp hành pháp luật. Trong thế giới của cái đẹp, họ là những người đồng điệu, người biết nuôi dưỡng vẻ đẹp trong cuộc sống.

Người nghệ sĩ của câu chuyện, Huấn Cao, được ca ngợi với tài năng đặc biệt, sự kiêu hãnh, và lòng trung hiếu với văn hóa dân tộc. Cuộc gặp gỡ không chỉ thể hiện vẻ đẹp của thiên lương mà còn là ánh sáng rực rỡ của anh hùng khí phách. Trong tình cảnh khó khăn, Huấn Cao vẫn giữ được sự tự do và tinh thần đoàn kết. Sự lễ phép và lòng trọng thưởng của ông khiến người quản ngục phải kính trọng. Huấn Cao không chấp nhận cho chữ vì quyền lực hay tiền bạc. Tình cảnh này là thách thức với quyền lực. Khi quản ngục hỏi: 'Ngài cần gì? Tôi sẽ cố gắng chu cấp.' Huấn Cao đáp: 'Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn nhà ngươi đừng bước vào đây.' Sự thẳng thắn này tăng thêm vẻ kiên cường và tôn nghiêm của Huấn Cao. Nguyễn Tuân, như một trí thức yêu nước, kết hợp tình cảm dân tộc và quan niệm thẩm mỹ hiện đại. Điều này thể hiện qua sự kết hợp của cái đẹp và cái thiện, làm nên nhân cách con người.

Đằng sau bức tranh tài năng của Huấn Cao, người quản ngục hiện lên như biểu tượng của đam mê và trân trọng đối với vẻ đẹp. Điều kỳ diệu đang xảy ra khi ngục tù biến thành 'âm nhạc trong trẻo xen vào giữa bản nhạc mà âm điệu luật đều hỗn loạn, xô bồ'. Tâm nguyện cuộc đời của quản ngục, đơn giản là muốn có bức chữ của Huấn để treo ở nhà. Điều này khiến người quản ngục trở thành một nghệ sĩ đích thực, biết say mê và hướng về vẻ đẹp, đúng như lời của Ralph Waldo Emerson: 'Yêu cái đẹp là thường thức. Tạo ra cái đẹp là nghệ thuật. Nhưng biết trân trọng cái đẹp mới là người nghệ sĩ chân chính'. Thái độ của quản ngục trước sự kiêu ngạo của Huấn Cao đã mở cánh cửa cho anh ta tiếp xúc với vẻ đẹp. Sự khúm núm và tôn trọng bên ngoài khi lắng nghe lời khuyên của Huấn Cao đã làm nổi bật vẻ đẹp nhân cách của người quản ngục, làm cho nhân vật trở nên đáng quý và trân trọng. Quản ngục còn cúi đầu trước thái độ kiêu ngạo của Huấn Cao, nhưng điều này không làm giảm đi sự cao thượng của ông, ngược lại, làm tăng thêm vẻ cao quý. Nguyễn Đăng Mạnh từng nói: 'Có những cái cúi đầu làm con người trở nên hèn hạ, có những cái cúi lậy làm con người trở nên đê tiện. Nhưng cũng có những cái cúi đầu làm con người trở nên cao cả hơn, lớn lao hơn, lẫm liệt hơn, sang trọng hơn. Đó là cái cúi đầu trước cái tài, cái đẹp, cái thiên lương'. Cái cúi đầu của quản ngục cũng cao đẹp như cái cúi đầu của Cao Bá Quát xưa: 'Nhất sinh để thủ bái mai hoa'. Nếu Huấn Cao đại diện cho quan niệm thẩm mĩ tiến bộ thì người quản ngục là người gửi gắm những quan niệm nhân sinh sâu sắc: Mỗi con người luôn khao khát và hướng về cái đẹp. Hãy nhìn sâu vào tâm hồn để nắm bắt ánh sáng của thiên lương. Hơn nữa, cái đẹp 'man mác khắp vũ trụ', tồn tại ngay cả trong cái ác để đẩy lùi bóng tối, hướng con người tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

Điều tuyệt vời nhất trong 'Chữ người tử tù' chính là cảnh việc viết chữ - một hình ảnh chưa từng xuất hiện, đặc biệt là trong bối cảnh khó khăn. 'Người tù đeo gông, chân vướng xiềng, dậm nét chữ trên tấm lụa trắng căng trên mảnh ván' là một bức tranh kỳ diệu. Bóng tối của nhà tù đã bị đẩy lùi bởi ánh sáng của tài hoa và thiên lương, để nhường chỗ cho cái đẹp được sinh ra. Cái đẹp đã trở thành một yếu tố làm đảo lộn ý thức xã hội, nó được tạo ra bởi bàn tay của người tử tù sắp chết nhưng vẫn tỏa sáng và gây ấn tượng mạnh mẽ. Lời khuyên của quản ngục cho người tử tù phản ánh quan niệm sâu sắc về nghệ thuật: Cái đẹp không bao giờ gắn liền với cái ác, nó tồn tại mãi mãi như vậy. Đây cũng là niềm tin kiên cường của Nguyễn Tuân về sức mạnh của cái đẹp, cái đẹp sẽ cứu rỗi thế giới này!

Vũ Ngọc Phan đã nói: 'Đọc văn Nguyễn Tuân bao giờ cũng mang lại một sự hứng thú đặc biệt: sự thâm trầm trong ý nghĩ, sự lọc lõi trong quan sát, sự hành văn hoàn toàn Việt Nam'. Điều này không chỉ xuất phát từ tác phẩm mà còn từ phong cách nghệ thuật độc đáo. Nguyễn Tuân sử dụng sự tương phản để thể hiện sự đối lập giữa ánh sáng và bóng tối, nhấn mạnh sự thịnh vượng của cái đẹp trong cuộc sống. Có người cho rằng 'ngôn ngữ của Nguyễn Tuân trào ra như muốn thách thức với nghệ thuật'. Nhà văn đã khéo léo sử dụng từ Hán Việt để tạo nên màu sắc cổ kính, trang trọng cho tác phẩm, để 'Chữ người tử tù' trở thành một trong những 'nén hương nguyện cầu cho cái đẹp truyền thống Việt Nam'. Câu chuyện như một cuộc hành trình chậm rãi, người đọc như được chứng kiến ánh sáng nhen lên, tỏa sáng và làm mờ đi bóng tối. Và các chữ nghệ thuật hiện hình như 'một nét bút tinh xảo được khắc trên mặt đá quý của ngôn từ'.

'Chỉ người suy nghĩ đọc Nguyễn Tuân mới cảm nhận sự thú vị, vì văn của Nguyễn Tuân không dành cho người đơn giản muốn giải trí'. Do đó, khi bước vào thế giới của chữ người tử tù, hãy nhấn mạnh ánh sáng của cái đẹp để làm sạch tâm hồn, để hiểu và cảm nhận...' Chữ người tử tù không chỉ 'làm vang lên một thời' mà còn vẫn vang mãi...

Để kết thúc mọi thứ, """"""END"""""""

Ngoài việc đánh giá về truyện ngắn Chữ người tử tù, các bạn cũng nên khám phá thêm những chi tiết khác như thái độ của nhân vật Huấn Cao trong truyện, bài văn về suy nghĩ của nhân vật thơ trong Chữ người tử tù, và phân tích cảnh cho chữ trong truyện nhằm củng cố hiểu biết của mình.